ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΑ ΧΟΡΤΑΡΙΚΑ

Στην καρδιά του καυτού καλοκαιριού, όταν όλα τα άγρια χόρτα είναι ξηρά το κίτρινο άνθος του εντυπωσιακού γαϊδουράγκαθου αντιστέκεται στην καφετιά μονοτονία ανεμίζοντας τα μικρά χαριτωμένα αγκαθένια κεφαλάκια του στον νοτισμένο αέρα του Αιγαίου.
Την ίδια στιγμή ένα μικρό σαρκώδη φυτό κάνει δειλά την εμφάνισή του κάτω από την σκιά της ντοματιάς, ενώ το πικάντικο άνθος της κάππαρης και  τα βαρυόσμο κρίταμα με τα τραγανά φύλλα δίνουν το σύνθημα ότι έφτασε η ώρα των καλοκαιρινών αγριόχορτων ικανοποιώντας ταυτόχρονα τις γαστρονομικές ορέξεις των χορτοφάγων και όχι μόνο.
Αύγουστος και αν στις λαϊκές αγορές δεν μπορείτε να βρείτε τα αγαπημένα σας ραδίκια, τα λάπατα και τις τσουκνίδες μην στεναχωριέστε καθόλου !!
Αναζητήστε την δροσιστική γλιστρίδα για τις σαλάτες σας , τα βλίτα και τον στύφνο για να τα παντρέψετε με κολοκυθάκια , την κάπαρη, το κρίταμο, τις κολυθοκορφάδες, τα αμπελοβλάσταρα  ακόμα και τα  βλαστάρια της φασολιάς !!
     




ΓΛΥΣΤΡΙΔΑ   - PORULACA  OLERACIA


Ο λαός μας αποδίδοντας με το δικό του τρόπο τη δροσιστική και ευχάριστη αίσθηση που αφήνει αυτό το χόρτο στο στόμα λέει : «Γλιστρίδα και νερό κάνουν συκώτι δροσερό» .
Στην Ελλάδα συναντάται με τα ονόματα «γλιστρίδα», «αντράκλα», «χοιροβότανο» και «τρέβλα».
Οι γιατροί της αρχαιότητας είχαν αναγνωρίσει στα δροσιστικά φύλλα της γλιστρίδας εξαιρετικές φαρμακευτικές και διαιτολογικές ιδιότητες.
Ο Διοσκουρίδης για παράδειγμα συνιστά την «αδράχνη» , όπως την ονομάζει για το έλκος του στομάχου, τα νοσήματα της σπλήνας και τον πονοκέφαλο. Ενώ ο Πλίνιος επεκτείνει ακόμα περισσότερο τις θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού και την αποκαλεί « φυλαχτό για κάθε κακό». Επίσης ο Γαληνός δεν την αντιμετωπίζει μόνο ως βρώσιμο χόρτο αλλά στα συγγράμματα του μιλά για την εξαιρετική δύναμη του χυμού των φύλλων της.
Οι ανακοινώσεις πρόσφατων ιατρικών και διατροφικών ερευνών σε Ευρώπη και Αμερική αποδεικνύουν ότι ούτε ο Πλίνιος αλλά ούτε και ο Γαληνός είχαν άδικο, όταν μιλούσαν για την εξαιρετική δύναμη του χυμού των φύλλων της γλιστρίδας. Η γλιστρίδα η οποία φύεται σε όλα σχεδόν τα χωράφια και τους κήπους της ευρύτερης λεκάνης της Μεσογείου είναι πλούσια σε μια ουσία η οποία ονομάζεται «λινολενικό οξύ». Το λινολενικό οξύ που περιέχεται στο φυτό είναι κατά την γνώμη των ερευνητών, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για το χαμηλό ποσοστό καρδιοπαθειών.
Που μπορείτε τώρα να βρείτε αυτό το θαυμάσιο φυτό !!  Αν είστε κοντά σε κάποιο καλοκαιρινό περιβόλι θα το ανακαλύψετε κάτω από τις ντομάτες και τις φασολιές. Τώρα αν προτιμάτε κάτι ποίο εύκολο δεν έχετε παρά να το αναζητήσετε στις λαϊκές αγορές της γειτονίας σας και στα σούπερ μάρκετ όπου πουλιέται σε μικρά ματσάκια. /αν όμως αποφασίσετε να την καλλιεργήσετε θα πρέπει να γνωρίζετε ότι φυτρώνει πολύ εύκολα αρκεί να της παρέχετε άφθονο νερό !
Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουν την γλιστρίδα από την παρουσία των δροσερών φύλλων της στην κλασική πλέον «χωριάτικη» σαλάτα. Όμως όσο κι αν ακούγεται παράξενο η φτωχική γλιστρίδα με την δροσερή γεύση αριθμεί περισσότερες από 20 διαφορετικές συνταγές .........
Στο Πήλιο βράζετε και σερβίρετε μαζί με σκορδαλιά και ψάρι. Στην Συρία, την Αίγυπτο και την Νότια Τουρκία η γλιστρίδα μαγειρεύετε γιαχνί με αρνί ή κοτόπουλο, μικρά κολοκυθάκια και μια διάφανη σάλτσα ντομάτας.
Στην Κωνσταντινούπολη αλλά και στους Ελληνικού πληθυσμούς της Μικρά Ασίας διάσημη είναι μια δροσιστική  σαλάτα όπου η γλιστρίδα συνυπάρχει με το σκόρδο και την ξινή  γεύση του γιαουρτιού.
Στην Κεντρική Τουρκία καταγράφονται δύο ακόμα ενδιαφέρουσες σαλάτες με γλιστρίδα η Πιμπιρίμ η οποία είναι μια παραλλαγή της χωριάτικης και μια ακόμα όπου η γλιστρίδα «ενώνετε» σχεδόν αρμονικά με την πράσινη ψιλοκομμένη ελιά.
Δοκιμάστε ακόμα να αντικαταστήσετε το μαρούλι στα καλοκαιρινά σάντουιτς με με φύλλα γλιστρίδας.




ΣΤΥΦΝΟΣ  - SOLANUM  NIGRUM

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μικρό ζιζάνιο το οποίο δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στο δροσερό περιβάλλον των καλοκαιρινών λαχανόκηπων. Σε ορισμένα μέρη της Ελλάδος έχει την φήμη ενός επικίνδυνου δηλητηριώδους φυτού , αν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες. Ωστόσο ο Διοσκουρίδης έρχεται στα κείμενα του να ανατρέψει τις παραπάνω φήμες και αναφέρει ότι είναι εντελώς αβλαβής αν βραστεί.
Στην πραγματικότητα ο στύφνος περιέχει σε πολύ μικρή ποσότητα μια ουσία την «σολανίνη» η οποία θεωρείται τοξική.
Στην Ελλάδα συναντάτε με τα ονόματα «μαυροκουτσά», «μαυροβοτάνα» και «στρούφιγγας» Η γεύση του ελαφρώς πικρή και τρώγεται συνήθως βραστός σε συνδυασμό με το γλυκό βλίτο, τα κολοκυθάκια και τα αμπελοφάσουλα.
Θα το βρείτε συνήθως στις λαϊκές ανακατεμένο ήδη με βλίτα .





ΒΛΙΤΟ - AMARANTUS

Φυτρώνει μόνο του και αντίθετα με την γλιστρίδα και τον στύφνο που αρκούνται στα «χαμηλά» εκείνο ορθώνει το ανάστημά του καμιά φορά φτάνοντας και τα δύο μέτρα.  Έχει έντονη χορτώδη και δροσερή γεύση και συναντάτε με τα ονόματα «βλίτο», «γλίντρο» ή βλιταράκι.
Καλλιεργείται πολύ εύκολα ακόμα και με σπόρους και οι απαιτήσεις του περιορίζονται  σε μερικά λίτρα νερό.
Ο απλούστερος τρόπος κατανάλωσης του είναι να βραστεί μαζί με τον στύφνο, κολοκυθάκια, πατάτες ακόμα και καρότα. Η βραστή αυτή σαλάτα σερβίρετε με λίγο ελαιόλαδο λεμόνι ή ξύδι.
μπορείτε όμως και να τον μαγειρέψετε μαζί με ντομάτα και σκόρδο ή να τον κάνετε «λαχανοπίτια»




ΚΑΠΑΡΗ - CAPPARIS

Θα μπορούσε να είναι το καλοκαιρινό ρόδο της μεσογειακής υπαίθρου. Πλαγιάζει σεμνά επάνω στη θερμή γη, αναπτύσσεται, ανθίζει και αντιστέκεται σιωπηλά στην κιτρινωπή μονοχρωμία του καλοκαιριού, χωρίς να απαιτεί ούτε μια ρανίδα νερού.
Η κάπαρη, το μικρό «ρόδο» της Μεσογείου είναι ένα αγκαθώδες φυτό που φυτρώνει παντού και κυρίως σε βραχώδη και ακαλλιέργητα εδάφη. Οι συχνές αναφορές στο φυτό από τους αρχαίους και βυζαντινούς συγγραφείς οι οποίοι ασχολήθηκαν με τις τροφές και την σύστασή τους, μας βεβαιώνουν ότι ήταν γνωστή περισσότερο ως «αυτόνομο» ορεκτικό για πολλούς αιώνες.
Η συλλογή των «ανθοδόχων» καλύκων είναι προτιμότερο να γίνεται κατά την διάρκεια του Μαίου, Ιουνίου και Ιουλίου.
Οι μικροί αυτοί πράσινοι κάλυκες συλλέγονται όταν ακόμα είναι περίπου στο μέγεθος μικρού φασολιού και τοποθετούνται για 10 ημέρες στο νερό, το οποίο πρέπει να αλλάζεται συχνά . Αφού γλυκάνουν μπορείτε να τους ρίξετε σε ένα δυνατό διάλυμα από ξύδι και αλάτι ή να τους πασπαλίσετε με άφθονο χοντρό αλάτι. Σε δυνατό διάλυμα από ξύδι και αλάτι διατηρούνται και τα τραγανά «αγγουράκια» της κάπαρης .
Ο τρόπος αυτός παρασκευής των «λουλουδιών» και των τρυφερών βλαστών της κάπαρης είναι σχεδόν κοινός σε όλες τις μεσογειακές χώρες.  
Όπως επίσης κοινή είναι η χρήση της κάπαρης ως πικάντικου συμπληρώματος στις καλοκαιρινές σαλάτες με ντομάτα, με λάχανο και όσπρια.
Στην Ελλάδα η κάπαρη συνυπάρχει πολύ αρμονικά με την φάβα και τα μαυρομάτικα ξηρά φασόλια. Γίνεται ακόμα φαγάκι αν μαγειρευτεί με λίγο λάδι και σάλτσα ντομάτας.
Στην Ιορδανία αλλά και της Συρία τρώγεται αλμυρούτσικη μαζί με ζεστό σιταρένιο ψωμί, ενώ στην Νάπολη οι Ιταλοί φτιάχνουν ένα μίγμα από τριμμένη παρμεζάνα, αυγά, ψωμί και κάπαρη με το οποίο γεμίζουν τις μεγάλες κίτρινες πιπεριές και τις μελιτζάνες του φούρνου.
Ένα Δε από τα παλαιότερα αμερικάνικα βιβλία μαγειρικής το « Miss Leslie’s Directions for Cookery 1837» προτείνει μια σάλτσα με κάπαρη, ξίδι και βούτυρο για το αρνίσιο κρέας και την μοσχαρίσια γλώσσα.

ΚΡΙΤΑΜΟ - CRITHMUM MARITIMUM

Στις μεγάλες αμμώδεις εκτάσεις, στα ερημονήσια και τις κοιλότητες των απόκρημνων βράχων της χώρας μας αλλά και της Νότιας Σικελίας φύεται Ένα φυτό με σαρκώδη, λεία και επιμήκη αρωματικά φύλλα, τα οποία ήδη από την αρχαιότητα θεωρήθηκαν διεγερτικά της ορέξεως.
Δυστυχώς το φυτό, που λόγω του ιδιότροπου αρώματος του ονομάζεται στην Αγγλία και «μάραθο της θάλασσας» δεν χρησιμοποιείται πλέον στην Ελληνική κουζίνα πολύ συχνά. Τα φύλλα του έχουν «θερμή» και πλούσια αρωματική γεύση και γίνονται θαυμάσια τουρσί σε δυνατό μίγμα από ξύδι και αλάτι.
Συλλέγονται συνήθως από τους ερασιτέχνες Ιταλούς και Έλληνες ψαράδες και αφού βραστούν ελάχιστα μέσα σε αρωματικό κρασί, τρώγονται αρτυμένα με άφθονο ελαιόλαδο.

ΑΛΜΥΡΙΔΑ - MEDICAGO MARINA

Το χορταρικό αυτό  με τα λεπτεπίλεπτα χυμώδη φυλλαράκια που θυμίζουν μάραθο αγαπά την δροσιά και την αλμύρα της θάλασσας όπως ακριβώς το κρίταμο και η κάπαρη.
Η    αλμυρίδα  στην πραγματικότητα οφείλει την νοστιμιά της στην αλμύρα της θάλασσας και ιδανικός τρόπος για να την απολαύσετε είναι βραστή με λίγο ξύδι και ένα εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Θα την βρείτε πολύ εύκολα στις λαϊκές αγορές και τα σούπερ μάρκετ από τον Μάιο έως και τα τέλη Ιουλίου.                                                                                                                                             
ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΑΠΟ  http://www.mirsini.gr