Αντώνης Βασιλάκης: «Με την ανακάλυψη του μυκηναϊκού μεγάρου στα Τζαννάτα θέτουμε πλέον σοβαρή υποψηφιότητα για την έδρα της επικράτειας του Οδυσσέα»

Συνέντευξη στην Ποριότισσα  Αθανασία Μαρκάτου για την εφημερίδα ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ

POROSNEWS:   ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ  ΠΟΛΥ  ΓΙΑ  ΤΗΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ  ΤΗΣ  ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ,,  

ΤΑ  ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ  ΕΙΝΑΙ  ΚΑΙ  ΗΤΑΝ  Ο  ΒΑΣΙΚΟΣ  ΛΟΓΟΣ  ΥΠΑΡΞΗΣ  ΤΟΥ  ΜΠΛΟΚ

ΕΞΑΛΟΥ,,,  ΧΡΕΙΑΖΟΤΑΝ ΔΙΟΤΙ  Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣ  ΕΧΕΙ  ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ  ΝΕΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ!

 Συνέντευξη στην Αθανασία Μαρκάτου

Το περασμένο Σάββατο βρεθήκαμε στα Τζαννάτα μετά από ανοιχτή πρόσκληση που εξέδωσε στα ΜΜΕ του Αρχαιολόγου και Επίτιμου Διευθυντή Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας-Ιθάκης και Ζακύνθου, καθώς και Διευθυντή των ανασκαφών Τζαννάτων δρ. Αντώνη Βασιλάκη.

Επισκεφτήκαμε το χώρο όπου εδώ και ένα μήνα περίπου έχουν αρχίσει με εντατικούς ρυθμούς οι ανασκαφές περίπου 500 μέτρα πιο πέρα από τον Μυκηναϊκό Τάφο των Τζαννάτων. Και ο οποίος από ότι μας είπε ο κ. Βασιλάκης συνδέεται άρρηκτα με το κτίριο που έχει βρεθεί και το οποίο σιγά-σιγά αρχίζει να παίρνει μορφή και να μας παρουσιάζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, τα οποία μετά από λεπτομερή ανάλυση θα μπορέσουν να μας πουν με βεβαιότητα εάν στο σημείο αυτό ήταν το παλάτι του Οδυσσέα. Ο κ. Βασιλάκης μας υποδέχτηκε εγκάρδια και με χαμόγελο και δέχτηκε πρόθυμα να μας ξεναγήσει στο χώρο της ανασκαφής. Μας εξήγησε τι ήταν αυτό που είδαμε και ποια είναι τα συμπεράσματα που έχει βγάλει μέχρι στιγμής από τα πάρα πολλά ευρήματα που έχουν δει το φως της ανασκαφής.

-Πότε ξεκινήσατε τις ανασκαφές;

«Ξεκινήσαμε στις 20 Αυγούστου, ήδη περνάμε την 5η εβδομάδα, έχουμε ακόμα λίγες μέρες. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε και να ολοκληρώσουμε το περσινό πρόγραμμα, που δεν μπορέσαμε πέρσι λόγω κακοκαιρίας και λόγω αλλαγής της υπηρεσιακής μου κατάστασης, υποχρεώθηκα να βγω σε σύνταξη από τη θέση του Διευθυντή της Εφορείας Αρχαιοτήτων! Υπέβαλα αίτημα στο Υπουργείο να μου δοθεί άδεια να συνεχίσω την ανασκαφή. Η άδεια δόθηκε από το ΚΑΣ και είμαστε εδώ φέτος, φυσικά με περισσότερη δουλειά από πέρσι, με σκοπό να ολοκληρώσουμε τα εδώ ευρήματα».

φωτορεπορταζ  από την Αθανασία!!   ε δ ώ

-

Τι έχετε κάνει μέχρι στιγμής; Τι έχετε ανακαλύψει;

«Ανασκάψαμε γύρω από το αρχαίο μέγαρο που αποκαλύψαμε πέρσι. Κάναμε επέκταση της ανασκαφής μέσα στο κτίριο, με σκοπό να ολοκληρώσουμε την αποκάλυψη του. Έχουμε ακόμη λίγα σημεία να διευκρινίσουμε και για αυτό όσα λέω είναι οι πρώτες γενικές διαπιστώσεις που δεν έχουν θέση οριστικής ανακοίνωσης. Έχουμε ένα πολύ μεγάλο κτίριο που το εμβαδόν του το υπολογίζουμε συνολικά σε 170 τ.μ. Το κτίριο έχει εξωτερικούς παχείς τοίχους και είναι αψιδωτό (καμπυλόγραμμο) στα νότια. Έχει προσανατολισμό χονδρικά από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά. Μέσα χωρίζεται σε περισσότερα δωμάτια, ίσως τέσσερα (;) Βάζω ερωτηματικό, γιατί ακόμα δεν το έχουμε διευκρινίσει. Το γεγονός ότι βάζω ερωτήματα και ακόμα δεν το έχω διευκρινίσει οφείλεται στην τεράστια καταστροφή που έχει γίνει σε μερικά σημεία του κτιρίου, όπου τα σωσμένα λείψανα ή ερείπια είναι ελάχιστα έως οριστικά εξαφανισμένα».

-Η καταστροφή έχει γίνει από άνθρωπο ή από τον χρόνο;

«Η καταστροφή είναι πολλών λογιών. Ξεκίνησε από τότε που για κάποιο λόγο καταστράφηκε, πρέπει να υπήρξε μία μεγάλη φωτιά, δεν ξέρω για ποιο λόγο. Αυτή η καταστροφή του μεγάρου τοποθετείται κάπου εκεί γύρω στο 1200, είναι τα χρόνια που όλη η Ελλάδα βρίσκεται σε μια αναταραχή, ενώ τα προηγούμενα χρόνια ήταν χρόνια ακμής και ευμάρειας μιας σημαντικής, ανεπτυγμένης τοπικής πολιτείας. Που όπως συνέβη σε όλες τις περιπτώσεις στο παρελθόν κάποια στιγμή παρουσίασε σημεία παρακμής και σιγά-σιγά διαλύθηκε. Η περιοχή συνέχισε να κατοικείται και μετά την καταστροφή του μεγάλου κτιρίου για περίπου 50-100 χρόνια, οπότε είχε ιδρυθεί στα ερείπια του μεγάρου ένα πολύ μικρότερο κτίριο».

-Υπάρχει αισιοδοξία για την ταυτότητα του μνημείου;

«Είμαστε αισιόδοξοι ότι έχουμε να παρουσιάσουμε στον κόσμο ένα σημαντικό μνημείο. Χρονολογείται σε μία πολύ σημαντική για την ιστορία του τόπου εποχή. Είναι η εποχή που εμείς οι Αρχαιολόγοι ονομάζουμε Υστεροελλαδική ή αλλιώς Μυκηναϊκή. Έχουμε πάρα πολλά νέα στοιχεία, που συμπληρώνουν και τροποποιούν κάποια πράγματα για την ιστορική εξέλιξη στα νησιά του Οδυσσέα, Μέχρι τώρα λέγαμε γενικότητες, στηριγμένοι στα νεκροταφεία της εποχής αυτής, στα Μαζαρακάτα, στη Λακύθρα και στον κοντινό μας βασιλικό θολωτό τάφο! Τώρα μπορούμε να μιλάμε για ένα μεγάλο κτίριο, το οποίο μας δίνει σιγά-σιγά την ιστορία του και τη ζωή των ανθρώπων που το χρησιμοποίησαν και χρησιμοποιήθηκε στο 14ο και 13ο αιώνα π.Χ. Εάν δεχτούμε την υπόθεση να είναι αλήθεια ότι η διήγηση και η περιγραφή του Ομήρου, η αναφορά του στην επικράτεια των Κεφαλλήνων με έδρα την Κεφαλονιά, το μεγαλύτερο νησί, στο οποίο ηγεμόνας-άνακτας στον Όμηρο ήταν ο Οδυσσέας. Με την ανακάλυψη του μυκηναϊκού μεγάρου στα Τζαννάτα θέτουμε μία σοβαρή υποψηφιότητα για την έδρα της επικράτειας του Οδυσσέα με πολλά αδιάσειστα τεκμήρια στηριγμένα σε επιστημονική ανάλυση και μελέτη πλούσιων ευρημάτων, τόσο αρχιτεκτονικών, οικοδομικών ή ακίνητων όσο και κινητών, των οποίων η μελέτη έχει αρχίσει και συνεχίζεται».

-Τα πορίσματα πρέπει να είναι τεκμηριωμένα για να ευσταθούν;

«Δεν έχουμε καμία διάθεση αντιπαράθεσης με κανέναν. Στην επιστήμη μας, ο καθένας είναι υποχρεωμένος να παραδίδει πρώτα στην επιστημονική κοινότητα και μετά στην κοινή γνώμη, τα συμπεράσματά και τα πορίσματά του αρκεί να τα κάνει πλήρως τεκμηριωμένα και να έχει ευρήματα που να δικαιολογούν την άποψή του. Όπου δεν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις, εγώ προσωπικά δεν τις θεωρώ σοβαρές και δεν με απασχολούν! Αν διαβάσω μια θεωρία για την υπόθεση της Μυκηναϊκής και Ομηρικής Ιθάκης ψάχνω να βρω αν υπάρχουν στρωματογραφημένα ευρήματα, που χρονολογούν ακριβώς την εποχή. Αυτό που κάνουμε έχει σχέση με ό,τι έγινε πριν από 20 χρόνια, όταν έγινε η μεγάλη ανασκαφή του βασιλικού Τάφου και αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε και το επιτύχαμε είναι μήπως μπορούμε να εντοπίσουμε ένα κτίριο κατοικίας μεγάλο της ίδιας εποχής. Δεν είχαμε καμία ένδειξη, από το μηδέν ξεκινήσαμε. Είμαστε τυχεροί νομίζω που βρήκαμε ένα μεγάλο κτίριο αυτής της εποχής».

-Το κτίριο αυτό που βρήκατε συνδέεται με τον Τάφο;

«Βεβαίως, μα ο Τάφος ήταν το κίνητρο για να ψάξουμε να βρούμε το κτίριο, γιατί η απλή λογική λέει ότι δεν μπορούμε να έχουμε ένα μεγάλο και πλούσιο Τάφο ο οποίος στέκει μόνος του. Που ζούσαν οι νεκροί αυτοί, που κατοικούσαν; Στις περιπτώσεις αυτές πάντα, η ανασκαφή ενός οικιστικού κέντρου που βγάζει χρονολογίες καθαρές και πληροφορίες για τους ανθρώπους τους ζωντανούς, συγκριτικά είναι σημαντικότερες από τις πληροφορίες των τάφων. Οι οποίες βεβαίως μας δείχνουν την οικονομική και κοινωνική και πολιτική κατάσταση των ανθρώπων που θάφτηκαν εκεί, τον πλούτο τους, το γούστο τους, την ευαισθησία τους. Αλλά μόνο του το ένα δεν λέει πολλά πράγματα, δύο μαζί κοντινά ευρήματα σημαντικά της ίδιας εποχής μας δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα μιας λαμπρής περιόδου στην ιστορία του νησιού, ίσως της πρώτης λαμπρής περιόδου, μέχρι μετά από 1000 χρόνια φανούν οι πόλεις, οι γνωστές τέσσερις πόλεις του νησιού».

-Τα ευρήματα, αφού συλλεχθούν και αναλυθούν, που θα εκτεθούν;

«Το μόνο πράγμα που δεν μας απασχολεί τώρα είναι η έκθεση των ευρημάτων, αυτό θα αργήσει! Επειδή είμαστε προσγειωμένοι από την αρχή, δεν θέλουμε να δημιουργούμε εντυπώσεις και ελπίδες, γιατί μπορεί να διαψευστούν. Μας ενδιαφέρει να τα παρουσιάσουμε, καταρχήν να ολοκληρώσουμε και να δικαιώσουμε την εμπιστοσύνη που μας έχουν δείξει οι άνθρωποι που μας αναθέσανε την ανασκαφή, που είναι τοπικοί φορείς ιδιωτικού δικαίου, ιδιωτικού χαρακτήρα μη κερδοσκοπικοί. Εδώ είναι ευκαιρία να σας πω ότι το Υπουργείο μόνο την άδεια μας έδωσε, δεν έχουμε πάρει ποτέ ούτε ένα ευρώ ενίσχυση. Το ίδιο ισχύει και για την Περιφέρεια και για το Δήμο, δεν έχω ούτε ένα ευρώ ενίσχυση! Απεναντίας, έχω σημαντική ενίσχυση σε είδος κυρίως, δηλαδή στα θέματα των φαγητών, των ποτών, των κερασμάτων από απλούς ανθρώπους, από τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους των δύο χωριών, κυρίως των Τζαννάτων και κυρίως από απλούς πολίτες, οι οποίοι παρότι είναι σε μία δύσκολη εποχή και κανενός δεν περισσεύουνε, έχουνε τον πατριωτισμό, το μεράκι και την αγάπη για τον τόπο τους και μας ενισχύουνε με όλους τους τρόπους.

-Όλο αυτό τον καιρό που βρίσκεστε στην περιοχή και κάνετε την ανασκαφή έχετε στήριξη από κάποιον; Υπάρχει κάποιος ή κάποιοι που θα θέλατε να ευχαριστήσετε;

«Με την ευκαιρία εκφράζω από εδώ τις ευχαριστίες μου σε όλους τους ανθρώπους που μας συμπαραστάθηκαν και εξακολουθούν να συμπαρίστανται με οποιονδήποτε τρόπο. Αυτό που υπόσχομαι είναι ότι δεν θα προδώσω την εμπιστοσύνη που δείξανε σε εμένα και τους εκλεκτούς συνεργάτες μου. Είναι η μεγαλύτερη ανασκαφή που έχει γίνει τουλάχιστον τα τελευταία 20 χρόνια στην Κεφαλονιά και φτάσαμε μία μέρα να μετράμε 35 άτομα εργαζόμενους, από εμένα μέχρι τους εθελοντές που έχουμε και βοηθάμε ουσιαστικά. Με χαρά αναφέρω τη συμμέτοχη στην ομάδα των επιστημόνων, διδακτόρων αρχαιολογίας, μεταπτυχιακών αρχαιολόγων, χαρτογράφου-περιβαλλοντολόγου, τοπογράφου, αρχιτέκτονα-σχεδιαστή, συντηρητή και 14 απλών πτυχιούχων αρχαιολογίας και φοιτητών αρχαιολογίας από ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια. Με έχει συγκινήσει πολύ που έχω στους άμεσους συνεργάτες μου τέσσερα νέα παιδιά, αρχαιολόγους από την Κεφαλονιά, αυτό είναι ήδη μια μεγάλη δικαίωση».

-Υπάρχει και φέτος συμμετοχή από το Πανεπιστήμιο του Καναδά στην ανασκαφή;

«Με ιδιαίτερη χαρά τονίζω την παρουσία της ομάδας 13 φοιτητών του Πανεπιστημίου Simon Frazer του Καναδά, το οποίο για πέντε χρονιά δουλεύει στην περιοχή των Πρόννων και φέτος δουλεύει μαζί μας στην ανασκαφή των Τζαννάτων. Το Πανεπιστήμιο μου έκαμε την τιμή να μου αναθέσει ως καθηγητή την εκπαίδευση του φθινοπωρινού εξαμήνου του».

-Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να συμπληρώσετε σαν επίλογο στην κουβέντα μας;

«Αυτά είναι τα δεδομένα μας. Ευχαριστώ την εφημερίδα σας που ενδιαφέρθηκε να δώσουμε κάποιες πληροφορίες. Τονίζω ότι οι πληροφορίες είναι προσωρινές και θα ήθελα να μην παρερμηνεύονται και να μην μεταφέρονται λάθος, γιατί μας δημιουργεί τεράστια προβλήματα και είναι αυτό ακριβώς που πρέπει να αποφύγουμε. Εγώ δεν κρύβω τίποτε από κανέναν, δεν κρύφτηκα και δεν πρόκειται να κρυφτώ. Έχω μια ανασκαφική εμπειρία 40 χρόνων που δεν μου το επιτρέπει. Είμαι ανοιχτός σε συζήτηση με όλον τον κόσμο από τους συναδέλφους μου, με τις τοπικές αρχές, αν το επιθυμούν, μέχρι τον οποιοδήποτε πολίτη που έρχεται να τον ενημερώσω».

Μαθαίνουν γρήγορα και καλύτερα οι φοιτητές από τον Καναδά

Το όνομά της είναι Υβόν Χόπκινς (Yvonne Hopkins) και μας μίλησε για την ανασκαφή: «Είμαι φοιτήτρια από τον Καναδά, φοιτώ στο Πανεπιστήμιο του Simon Frazer. Αυτή την στιγμή δουλεύω στον δρόμο, τον οποίον δυσκολεύονται να χρονολογήσουν, γιατί έχουν βρει κάποια υστεροελλαδικά και μυκηναϊκά αγγεία. Είναι δύσκολο να χρονολογηθεί γιατί είναι της ίδιας χρονικής περιόδου, αλλά πιστεύουν ότι ο δρόμος βρίσκεται στο σημείο αυτό για πάρα πολλά χρόνια».

-Σου αρέσει αυτό που κάνεις;

«Το διασκεδάζω, είναι πολύ ωραία, έχουμε μία μεγάλη ομάδα από φοιτητές, αλλά δεν είναι σήμερα εδώ. Εγώ ήρθα για το ήθελα. Είναι όλα πολύ ωραία, κάνει ζέστη, είναι πολύ σκληρή δουλειά σε σχέση με άλλες ανασκαφές, γιατί έχει πολλά βράχια. Για αυτό όλα τα ευρήματα που ανακαλύπτουμε και τα οστά είναι σπασμένα. Είναι κρίμα γιατί αυτό που υπήρχε εδώ ήταν κάτι σημαντικό, αλλά λόγω της καλλιέργειας και των δέντρων καταστράφηκε. Είναι υπέροχο το γεγονός ότι μπορούμε να σκάψουμε τόσο βαθιά. Βρήκαμε πολλά αγγεία και πιστεύουμε ότι καταστράφηκαν λόγω της καλλιέργειας. Μου αρέσει πάρα πολύ γιατί έχει ενδιαφέρον, δεν είχα ξανά την εμπειρία να συμμετέχω σε ανασκαφές».

-Σπουδάζεις αρχαιολογία; Συμμετείχες και στις ανασκαφές του θολωτού Τάφου;

«Ίσως, θα δούμε. Όχι γιατί κάθε χρόνο είναι διαφορετικοί οι φοιτητές. Αλλά πιστεύω ότι θα ξαναέρθω και του χρόνου».

-Είναι η πρώτη που φορά που επισκέπτεσαι την Κεφαλονιά; Σου αρέσει;

«Είναι η πρώτη φορά που έρχομαι στην Ελλάδα, μου αρέσει πάρα πολύ. Οι άνθρωποι εργάζονται σκληρά, σε βοηθάνε και θέλουν να σε διδάξουν, όλοι μαθαίνουν γρήγορα γιατί δεν είναι από το βιβλίο, ενώ στον Καναδά μαθαίνουμε πολλά από τα βιβλία».