Αστυνομία: Ελάτε μαζί μου!

 Της Κρυσταλίας Πατούλη

Κοινοποιούμε τον  παρακάτω  σύνδεσμο  προς  ενημέρωσή  σας. 

Με  Εκτίμηση. Γεώργιος  Βελλιανίτης  Παξινός  Ποιητής

09:02 | 30 Μάιος. 2013

Αν κάποιος χτυπήσει ξαφνικά τον ώμο σας και σας πει: «Αστυνομία, ελάτε μαζί μου», θυμηθείτε: οι περισσότερες απαγωγές, ληστείες, βιασμοί και πολλά άλλα εγκλήματα ανά τον κόσμο διαπράχθηκαν γιατί τα θύματά τους κατάλαβαν εκ των υστέρων ότι δεν είχαν να κάνουν με όργανο της τάξεως αλλά με εγκληματία! ΤηςΚρυσταλίας Πατούλη

Αραγε πόσοι μπορούν να ξεχωρίσουν έναν αστυνομικό από κάποιον που τον υποδύεται;Πόσοι γνωρίζουν τα δικαιώματά τους σε περίπτωση σύλληψης ή απλής προσαγωγής τους στο τμήματόσο καλά, ώστε να διακρίνουν την απάτη εις βάρος τους από το «δήθεν» αστυνομικό όργανο;

Στις περιπτώσεις αυτές η άγνοια πληρώνεται ακριβά. Ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε κάτι τέτοιο είναι να γνωρίσουμε το έργο της Αστυνομίας, τους νόμους για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μας, όταν προσπαθεί απλά να κάνει το καθήκον της. Με άλλα λόγια μόνο αν γνωρίζουμε το... αυθεντικό, θα μάθουμε να ξεχωρίζουμε την απομίμησή του. Αλλωστεη πρόληψη, όπως και ο Νόμος συστήνει, είναι η μοναδική... θεραπεία:

«Η προληπτική ενέργεια αποτελεί το πρώτιστο καθήκον της Ελληνικής Αστυνομίας. Αποσκοπεί στην πρόληψη των αξιόποινων πράξεων και δυστυχημάτων και την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης, ευταξίας και απρόσκοπτης κοινωνικής διαβίωσης των πολιτών». (Π.Δ. 141/91, άρθρ. 93, παρ. 1)

Πότε επιτρέπεται η σύλληψη

1. Η σύλληψη, με την οποία ο πολίτης στερείται του συνταγματικά κατοχυρωμένου ατομικού δικαιώματος της προσωπικής ελευθερίας, επιτρέπεται μόνο στις περιπτώσεις που καθορίζονται από τις διατάξεις του Συντάγματος και των νόμων. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές η σύλληψη επιτρέπεται μόνο:

α) Αν πρόκειται για αυτόφωρο κακούργημα, πλημμέλημα ή πταίσμα. β) Αν πρόκειται για πρόσωπο που καταδιώκεται νόμιμα.

2. Στις περιπτώσεις συλλήψεων για εγκλήματα που καταλαμβάνονται επ’ αυτοφώρω, εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα ή άλλων ειδικών ποινικών νόμων.

3. Σε αυτούς που συλλαμβάνονται βάσει καταδιωκτικού εγγράφου πρέπει κατά τη στιγμή της σύλληψης να κοινοποιείται το καταδιωκτικό έγγραφο βάσει του οποίου γίνεται η σύλληψη. Ως κοινοποίηση θεωρείται και η επίδειξη στον συλλαμβανόμενο του σχετικού μέρους του δελτίου εγκληματολογικών αναζητήσεων ή της ειδικής εγκυκλίου αναζητήσεως. Στα έγγραφα αυτά πρέπει να μνημονεύονται τα στοιχεία ταυτότητας του καταδιωκομένου, ο αριθμός και η χρονολογία του βουλεύματος ή εντάλματος σύλληψης, ο ανακριτής που το εξέδωσε και η αξιόποινη πράξη για την οποία εκδόθηκε ή τα αντίστοιχα στοιχεία των λοιπών καταδιωκτικών εγγράφων βάσει των οποίων γίνεται η σύλληψη και ακόμη να υπάρχει στο τέλος τυπωμένη η υπογραφή και η σφραγίδα του διευθυντή της Υποδιεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών. (Π.Δ. 141/91, άρθρ. 107)

Σύλληψη επ’ αυτοφώρω

Αυτόφωρο είναι εκείνο που τελείται την ίδια στιγμή ή πολύ πρόσφατα. Ο δράστης διώκεται διά δημοσίας κραυγής από το αστυνομικό όργανο ή από τον ίδιο τον παθόντα ώσπου να συλληφθεί. Η πορεία όμως των πραγμάτων και η νομολογία λέει ότι το αυτόφωρο ισχύει ως τα μεσάνυχτα της επόμενης ημέρας από τη διάπραξη του αδικήματος. Εκεί βρίσκεται και η παγίδα για τον πολίτη. Γιατί μπορεί να συλληφθεί για ένα αδίκημα που χαρακτηρίζεται αυτόφωρο χωρίς να είναι… Στην περίπτωση αυτή δεν χρειάζονται γραπτές διατυπώσεις. Είναι τέτοια η νομοθεσία που έχει αφήσει ανοιχτό τον ορίζοντα στη διαδικασία του αυτοφώρου. Σκεφτείτε μόνο ότι μπορεί να προβεί σε σύλληψη ακόμη και ο απλός πολίτης ή σε άλλη περίπτωση ο υποδυόμενος αστυνομικός, επειδή κάποιος «υποτίθεται» ότι έχει τηλεφωνήσει στο αστυνομικό τμήμα και μας έχει καταγγείλει.

Στις περιπτώσεις αυτές μπορούμε:

α) να ζητήσουμε, φυσικά, ταυτότητα του οργάνου που μας συλλαμβάνει κτλ.,
β) να ζητήσουμε να πάρουμε τηλέφωνο τον δικηγόρο μας ή κάποιον οικείο μας για να τον ενημερώσουμε,
γ) να ζητήσουμε να τηλεφωνήσουμε στο αστυνομικό τμήμα για να εξακριβώσουμε «του λόγου το αληθές».

Οι κανόνες για τις χειροπέδες

α) Εξακριβώνεται η ταυτότητα του προσώπου που συλλαμβάνεται.
β) Αν η σύλληψη γίνεται βάσει καταδιωκτικού εγγράφου, κοινοποιείται στον συλλαμβανόμενο κατά τη στιγμή της σύλληψης…
γ) Αμέσως μετά τη σύλληψη γίνεται σωματική έρευνα…
δ) Οταν υπάρχει υπόνοια φυγής, ένεκα της προηγούμενης διαγωγής ή της συμπεριφοράς που δείχνει το πρόσωπο που συλλαμβάνεται, δεσμεύεται με χειροπέδες για την πρόληψη απόδρασης. (Π.Δ. 141/91, άρθρ. 119)

Η προστασία των ανηλίκων

Η Ελληνική Αστυνομία…
α) Επιβλέπει τους ανηλίκους και παρέχει κάθε δυνατή προστασία…
β) Συλλαμβάνει κατά τις νόμιμες διατυπώσεις και μετάγει στους οικείους δικαστές τους ανηλίκους που επαιτούν, ζουν περιπλανώμενοι ή ανήθικα ή επιζητούν βιοποριστικά επαγγέλματα με τυχερά παίγνια…

γ) Φροντίζει να κλείνονται σε ιδιαίτερα κρατητήρια οι ανήλικοι που συλλαμβάνονται και κατά τη μεταγωγή τους να μη δεσμεύονται με χειροπέδες, εκτός αν είναι επικίνδυνοι ή ύποπτοι απόδρασης.
δ) Σε κάθε επαφή με ανηλίκους πρέπει να φέρεται με στοργή και ευπροσηγορία και να αποφεύγει κάθε ενέργεια που μπορεί να ταπεινώσει και να αφήσει δυσμενή για την Αστυνομία ψυχικά βιώματα.
ε) Αντί υποβολής μήνυσης, να απευθύνουν σε αυτούς συστάσεις και νουθεσίες και να εφιστούν την προσοχή των οικείων τους για την επιμελέστερη άσκηση εποπτείας. (Π.Δ. 141/91, άρθρ.97)

Κάθε παιδί μπορεί:

Να ζητήσει να πάει σπίτι του για να ενημερώσει τους γονείς του και πιο πριν να τους ειδοποιήσει τηλεφωνικά. Ετσι δεν θα υπάρξει κίνδυνος να πέσει θύμα κάποιου «δήθεν» αστυνομικού οργάνου.

Αστυνομικές έρευνες

Οι έρευνες που γίνονται στα πλαίσια της προληπτικής της δραστηριότητας χωρίς να ενεργείται προανάκριση, γίνονται με τις παρακάτω προϋποθέσεις:

α) Ερευνα σε κατοικία επιτρέπεται μόνο με τη ρητή συναίνεση του ενοίκου της.
β) Σωματικές έρευνες, έρευνες σε μεταφορικά μέσα και μεταφερόμενα αντικείμενα και έρευνες σε ιδιωτικούς χώρους μη προσιτούς στο κοινό που δεν υπάγονται στην έννοια της κατοικίας γίνονται όταν υπάρχει σοβαρή υπόνοια τελέσεως αξιοποίνου πράξεως ή απόλυτη ανάγκη…

γ) Από βαθμοφόρο της Ελληνικής Αστυνομίας, ενώπιον δύο μαρτύρων αν υπάρχουν. Κατ’ εξαίρεση η έρευνα μπορεί να γίνει από αστυφύλακα, όταν δεν είναι παρών βαθμοφόρος και δεν μπορεί να αναβληθεί ως την άφιξή του χωρίς κίνδυνο ματαίωσής της.
δ) Σωματική έρευνα σε γυναίκα γίνεται από γυναίκα αστυνομικό και αν δεν υπάρχει από άλλη γυναίκα της εκλογής του αστυνομικού.

ε) Κατά τις έρευνες οι αστυνομικοί πρέπει να φροντίζουν να μη θίγεται η προσωπικότητα ούτε να ενοχλείται αδικαιολόγητα το πρόσωπο που υποβάλλεται σε σωματική έρευνα ή ο ιδιοκτήτης του χώρου ή αντικειμένου που ερευνάται, στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό. (Π.Δ. 141/91, άρθρ. 96)

Ας μην ξεχνάμε…

Ο πολίτης είτε ανήλικος είτε ενήλικος δεν έχει την υποχρέωση να «υποκύψει» στις πιέσεις του αστυφύλακα. Ο νόμος δίνει πολλά δικαιώματα στον νομοταγή και φιλήσυχο πολίτη. Τελικά όμως καταλήγουμε ότι για να μην κινδυνεύουμε, ιδίως από τις εξαιρέσεις…. που μπορεί ένας «δήθεν» αστυνομικός να εκμεταλλευθεί, πρέπει να θυμόμαστε τα δικαιώματά μας και να τα διεκδικούμε μέχρι τέλους. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συνεργαστούμε με την Αστυνομία για να κάνει το καθήκον της. Κάθε άλλο. Αν περιεργαστούμε όμως τα προαναφερθέντα, ίσως θα πρέπει να ευαισθητοποιηθεί η πολιτεία και να προλάβει… όπου είναι δυνατόν την πιθανότητα να εκμεταλλευθεί κάποιος το έργο της και να διαπράξει αδίκημα ­ ως και έγκλημα.

Τέλος, μήπως όλος ο πλανήτης πρέπει να ενδιαφερθεί για να λυθεί αυτή η «τραγική ειρωνεία» έτσι ώστε να μην υπάρχουν σωσίες των σωτήρων μας σε συσκευασία απαγωγέων, βιαστών, κλεφτών και να μην μπορεί κανείς να πει: «αστυνομία: ελάτε μαζί μου» αν δεν κατέχει αυτή την τόσο ιδιαίτερη ειδικότητα;

1) Πρόσκληση στο τμήμα

Οταν ο πολίτης καλείται να εμφανιστεί στο τμήμα, πρέπει να εκτελέσει την οδηγία χωρίς καθυστέρηση. Δεν είναι υποχρεωμένος όμως να πάει με συνοδεία αστυνομικού οργάνου.

2) Προσαγωγή για εξακρίβωση στοιχείων

α) Αν ο πολίτης κρατάει την αστυνομική του ταυτότητα τότε δεν είναι υποχρεωμένος να πάει στο τμήμα. Αν το αστυνομικό όργανο επιμείνει μπορεί να πάει μόνος του χωρίς συνοδεία.
β) Αν όμως δεν την έχει μαζί του πρέπει να πάει στο τμήμα συνοδεία του αστυνομικού. Δεν είναι υποχρεωμένος όμως να μπει σε δικό του μεταφορικό μέσον. Δεν πρέπει ωστόσο να δείξει στον αστυνομικό ότι υπάρχει περίπτωση να αποδράσει ή να μην εκτελέσει τις οδηγίες του.

Το «σαβουάρ βιβρ» των αστυνομικών

1. Οι αστυνομικοί κατά τη σύλληψη πρέπει να ενεργούν με σύνεση και σταθερότητα, να τηρούν άψογη συμπεριφορά και να αποφεύγουν κάθε ενέργεια που μπορεί να βλάψει την τιμή και την υπόληψη του συλληφθέντος και γενικά να προσβάλει την αξιοπρέπειά του.

2. Οφείλουν να συμπεριφέρονται στον συλληφθέντα με προσήνεια, να μη μεταχειρίζονται εναντίον του, χωρίς ανάγκη, βία και να τον δεσμεύουν μόνο όταν αντιδρά βίαια ή είναι ύποπτος φυγής. (Π.Δ. 141/91, άρθρ. 120)

Τα διακριτικά του αστυνομικού οργάνου

α) Η στολή και τα διακριτικά του που βρίσκονται στις επωμίδες.

β) Η ταυτότητά του. Η υπηρεσιακή ταυτότητα ενός αστυνομικού είναι πιο πλατιά από την απλή αστυνομική ταυτότητα και είναι κάθετα διαμορφωμένη, όπως είναι το πίσω μέρος της ταυτότητας του πολίτη. Από τη μια πλευρά στο πάνω μέρος με μεγάλα κεφαλαία γράμματα, αναγράφεται: «Ελληνική Αστυνομία». Ακολουθούν η φωτογραφία και το ονοματεπώνυμο. Πίσω υπάρχουν όλα τα άλλα στοιχεία. (Δεν επιτρέπεται να δημοσιεύσουμε ακόμη και φωτοτυπία της γιατί είναι άκρως απόρρητο έγγραφο.)

γ) Το γνωστό σε όλους μας υπηρεσιακό του αυτοκίνητο.

Στις περισσότερες εγκληματικές ενέργειες ο δράστης δεν εμφανίζεται με υπηρεσιακό αυτοκίνητο και σπάνια φοράει στολή. Αν τύχει να συμβεί το αντίθετο, τότε φυσικά είναι κλεμμένα ή είναι απομιμήσεις. Η δε ταυτότητά του μπορεί να είναι πλαστή. Ζητήστε λοιπόν να κάνετε ένα τηλέφωνο στην υπηρεσία του, έτσι ώστε να εξακριβώσετε τα στοιχεία του και συγχρόνως να διαπιστώσετε αν η συγκεκριμένη υπηρεσία είναι ενημερωμένη για τις ενέργειές του.
—
Συνεργασία με τον δικηγόρο Ανδρέα Φωτίου, και τη Γενική Ασφάλεια Αθηνών.

Αφήγηση Ζωής