Μια φορά και ένα καιρό σε ένα μακρινό χωριό...

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΟΙ ΠΕΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΙ

Πριν μπούμε στο κυρίως θέμα,θα ήθελα να σας πω ένα γεγονός αρκετά γνωστό στις κλειστές κοινωνίες . Ενώ ήμουν στο χωριό μου για διακοπές και καθώς περπάταγα, συνάντησα μια ηλικιωμένη κυρία και της είπα ‘καλημέρα’. Όπως είναι γνωστό, έλαβα την‘αθάνατη’ απάντηση «Τίνος είσαι;» . << Τινός είμαι, πως το μαντέψατε; >> .Φυσικά η γιαγιά θύμωσε ως γνωστόν και με προσπέρασε αμίλητη.Για ποιο λόγο όμως είναι βαθιά ριζωμένη αυτή η νοοτροπία στα χωριά ;

Αρχικά, λοιπόν, σε τέτοιες κοινωνίες όπου ο μέσος κάτοικος έχει επιφορτιστεί και με την παρακολούθηση των πάντων (τελικά υπάρχουν ανθρώπινες κάμερες ! )έχει την τάση να ασχολείται με θέματα στα οποία ο ίδιος δεν εμπλέκεται .Το ίδιο φαινόμενο μολύνει και τους υπόλοιπους και έτσι είναι γνωστό πως σε τέτοια μέρη οποιαδήποτε πράξη δε μένει απαρατήρητη κάτι το οποίο προκαλεί εκνευρισμό και μίσος προς τον άνθρωπο της υπαίθρου. Όχι πως όλοι είναι ίδιοι , αλλά ένα μεγάλο ποσοστό κλίνει προς αυτή τη μερίδα. Έχει όμως και τα θετικά του , καθώς οι ηλικιωμένοι που περιπολούν το δρόμο το μεσημέρι είναι πιο πιθανόν να δουν και να καταγγείλουν το ληστή ο οποίος έκλεψε δέκα ευρώ από το καφενείο της γειτονιάς.

Επιπρόσθετα, ένα ακόμη άσχημο της κλειστής κοινωνίας είναι η θρησκοληψία που συνήθως τη διακατέχει. Ακόμη, θυμάμαι τη διπλανή κυρία να κυνηγαει το τέκνο της, επειδή δεν ήθελε να πάει στην εκκλησία και έπειτα να άκουω έναν διαπεραστικό ήχο μάλλον από παντόφλα. Πιθανώς αυτό το φαινόμενο να διατηρείται από προηγούμενες δεκαετίες καθώς σε τέτοιες περιοχές οι ιερείς είχαν μεγάλη εξουσία, ίσως επειδή ήταν συνήθως πιο μορφωμένοι από τον απλό πληθυσμό στον οποίο, αν κάποιος γνώριζε μια ξένη γλώσσα όλοι τον ρώταγαν «πόσα πανεπιστήμια έχεις βγάλει γιόκα μου;».Εντάξει, δικαιολογημένα καθώς τότε η εκπαίδευση σπάνιζε.

Ένα καταλυτικό στοιχειό της κλειστής κοινωνίας είναι και η τάση για παντογνωσία, ασχέτως αν αυτός που τα συμβουλεύει δεν έχει βγάλει το δημοτικο.Ευτυχώς, το φαινόμενο αυτό περιορίζεται σε λίγα μόνο άτομα, τα οποία όπως αναφέρθηκε παραπάνω δεν είχαν πρόσβαση στην εκπαίδευση, ή τους είχε παραμείνει η συγκεκριμένη νοοτροπία μαζί με πολλές άλλες, όπως ότι τα κορίτσια πρέπει να μένουν σπίτι για τις οικιακές εργασίες, να παντρευτούν από μικρή ηλικία και άλλες παρόμοιες ιδέες αρκετά ξεπερασμένες και παρωχημένες.

Συνάμα , η προγονοπληξία είναι ζήτημα των κλειστών αλλά και ανοιχτών κοινωνιών γενικοτερα.Σε μια εποχή που ο πολίτης και κυρίως ο άνθρωπος του χωριού θεώρει πως δεν έχει καμία υποχρέωση, επειδή κατά τη γνώμη του οι Έλληνες είναι ανώτεροι από όλους(με την γνωστή ατάκα ‘όταν το 500 πΧ είχαμε δημοκρατία , οι άλλοι ζούσαν σε σπηλιές’).Με αυτή τη συμπεριφορά μόνο αρνητικά δημιουργεί στην πατρίδα του, η οποία είναι και η αιχμή δόρατος στην υποτίμηση των γειτονικών λαών.Ευτυχώς, και αυτό το φαινόμενο θα σβήσει με τον καιρό και θα ξεχασθεί.

Τέλος, ένα σύνηθες φαινόμενο είναι η διαφύλαξη αληθειών από το κοινωνικό σύνολο λόγω του φόβου της κοινωνικής κατακραυγής .Τρανό φαινόμενο ο ‘σκληρός’ οικογενειάρχης που συνήθης γυρίζει σπίτι από το καφενείο και απαιτεί να είναι όλα στην εντέλεια, αλλιώς θα υπάρξουν βαρύτατες κυρώσεις .Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι απολύτως φυσιολογικό τα παιδιά να υιοθετήσουν την ιδία συμπεριφορά ίσως και χειρότερη.

Συμπεραίνοντας λοιπόν βλέπουμε το εξής. Στις κλειστές κοινωνίες υπάρχει τραγική στασιμότητα, η οποία βλάπτει σε μεγάλο βαθμό, παρηγοριά είναι όμως πως όλες οι κοινωνίες εξελίσσονται ανεξαρτήτως τόπου, κάτι το οποίο ευελπιστούμε πως θα γίνει αργά ή γρήγορα.

Υ.Γ. Η άποψη ενός μαθητή που ζει στην επαρχία και ήθελε να εκφράσει τα κακώς κείμενα στηλιτεύοντας προσωπεία και συμπεριφορές . Ίσως είναι ένας από τους αυριανούς χρονογράφους. Ευκαιρία για γέλιο και προβληματισμό.