Πρόσφατα, έγινε μια ανάρτηση από τον εκπαιδευτικό Ηλία Τουμασάτο στο ιστολόγιό του με τίτλο «για τα εγκλήματα του κομουνισμού». Με αφορμή την γενικότερα επιχειρούμενη ταύτιση του φασισμού–κομουνισμού υπό την κοινή «ομπρέλα» των «ολοκληρωτικών-αυταρχικών καθεστώτων», την οποία στην ουσία αναπαράγει και η εν λόγω ανάρτηση, δίνω μια απάντηση στις θέσεις που διατυπώνονται από το συνάδελφο με το παρακάτω κείμενο.
Κομβικό ζήτημα στο κείμενο του κ. Τουμασάτου είναι η καταδίκη της βίας και η απόρριψη όποιου πολιτικού συστήματος ή ρεύματος τη χρησιμοποιεί. Ας θυμηθούμε μερικά πράγματα επ’ αυτού. Βία χρησιμοποιήθηκε κατά την Ελληνική Επανάσταση, ενδεικτικά γεγονότα είναι οι βιαιότητες μετά την άλωση της Τριπολιτσάς, το «φωτιά και τσεκούρι» του Κολοκοτρώνη προς όσους Έλληνες υπό τον φόβο του Ιμπραΐμ υπέγραφαν τα «προσκυνητοχάρτια» και επέτρεπαν στην οθωμανική διπλωματία να αμφισβητεί την ύπαρξη επανάστασης, οι επιθέσεις του Καραϊσκάκη απέναντι σε Έλληνες προεστούς. Βία χρησιμοποιήθηκε και στη Γαλλική επανάσταση,
«Δε θα σταματήσουν τα κανόνια αν δε σωθεί η επανάσταση» είναι μια από τις διαταγές των επαναστατών, όταν εκδηλώνεται μια αντεπαναστατική απόπειρα της αριστοκρατίας. Συνολικά, το βήμα το οποίο πραγματοποιήθηκε τους προηγούμενους αιώνες (κατάργηση φεουδαρχίας, κοινωνικοποίηση της εργασίας, συγκρότηση έθνους-κράτους, κοινοβουλευτικό σύστημα, διαφωτισμός) δεν πραγματοποιήθηκε μέσα από τους τότε υπάρχοντες-«νόμιμους» θεσμούς, αλλά προϋπέθεσε την κατάργησή τους. Με λίγα λόγια, απαίτησε βία, και σωστά ή για την ακρίβεια αναπόφευκτα, αφού κανένα κοινωνικό-πολιτικό σύστημα δεν εκχώρησε ποτέ άπρακτο την εξουσία του. Εξίσου και το επόμενο βήμα στην ανθρώπινη ιστορία (κοινωνικοποίηση του πλούτου και όχι συσσώρευση στα χέρια λίγων, σταμάτημα ιμπεριαλιστικών πολέμων, λαϊκή εξουσία με εκλογή αντιπροσώπων από τις παραγωγικές μονάδες, χρήση της επιστήμης προς όφελος του ανθρώπου) απαίτησε βία, όπως κατά τους ανά τον κόσμο ξεσηκωμούς των αγροτών εναντίον των τσιφλικάδων, κατά την Οχτωβριανή Επανάσταση και τους κατοπινούς εμφυλίους, κατά την επικράτηση της κουβανέζικής επανάστασης, κατά τον αγώνα του βιετναμέζικου λαού εναντίον Γάλλων και Αμερικανών ιμπεριαλιστών, κατά τον αγώνα του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. σε βάρος των κατοχικών δυνάμεων, αργότερα των Άγγλων και των εγχώριων συνεργατών τους. Κάθε παρηκμασμένο κοινωνικό σύστημα και τέτοιο είναι το αστικό ξορκίζει τη βία, όταν χρησιμοποιείται προς ανατροπή του, την χρησιμοποιεί όμως το ίδιο για την προστασία του. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η στρατιωτική επέμβαση στην νεαρή Ε.Σ.Σ.Δ. το 1917 μιας σειράς δυτικών κρατών, η δολοφονία των Λούξεμπουργκ και Λίμπκνεχτ, η εξάπλωση του ναζισμού και η εισβολή του στην Ε.Σ.Σ.Δ., η θανάτωση στην ηλεκτρική καρέκλα του ζεύγους Ρόζενμπεργκ μεταπολεμικά στις Η.Π.Α., τα δεκάδες αμερικανοκίνητα στρατιωτικά πραξικοπήματα, όπως στη Χιλή, η σφαγή χιλιάδων κομουνιστών στην Ινδονησία, οι θανατικές καταδίκες σε βάρος αγωνιστών της εαμικής αντίστασης στην Ελλάδα, τα ξερονήσια και τόσα άλλα. Δίκαιη επομένως είναι η βία η οποία βοηθά τους σε κάθε εποχή καταπιεζόμενους, την ανθρώπινη πρόοδο, την κίνηση της ιστορίας και άδικη αυτή η οποία εμποδίζει όλα αυτά.
Στην ανάρτηση του συναδέλφου Ηλία Τουμασάτου υπάρχει και η αναφορά στα «εγκλήματα του κομουνισμού». Ο χώρος δεν επαρκεί για μια αναλυτική απάντηση και σε όσες συκοφαντίες ακούγονται για τη Σοβιετική Ένωση αλλά και σε πιο βάσιμες επισημάνσεις, π.χ. οι δίκες της Μόσχας κ.α.. Ας σημειώσουμε ωστόσο κάποια πράγματα. Εκατομμύρια άνθρωποι προσεγγίζουν τα κομουνιστικά κόμματα των χωρών τους κατά τον μεσοπόλεμο ή έστω στηρίζουν τη Σοβιετική Ένωση. Αν η σοσιαλιστική οικοδόμηση ήταν μια απάνθρωπη πραγματικότητα θα συνέβαινε μια τέτοια πολιτική μεταβολή; Μεταξύ των παραπάνω υπάρχουν και άνθρωποι του πνεύματος, όπως οι Π. Πικάσο, Α. Αϊνστάιν (θυμίζουμε το κείμενό του «Γιατί σοσιαλισμός»), Μαρί και Ζολιό Κιουρί, Ο. Ουέλς, φυσικά οι Π. Νερούντα, Ν. Χικμετ, Μπ. Μπρεχτ, αλλά και οι δικοί μας Ν. Καζανζτάκης, Κ. Βάρναλης και Δ. Γληνός. Οι τελευταίοι επισκέπτονται την Ε.Σ.Σ.Δ. και καταγράφουν στα μετέπειτα κείμενά τους την εξάλειψη της ανεργίας, την άνοδο της παραγωγικότητας, τη διασφάλιση τροφής, στέγης και αναψυχής, τις γυναικείες κατακτήσεις, (δικαίωμα ψήφου, ίση αμοιβή με τον άνδρα, παρουσία σε όλα τα δημόσια αξιώματα, απλοποίηση διαζυγίου, εξίσωση παιδιών εκτός και εντός γάμου), τα δικαιώματα των εθνοτήτων, Έλληνες πρωτοπόρους στα Κολχόζ ή ευρισκόμενους σε κρατικές θέσεις, τα προγράμματα κατά του αναλφαβητισμού και το πλήθος των πολιτιστικών χώρων.
Ο συνάδελφος κ. Τουμασάτος κάνει στο κείμενό του και μια διάκριση ανάμεσα στο μαρξιστικό όραμα μιας αταξικής-κομουνιστικής κοινωνίας, δίχως κρατική οργάνωση και την σοβιετική εφαρμογή του. Ξεχνά ότι ο Μαρξ για την επίτευξη του οράματός του θεώρησε προϋποθέσεις την επανάσταση, τη δικτατορία του προλεταριάτου και την κατάργηση των τάξεων, όχι την αγνόηση της ταξικής φύσης της κοινωνίας. Ξεχνά επίσης ότι ο μαρξισμός δεν είναι μια στατική θεωρία, αλλά εμπλουτίζεται διαρκώς, όπως συνέβη και με την εμπειρία της παρισινής κομμούνας, με την ίδια την Οχτωβριανή επανάσταση και με τη συνειδητοποίηση ότι τα συμφέροντα και οι επιδιώξεις της αστικής τάξης υφίστανται και κατά την σοσιαλιστική οικοδόμηση, άρα είναι αναγκαία η θωράκιση της σοσιαλιστικής εξουσίας.
Για να γυρίσουμε όμως στην επικαιρότητα. Η Ε.Ε. χρηματοδοτεί επισήμως στις μέρες μας δράσεις κατά του «κοινωνικού ριζοσπαστισμού», οργανώνει αντικομουνιστικά συνέδρια, τηλεοπτικές παραγωγές, «καλλιτεχνικές» εκθέσεις, εγκρίνει τις απαγορεύσεις κομουνιστικών κομμάτων σε ανατολικές χώρες και την ταυτόχρονη αποκατάσταση όσων συνεργάστηκαν με τον Ναζισμό, εύλογα από την πλευρά της. Η Ε.Ε. των μνημονίων, της φτώχιας, των πολέμων, των συρματοπλεγμάτων, των πνιγμένων μεταναστών, των διατροφικών σκανδάλων κατανοεί ότι το εργατικό κίνημα και οι κομουνιστές, παρά την αρνητική τους κατάσταση πανευρωπαϊκά, είναι ο αντίπαλός της. Η Ε.Ε. δε θέλει συλλογικές συμβάσεις, εργασιακά δικαιώματα, δημόσια υγεία και παιδεία και αυτονόητα συκοφαντεί τον σοσιαλισμό, ο οποίος καθιέρωσε όλα αυτά. Η Ε.Ε. ως καπιταλιστική ένωση από την ίδρυσή της κατανοεί ότι ο καπιταλισμός απειλήθηκε από την Ε.Σ.Σ.Δ. και το κομουνιστικό κίνημα.
Η αντίσταση στον αντικομουνισμό είναι επί της ουσίας αντίσταση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, στα αντιλαϊκά μέτρα. Αρκετοί εκπαιδευτικοί στο παρελθόν, Δημήτρης Γληνός, Έλλη Αλεξίου, Ρόζα Ιμβριώτη, Γιώργος Ιμβριώτης, Αθηνά Μπενέκου, Βαγενάς κ.α. αγωνίστηκαν για την γλωσσική και πνευματική πρόοδο, τις λαϊκές-δημοκρατικές ελευθερίες, την κοινωνική δικαιοσύνη και υπερασπίζονταν την Ε.Σ.Σ.Δ. απέναντι στους εκπροσώπους της αστικής τάξης και αντιμετώπισαν διώξεις εξαιτίας των παραπάνω. Η προσφορά τους ως και τα σήμερα δεν αναγνωρίστηκε από το αστικό κράτος, ούτε ήταν ποτέ αγαπητοί από τα αστικά έντυπα, έμειναν όμως στην καρδιά και στο μυαλό των εκπαιδευτικών, των μαθητών και της κοινωνικής πλειοψηφίας εν γένει. Ο καθένας, εκπαιδευτικός ή μη, διαλέγει και σήμερα κοινωνικό μετερίζι.
Βασίλης Μόσχος,
υποψ, διδάκτορας ιστορίας, εκπαιδευτικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου