Τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων.

Aπό Διονυσια Μενεγάτου

 Τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων.

Σύμβολο συζυκής ευτυχίας και γονιμότητας. Το πορτοκάλι και το απανέμι. Το πορτοκάλι των παιδικών μας χρόνων μπερδεύετε γλυκά -- γλυκά με το απανέμι. Για άλλους οι διακοπές του σχολείου είναι τιμωρία και για άλλους ευλογία. Με τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 53 η Σκάλα πήρε τον κατήφορο άφησε τ'αγνάντιο και κατέβηκε στα παραθαλάσσια οικόπεδα της στην τοποθεσία Μία Αμπέλι (μεγάλο Αμπέλι). Αυτό πυροδότησε και την στροφή από αγροτική ζωή σε νέους δρόμους τουριστικών επιχειρήσεων, σταμάτησαν να φοβούνται τις ληστρικές επιδρομές των πειρατών. Ήταν όμως και αυτοί που αρνήθηκαν να ακολουθήσουν, έμειναν γαντζαμένοι στους Άγιους βράχους των προγόνων τσου. Μια τέτοια οικογένεια ήταν και τσι θειάς Ζωίτσας ή Ζώνως όπως την αποκαλούσαν όλοι εμείς που την αγαπήσαμε τόσο. Η Ζώνω ήταν πράγματι κάτι αντίστοιχο με τη ζώνη ασφαλείας του αεροπλάνου ,του αυτοκινήτου, σε έζωνε στοργικά με ασφάλεια σου ενέπνεε σιγουριά και εμπιστοσύνη με το αργό και σταθερό βήμα της ,την κορμοστασιά της ,το χαμόγελο της, χαμόγελο λαμπερό σαν τον ήλιο. Το ίδιο καλοσύνη και αρετές δικές της είχαν αρπάξει από δαύτην και οι θυγατέρες της. Ήταν θέμα εμπιστοσύνης λοιπόν που η μάνα μας παρκάριζε κοντά της, τις μέρες που επισκεφτόμαστε τα ορεινά χωριά τσι Σκάλας. Το σπιτάκι της, σεστάδο γεμάτο εργόχειρα από τα χεράκια τις ώρες τσ'ερμιάς ( της ατελείωτης μοναξιάς), το μαγεριό ήταν ξεχωριστά από το κυρίως σπίτι ασπρισμένο, μοσχοβολούσε πάστρα,το τζάκι αναμένο, στη γωνιά η παδέλα με το κατί τι. Πάντα μας τρατάρε ένα δροσερό ποτήρι νερό από την βρύση του Καλογήρου ή από τη βρύση στα Λαμπυράτα ανάλογα τα κουράγια τσι γιατί όλα τα πατήματά τσι τα λογάριασε σε λαχανητά χήρα γυναίκα. Το τρατάρισμα ήταν διαφορετικό κατά εποχές ήταν φράουλα σταφύλι, καρυδάκι ,λεμονάκι πράσινο,μήλο φιρίκι με αμύγδαλο, συκαλάκι άγριο, μα και πορτογάλι σιροπιαστό! Νάτο! Σήμερα θα πάμε δελέγγου στο περιβόλι του Περιβολάρη να μαζόξουμε πορτογάλια να σχιάξουμε γλυκό γιατί ζυγώνει η σαρακοστή τσι Λαμπρής.Ανερώτηγα γινόντουσαν αυτά τα πράματα τότενες. Πήραμε το καλαθούρι, τη στάμνα, τη μαγκούρα για το ξαπόσταμα μα και το κατέβασμα των ψιλόκλαδων φρούτων ζέγκλα -- ζέγκλα φτάσαμε απέναντι στην βρύση του Αρχαγγέλου που ο σεισμός σεβάστηκε. Απέναντι ήταν το περιβόλι. Με τόσο τρεχούμενο νερό πως να μην είναι επίγειος παράδεισος, μα και αυτά τ'αγνά παιδικά ματάκια έτσι το κατέγραψαν και κλείδωσαν αυτές τις εικόνες στα συρτάρια της καρδιάς χωρίς να αφήνουν ίχνος σκόνης να τις βεβηλώσει. Το σπιτάκι άδειο χωρίς το μπάρμπα Θεμιστοκλή τον Περιβολάρη που κόπιασε για να τ'αναστήσει, τώρα είχαν βάλει σέμπρο έτσι για να μην μαγκουφιάσουν, η κυρία Ελένη η Περιβολαριά έμενε απέναντι στην Ανάληψη και απλά αγναντεύε το κτήμα κουρασμένη από τον αδυσώπητο χρόνο. Το μπαλκόνι με μάγεψε, θέα πανοραμική στο Ρατζακλί, γεμάτο μικρές κρεμ αρωματικές φρέζιες αλησμόνητες για όλη μου τη ζωή. Τ' αυλάκια γεμάτα δροσερό τρεχούμενο ,γάργαρο νερό δρόσιζε τα δένδρα, γεμάτα ζουμερά πορτοκάλια και άνθη για την νέα σεζόν, άρωμα ,θησαυρός της Ελληνικής γης. Μαζώξαμε δύο τρία κιλά όσο χρειαζόμαστε για το γλυκό μας, με κέρασε έψιμα μανταρινάκια αρωματικά και γεμάτα σπόρια,φορτώθηκε το καλαθούρι στο κεφάλι και πήγαμε απέναντι στη βρύση να δροσιστούμε και να πάρουμε το δρόμο της επιστροφής. Η Βρύση, τα πορτογάλια, το απανέμι. Δροσιστήκαμε! Με τις χούφτες μας νερό , το σταμνί για το σπίτι, το καλαθούρι γεμάτο φρέσκα πορτογάλια. Φτάσαμε στην ώρα μας για να δημιουργήσουμε το τραταμέντο.... 1.ξύσαμε, 2.ξεπλύναμε, 3.βράσαμε, 4.κοματιάσαμε, 5.σιροπιάσαμε, 6.ξαφριάσαμε, 7.δοκιμάσαμε, 8.ετοιμάσαμε, 9.απολαύσαμε, 10.κεράσαμε. Όλα έγιναν σε χρόνο ρεκόρ, χωρίς ζυγαριές,χωρίς πρόσθετα αρώματα,χωρίς ηλεκτρικό,χωρίς πετρογκάζ, χωρίς άγχος,στην γωνιά. Με νερό,ζάχαρη,πορτογάλια,αγάπη και φιλοξενία. Δεν υπήρχαν δικαιολογίες για να προσφέρει ένα ποτήρι νερό στο γειτονάκι του τότε. Κάπως έτσι γίνεται αυτή η συνταγή από μένα σήμερα με το μάτι και την καρδιά! Πειραματιστείτε και θα χαρείτε! Θα μπορούσα να γράφω συνέχεια για την αγαπημένη μου Ζωίτσα, μ'έμαθε κ'άλλα κ'άλλα θα σας τα πω. Άφησε πίσω όμως μια λεβέντισα εγγονή την Ζωίτσα που ξέρει να χαρίζει χαμόγελα και όταν την βλέπω ξυπνάει μνήμες. Σε κοίτα και αυτό το βλέμμα το καθάριο σε λυτρώνει. Η συνταγή απλή και ξεκάθαρη, δημιουργήστε με αγάπη στην καρδιά ,απολαύστε αυτό το υπέροχο αρωματικό φρούτο!