“…Ο άνθρωπος που έχει μυαλό, βγάζει συμπέρασμα για τα νέα με βάση τα παλιά…”
Ο Λάιος είναι ανήσυχος γιατί η γυναίκα του Ιοκάστη δεν μένει έγκυος παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες του ζεύγους.
Η Πυθία απαντά με έναν χρησμό, που παραδόξως ήταν ξεκάθαρος ως προς το περιεχόμενό του, πως ο βασιλιάς θα αποκτούσε τελικά γιο, που όμως θα τον σκότωνε.
Ο Λάιος όταν τελικά θα καταφέρει να αποκτήσει παιδί, -τον Οιδίποδα- το έδωσε σ΄ έναν δούλο, τον οποίο διέταξε να το αφήσει μόνο του στο βουνό Κιθαιρώνα.
Ένας βοσκός όμως βρήκε το παιδί και το παρέδωσε στην βασίλισσα της Κορίνθου, Μερόπη, που μη μπορώντας να κάνει παιδιά, τον δέχτηκε και τον μεγάλωσε ως νόμιμο κληρονόμο.
Η ζωή του Οιδίποδα θα αλλάξει δραματικά -αφού έχει μεγαλώσει πια- όταν κάποιος στο παλάτι θα τον αποκαλέσει νόθο.
Θέλοντας να μάθει την αλήθεια, αποφασίζει να πάει στην Πυθία.
Εκεί και ο Οιδίποδας θα πάρει και αυτός, έναν ξεκάθαρο χρησμό, ότι θα γίνει πατροκτόνος και στη συνέχεια σύζυγος της μητέρας του!
Ο Οιδίποδας, θα αναστατωθεί τόσο που θα ξεχάσει εντελώς τον λόγο που τον είχε οδηγήσει στην Πυθία και αποφασίζει να μην γυρίσει πίσω στην Κόρινθο, ώστε να μην προκαλέσει τις συμφορές που είχαν προβλεφτεί και έτσι κατευθύνεται προς την Θήβα.
Στον δρόμο για την Θήβα, θα συναντήσει τυχαία τον Λάιο και ύστερα από έντονη λογομαχία θα τον σκοτώσει, χωρίς να γνωρίζει ότι είναι πατέρας του.
***Ο Οιδίποδας λύνει το αίνιγμα της Σφίγγας
Στη συνέχεια ο Οιδίποδας θα συναντήσει την Σφίγγα. Η Σφίγγα ήταν ένα φτερωτό λιοντάρι με κεφάλι γυναίκας, που σε κάθε διαβάτη που συναντούσε έβαζε έναν γρίφο που κανείς δεν μπορούσε να λύσει και εκείνη στη συνέχεια τους σκότωνε.
Ο γρίφος της Σφίγγας ήταν:
“…Ποιο ον το πρωί στέκεται στα τέσσερα, το μεσημέρι στα δύο και το βράδυ στα τρία…”
Ο Οιδίποδας αποδεικνύοντας μεγάλη ευφυΐα έγινε ο πρώτος που έλυσε τον γρίφο δίνοντας την παρακάτω απάντηση:
“…Ο Άνθρωπος είναι εκείνο τον ον, που το ξημέρωμα της ζωής του κινείται στα τέσσερα, το βράδυ της ζωής του στα τρία, με την βοήθεια του μπαστουνιού, ενώ στο μεσοδιάστημα (μεσημέρι) της ζωής κινείται με σιγουριά στα δυο…”
Μετά την λύση του γρίφου η Σφίγγα έπεσε στον γκρεμό και αυτοκτόνησε.
***Πίνακας: Ο Οιδίποδας Λύνει το Αίνιγμα της Σφίγγας του Jean-Auguste- Dominique Ingres
Θεωρείται ένας αριστουργηματικός πίνακας (ελαιογραφία σε καμβά) που δημιουργήθηκε από τον Ingres πιθανότατα το 1808 και φιλοξενείται σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.
Ο πίνακας αναπαριστά ένα άγριο βραχώδες τοπίο, κάπου σε ένα βουνό έξω από τη Θήβα, την οποία αμυδρά διακρίνουμε στο βάθος.
αποτέλεσμα ένα τραγικό τέλος.
Ο Οιδίποδας αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα τον πιο χαζό και τον πιο έξυπνο άνθρωπο. Ικανός να λύσει το πιο δύσκολο αίνιγμα αλλά ανίκανος να δει τα γεγονότα που θα τον οδηγήσουν στην καταστροφή.
Ο Κούντερα στην “Αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι” τονίζει άλλη μια διάσταση του τραγικού ήρωα. Την διάσταση του ανθρώπου που δεν επικαλείται την άγνοια ως κριτήριο για την αθώωσή του.
Ο Οιδίποδας όταν ανακαλύπτει την τραγική του μοίρα δεν επικαλείται ως ελαφρυντικό την άγνοια για να δηλώσει αθώος, αντίθετα τιμωρεί τον εαυτό του με αυτό-τύφλωση!
Ο Φρόυντ πάλι βασισμένος στον μύθο του Οιδίποδα, θα εισάγει στην ψυχανάλυση τον περίφημο όρο “οιδιπόδειο σύμπλεγμα”, διερευνώντας την σχέση της μητέρας με τον γιο και τις καταπιεσμένες επιθυμίες του ασυνείδητου.
Πιο συγκεκριμένα αναφέρει:
“…Αν η μοίρα του μας συγκινεί, είναι επειδή θα μπορούσε να ήταν και δική μας μοίρα, επειδή το μαντείο έχει επιτάξει πριν από τη γέννησή μας την ίδια κατάρα για μας όπως γι’ αυτόν. Για όλους μας ίσως η μοίρα έχει ορίσει να στρέψουμε την πρώτη σεξουαλική μας παρόρμηση προς την μητέρα, μας πείθουν γι’ αυτό τα όνειρα μας…”
Θα κλείσω το κείμενο μου, όπως το ξεκίνησα, με μια ακόμα φράση από τον Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή:
“… Αν υπήρχε κάτι άλλο πιο φριχτό απ’ τη φρίκη, πάλι δικός μου κλήρος θα ήταν κι αυτό;”
Πηγές: metmuseum.org, el.wikipedia.org, schools.ac.cy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου