Τι είναι το χρήμα;

  (κυριακάτικο αφήγημα)

ΕΣΤΆΛΗ   ΑΠΟ  ΤΟΝ  ΒΑΣΙΛΗ  ΛΟΡΕΤΖΑΤΟ

Τι είναι στ' αλήθεια το χρήμα; Γιατί όλοι ασχολούνται μ' αυτό; Γιατί το ποθούν όλοι οι άνθρωποι απ' αιώνων τώρα και γιατί ονομάστηκε «άδικος μαμμωνάς» από τον Ιησού Χριστό; Τι «κρύβεται» στ' αλήθεια πίσω του και γιατί όλο το σύγχρονο οικοδόμημα των κοινωνιών και κρατών στηρίζεται σ' αυτό, αν θα υπάρχει, αν

θα στερέψει, αν θα τελειώσει, αν θα εξαφανιστεί; «Γιατί» τρέμουν τα χρηματιστήρια και ανεβοκατεβαίνουν οι τιμές σε κάθε τράνταγμα, φήμη, πληροφορία, θεομηνία, μείωση τιμών καυσίμων κλπ; 
Γιατί όλοι αναφέρονται στις τράπεζες, ιδιαίτερα δε στις Κεντρικές Τράπεζες, ως οι θεμέλιοι λίθοι όλης της οικονομίας;
Γιατί είναι έμμονη ιδέα σε δισεκατομμύρια ανθρώπους όλων των εποχών και κοινωνιών;
Μια περιεκτική και απλουστευμένη -για όλους- εξήγηση και ανάλυση, πλην όμως εκ βάθους, του «άδικου μαμμωνά», ίσως ρίξει φως στο θέμα που ταλανίζει την ανθρωπότητα αιώνες τώρα!
Δεν πρόκειται να δημοσιευθεί τόμος ολόκληρος ή οικονομική εγκυκλοπαίδεια, ούτε είμαστε ειδικοί οικονομολόγοι, αλλά η αλήθεια ίσως πονέσει και πρέπει να βγει στο φως...
Μέσα από την ανάγνωση, θα αναδύονται ανεπαίσθητα τα βαθύτερα μυστικά και νοήματα του σύγχρονου οικονομικού συστήματος... Προσέξτε τα και διαφυλάξτε τα όταν σας αποκαλύπτονται...
Αναμείνατε γιατί αυτό που θα δείτε ίσως γκρεμίσει όλη τη ζωή σας και αυτά που πιστεύατε ως τώρα, ίσως τραβήξει το χαλί κάτω απ' τα πόδια σας και.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ, ΑΡΓΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΑΜΕΝΑ, ΜΕΛΕΤΗΣΤΕ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΕΙΣΤΕ ΣΕ ΒΑΘΟΣ αυτά που θα διαβάσετε, μεταδώστε τα αν θέλετε στους δικούς σας, ειδικά σε «οικονομικούς» ή «τραπεζίτες», το θέμα προκαλεί και γεννά πολλές συζητήσεις, αλλά η αλήθεια είμαι ΜΙΑ!
Το Χρήμα Μιλάει!
Money Talks, Money Makes the World Go Round!
Το χρήμα είναι από εκείνα τα πράγματα στη ζωή που κρατά τον εγκέφαλο των περισσοτέρων ανθρώπων απασχολημένο, όσο τίποτ' άλλο στον κόσμο!
Πολύ λίγα πράγματα έχουν εξίσου ανάλογη επιρροή όπως το χρήμα, εκτός ίσως από τις ανθρώπινες σχέσεις, τη γνήσια αγάπη και τη φυσική εκδήλωση -μέσω του σώματος- κάποιων από αυτών των σχέσεων.
Αν ρωτήσετε τυχαία κάποιον ή κάποια, ποια θα ήταν η μεγαλύτερη επιθυμία του/της, οι πιθανότητες να απαντήσει: «Την κατοχή ενός τεράστιου ποσού χρημάτων», είναι πολύ αυξημένες.
Αν ρωτήσετε τυχαία κάποιον ή κάποια, τι είν' αυτό που του/της λείπει περισσότερο στη ζωή, οι πιθανότητες να απαντήσει: «Το χρήμα», είναι πολύ αυξημένες.
Το χρήμα αποτελεί ευαίσθητο σημείο για πολλούς, θέμα που αγγίζει ευαίσθητες χορδές στην ψυχή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Όταν οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω απ' αυτό, πολλοί αλλάζουν θέμα, άλλοι κοκκινίζουν, μερικοί νιώθουν άβολα, κάποιοι «αρρωσταίνουν» ενώ άλλοι εξιτάρονται, κάποιοι το ονειρεύονται και σχεδιάζουν πάνω σ' αυτό, κάποιοι άλλοι το κυνηγούν ανελέητα δίχως οίκτο στους συνανθρώπους τους!
Άλλοι το μίσησαν, άλλοι το αγάπησαν, κάποιοι το έλκυσαν πάνω τους χωρίς δυσκολίες, κάποιοι άλλοι το κυνηγούν μια ζωή αλλά αυτό φεύγει απ' αυτούς...
Οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι, πράγματι, το παλιό ρητό «Το χρήμα μιλάει», έχει ιδιαίτερη ισχύ στην εποχή μας- ή τουλάχιστον, έτσι φαίνεται-, πολύ περισσότερο από άλλες περιόδους της ιστορίας.
Εν τούτοις, παρά το σημαντικό ρόλο που προφανώς έχουν τα χρήματα στη σύγχρονη ζωή, λίγοι άνθρωποι έχουν συνειδητοποιήσει την πραγματική φύση του χρήματος.
Στην πραγματικότητα, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι δε γνωρίζουν τι είναι το χρήμα, συνεπώς, σχεδόν όλοι έχουν περί τούτου περιορισμένη αντίληψη. Νομίζουν ότι υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός χρημάτων παγκοσμίως ή στη χώρα τους...
Αυτή η αντίληψη όμως πηγάζει από περιορισμένες και λανθασμένες θεωρίες, σε ένα φαινόμενο αυτοεκπληρούμενο ή τρόπον τινά, «φαύλο κύκλο»!
Κατ' ουσίαν, η έλλειψη χρημάτων είναι σκέτη ουτοπία, που προέρχεται από την περιορισμένη αντίληψη της πραγματικότητας και της ελλιπούς γνώσης του οικονομικού συστήματος.
Εν ολίγοις, δεν μπορεί να υπάρξει περιορισμός χρημάτων, το χρήμα υποχρεούται από τη φύση του να είναι απεριόριστο και ατελείωτο!
Το θέμα είναι σοβαρό και χρήζει ενδελεχούς και πλήρους κατανόησης για ν' αποφεύγονται παρερμηνείες και παρεξηγήσεις, ειδικά στον «χρηματοκρατούμενο» αιώνα μας.
Θα πρέπει όμως, πρωτίστως, ο καθένας να προσπαθήσει να αλλάξει τις αντιλήψεις του, να ανοίξει τους ορίζοντές του και να αποδεχτεί κάποιες αρχές.
Επειδή η συνειδητοποίηση του φαινομένου του χρήματος είναι υψίστης σημασίας, θα πρέπει όλοι να προβούμε ΤΩΡΑ σε αναψηλάφηση των δεδομένων που είχαμε μέχρι σήμερα, να γκρεμίσουμε παλιές αντιλήψεις και να κατανοήσουμε με ανοιχτό πνεύμα τα νέα δεδομένα, που, δυστυχώς ή ευτυχώς, επηρεάζουν σε μέγιστο βαθμό και την οικονομική μας κατάσταση!
Όταν πιστεύεις και νιώθεις ότι «κάτι δεν είναι αρκετό», τότε αυτή θα είναι η πραγματικότητά σου!
Θα δημιουργήσεις μια πραγματικότητα όπου τίποτα δε θα είναι αρκετό.
Αν συνειδητοποιούσες ότι τίποτα δεν είναι περιορισμένο αλλά άφθονο, αν συνειδητοποιούσες ότι τα πάντα στη Δημιουργία αυτή είναι άφθονα, θα βουτούσες στην πηγή (!) ναι ή όχι;
Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να είμαστε όλοι προετοιμασμένοι για την αλήθεια, όταν αυτή καταδειχθεί με αποδείξεις και πειθώ.
Μπορεί να μην μας αρέσει η αλήθεια αλλά θα πρέπει να είμαστε όλοι προετοιμασμένοι και γι' αυτό. Οφείλουμε όμως να γνωρίζουμε ότι μόνο η αλήθεια μπορεί να μας ελευθερώσει, όλους μας, από τα προβλήματά μας, τις δεισιδαιμονίες, την άγνοια και τις περιορισμένες αντιλήψεις μας.
Ήδη υπάρχουν στον κόσμο αρκετές ιστορίες και ανακρίβειες που δε βοηθούν αλλά παραπλανούν. Αυτές οι ιστορίες, ή θεωρίες κατ' άλλους (οικονομικής φύσης πρωτίστως και δευτερευόντως κοινωνικής), ίσως φαντάζουν αληθινές και δελεαστικές σε πολλούς από εμάς.
Αν, για παράδειγμα, «ειδικός» οικονομολόγος αναπτύξει οικονομικές θεωρίες στα βραδινά δελτία ειδήσεων περί της κρίσης που μαστίζει τη χώρα, πάρα πολλοί από εμάς θα τον πιστέψουμε χωρίς αμφιβολία! Εφόσον είναι «ειδικός», θα ξέρει. Κι επειδή είναι «ειδικός», θα τον πιστέψουμε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι θα καταδειχθεί με το παρόν!
Αλλά, πρέπει να καταλάβουμε όλοι ότι η αλήθεια δεν είναι πάντα ευχάριστη στην αρχή και τούτο επιτυγχάνεται με την πλήρη «διάνοιξη» του νου μας, κατά τη γνωστή ρήση: «Το ανθρώπινο μυαλό είναι σαν το αλεξίπτωτο, για να λειτουργήσει πρέπει να ανοίξει».
Πάντως, όταν μπει το «φως», το παιχνίδι του χρήματος θ' αρχίσει να φαίνεται πιο διασκεδαστικό, θα παίζετε κι εσείς ίσως με τους δικούς σας όρους!
Αν νομίζετε ότι δε μπορείτε ν' αντέξετε την αλήθεια, καλύτερα να σταματήσετε να διαβάζετε ΤΩΡΑ.
Αν όμως θέλετε να συνεχίσετε κι αν φτάσατε μέχρι εδώ, είναι κρίμα να σταματήσετε.
Πολλοί άνθρωποι παραιτούνται εύκολα από καθετί επιφανειακά βαρετό, άσχετο ή δύσκολο. Η κοινωνία μας βρίθει από μισοτελειωμένες προσπάθειες. Αναφορικά με το χρήμα, κι επειδή συνήθως σχετίζεται με αριθμούς, μαθηματικά, εξισώσεις ή αξιώματα, λίγοι είν' αυτοί που προχωρούν και βρίσκουν την αλήθεια! Τα μαθηματικά είναι η θεμέλιος επιστήμη του σύμπαντος, όλες οι επιστήμες γεννήθηκαν μέσα από αυτά, μέσα σε αυτά ή έχουν άμεση-έμμεση σχέση με αυτά...
Η διαχείριση των οικονομικών του, λένε κάποιοι σοφοί, είναι σοβαρή ένδειξη της προσωπικότητας ενός ανθρώπου. Τα οικονομικά όμως περιλαμβάνουν αριθμούς και οι αριθμοί είναι συνήθως απωθητικοί για τεράστιο αριθμό ανθρώπων, είναι ψυχροί και άκαρδοι, ορθολογιστικοί και κρύοι για πολλούς. Έτσι αφήνουν το θέμα στους άλλους, δεν ασχολούνται με αυτό, το αφήνουν στους ειδικούς, στους λογιστές, στους χρηματιστές, τους τραπεζίτες, δεν ασχολούνται με οικονομικές θεωρίες, αριθμολογίες, στατιστικά διαγράμματα...
Είναι βαρετά όλ' αυτά, δεν είναι;
Οι κατέχοντες όμως τα μυστικά του χρήματος και του, σε ισχύ, οικονομικού συστήματος, γνωρίζουν άριστα τις κοινωνικές τάσεις και επιθυμίες, τις χειρίζονται ακόμη καλύτερα και τις χρησιμοποιούν αν αγνοία μας, πριν από μας για μας!
Έτσι, περιβάλλουν το όλο θέμα με βαρετές αριθμολογίες, ανούσιες οικονομικές εξισώσεις, διαγράμματα, αέρινες θεωρίες στατιστικών κ.ο.κ. για να τους αφήνουμε ήσυχους.
Κι εμείς τους αφήνουμε ήσυχους... αλλά αυτοί κυβερνούν ουσιαστικά όλη τη γη!
Προειδοποιείστε ξανά ότι, η παρούσα ανάλυση είναι απλουστευμένη αλλά περιέχει νοήματα που σοκάρουν!
Είναι η ιστοριούλα της κοκκινοσκουφίτσας περιβεβλημένη με νοήματα που προκαλούν ανατριχίλα...
Ευχής έργο θα ήταν να αναλυθεί από μικρούς και μεγάλους...
Να διαβαστεί και μελετηθεί στα σχολεία, γυμνάσια και λύκεια, αλλά και σε όλα τα πανεπιστήμια.
Αν λοιπόν είστε έτοιμοι να προχωρήσετε και προετοιμασμένοι να δεχθείτε την αλήθεια, ας διαλύσουμε μαζί τους μύθους του χρήματος, ας ανακαλύψουμε την πραγματική φύση των χρημάτων, ας διαλύσουμε τα οικονομικά φαντάσματα που επισκιάζουν εκατοντάδες χρόνια τώρα άτομα, λαούς και κοινωνίες.
Τι είναι το χρήμα;
Προκειμένου να κατανοήσουμε πλήρως την έννοια του χρήματος, θα ήταν χρήσιμο να αναλύσουμε πρώτα τις απαρχές του οικονομικού συστήματος ή του «παιχνιδιού χρημάτων», όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται, που παίζεται σήμερα.
Αυτό που πρόκειται να περιγραφεί είναι μια σύντομη σύνοψη του τρόπου γεννέσεως του σύγχρονου οικονομικού συστήματος και της λειτουργίας του. Το σύστημα γεννήθηκε στην αρχαιότητα και ωρίμασε στην Βαβυλώνα, στην αρχαία Αίγυπτο, στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη. Όλη η θεωρία όμως μεταφέρθηκε στο μεσαίωνα όπου τέθηκαν και οι βάσεις του «σύγχρονου» τραπεζικού συστήματος. Σε γενικές γραμμές, η Βιομηχανική Επανάσταση ήταν αυτή που έθεσε τα θεμέλια, καθώς η αυξανόμενη μεταφορά κεφαλαίων και συνεχόμενη ζήτηση εργατικού δυναμικού και πρώτων υλών ώθησαν τους τραπεζίτες της εποχής να οργανωθούν. Επίσης, οι πρώτες κοινωνίες αποίκων (από την Ευρώπη) στις ΗΠΑ, συνέβαλλαν τα μέγιστα στην οργάνωση του τραπεζικού συστήματος. Με απλουστευμένους όρους, οι άνθρωποι των καιρών εκείνων, κατέθεταν τον χρυσό και το ασήμι τους σε χρυσοχόους και άλλους σχετικούς «χρηματιστές», για ασφάλεια (γέννηση τραπεζών κυρίως σε ΗΠΑ και Αγγλία). Σε αντάλλαγμα, έπαιρναν στα χέρια τους ένα χαρτί -ένα πιστοποιητικό αν θέλετε- ως απόδειξη της κατάθεσης, πάνω στο οποίο αναγράφονταν το ποσό της κατάθεσης. Το χαρτί εκείνο λοιπόν αποδείκνυε την αξία του χρυσού και ασημιού που κατατέθηκε από τους πελάτες.Καθώς όλο και περισσότεροι πήγαιναν να καταθέσουν τον χρυσό και το ασήμι τους, οι «χρηματιστές» συνειδητοποίησαν ότι, πρακτικά, ο χρυσός και το ασήμι έμεναν εκεί σ' αυτούς όλο το χρόνο, δηλαδή, πάντα.Οι άνθρωποι δεν προέβαιναν πολύ συχνά σε «ανάληψη» των καταθέσεών τους σε χρυσό. Έτσι, οι «χρηματιστές» (οι τράπεζες της εποχής εν τη γενέσει τους) ανακάλυψαν ότι είχαν τη δυνατότητα να εκδίδουν περισσότερα «αποδεικτικά» χαρτιά ή πιστοποιητικά, παραπάνω από την αξία του υπάρχοντος -κατατιθέμενου σε αυτούς- χρυσού! Στην πραγματικότητα, εφόσον γνώριζαν ότι οι άνθρωποι δε θα κάνουν ανάληψη και δε θα πάρουν πίσω τον χρυσό τους, μπορούσαν (οι τράπεζες) να κυκλοφορήσουν περισσότερα «χαρτιά» με μεγαλύτερη, συνεπώς, αξία απ' ό,τι άξιζαν στην πραγματικότητα ο χρυσός και το ασήμι που είχε κατατεθεί! Εν ολίγοις, αν έχω 10 ? (με σημερινά δεδομένα), μπορώ να δανείσω πολλά περισσότερα από 10 ?! Ας το ξεκαθαρίσουμε και σκεφτείτε το διπλά και τριπλά, είναι πολύ σημαντικό. Υποθέτουμε ότι 100 άνθρωποι καταθέτουν το χρυσό τους. Ο καθένας απ' αυτούς, καταθέτει χρυσό βάρους 2 κιλών. Σε αντάλλαγμα για την κατάθεση χρυσού βάρους 2 κιλών, όλοι αυτοί παίρνουν το «χαρτί» τους (ή πιστοποιητικό) που αντιπροσωπεύει αυτήν την αξία. Συνολικά δηλαδή ως τώρα έχουμε: 100 x 2 κιλά = 200 κιλά χρυσού που κατατέθηκε, ως αποθεματικό (με σημερινή ορολογία, αρχικό κεφάλαιο) στην τράπεζα. Οι περισσότεροι απ' αυτούς τους 100 ήταν ευχαριστημένοι μ' αυτή την κατάσταση. Είχαν στα χέρια τους ένα πιστοποιητικό, έτσι ήξεραν ότι μπορούσαν να αναλήψουν τον χρυσό τους όποτε ήθελαν. Γνώριζαν επίσης ότι μπορούσαν να αφήσουν το χρυσό τους εκεί, ως έχει, για πολύ καιρό και με ασφάλεια. Εξάλλου, «γιατί να δυσκολεύεις τη ζωή και να μεταφέρεις τον χρυσό σου όλη την ώρα; Εκεί που βρίσκεται είναι ασφαλής, έτσι όλα είναι καλά»! Για παράδειγμα, όταν θα ήθελαν ν' αγοράσουν κάτι, ας πούμε ένα άλογο, δεν ήταν αναγκαίο να δώσουν στον πωλητή του αλόγου το χρυσάφι τους, αλλά θα του έδιναν το χάρτινο πιστοποιητικό που αντιπροσώπευε την αξία του χρυσού. Ο πωλητής του αλόγου με τη σειρά του, θα μπορούσε τώρα να πάει στην αποθήκη χρυσού («τράπεζα»), να εξαργυρώσει το πιστοποιητικό και να λάβει στα χέρια του τον χρυσό που αντιπροσώπευε το χαρτί. Αλλά μπορούσε να κρατήσει κι αυτός το πιστοποιητικό με τη σειρά του και να το δώσει σε άλλον, όταν θα αγόραζε κάτι απ' αυτόν. Πολύ πιο εύκολος τρόπος συναλλαγής, έτσι δεν είναι; Κι επιπλέον, γιατί να μπαίνουμε σε όλη αυτή τη διαδικασία να τραβήξουμε τον χρυσό και μετά να τον δίνουμε στον πωλητή, ο οποίος, προφανώς θα τον κατέθετε με αντάλλαγμα ένα άλλο χάρτινο πιστοποιητικό; Αυτό ακριβώς θα σκέφτονταν και το άλλο άτομο! Γιατί να μεταφέρει όλο αυτό το χρυσάφι παντού; Αφού μπορείς ανά πάσα στιγμή να προβείς σε ανάληψή του με την παρουσίαση του χάρτινου πιστοποιητικού. Όταν ήθελες δε, να αγοράσεις π.χ. μια αγελάδα, η οποία κόστιζε 2 κιλά χρυσού, γιατί να πας να τραβήξεις το χρυσό σου πρώτα; Μπορείς να δώσεις άνετα το πιστοποιητικό που αντιπροσωπεύει 2 κιλά χρυσού στον αγρότη που σου πουλάει την αγελάδα και, κατόπιν, ο αγρότης θα πάει ο ίδιος να πάρει τον χρυσό αυτό. Αλλά φυσικά κι αυτός θα έκανε το ίδιο, θα αντάλλασε το πιστοποιητικό του με κάποιον άλλον, γιατί είναι πολύ ευκολότερη και απλούστερη διαδικασία απ' το να μεταφέρεις παντού και ανταλλάσεις τον χρυσό σου, έτσι δεν είναι; Παρομοίως και στις αγορές, υπήρχαν «ανταλλακτήρια χρημάτων» όπου βασικά γίνονταν το ίδιο πράγμα. Μάζευαν χρυσό και ασημένια νομίσματα από ανθρώπους και τους έδιναν έντυπα (χάρτινα πιστοποιητικά), τα οποία μπορούσαν να εξαργυρωθούν σε χρυσό και ασημένια νομίσματα, σε διάφορες άλλες περιπτώσεις. Ήταν πολύ πιο εύκολο και βολικό πάντως να ανταλλάσουν τα χάρτινα πιστοποιητικά αντί να τα εξαργυρώνουν σε νομίσματα, μετά να τα δίνουν σε κάποιον άλλο, ο οποίος πάλι θα κατέθετε τα νομίσματά του και θα έπαιρνε σε αντάλλαγμα χάρτινο πιστοποιητικό. Η ουσία της υπόθεσης πάντως ήταν μία, ότι ο χρυσός και τα νομίσματα δεν έφευγαν ποτέ από την αποθήκη τους! Κανείς δεν έκανε ανάληψη! Έμεναν εκεί στους «χρηματιστές», στους χρυσοχόους και στα «ανταλλακτήρια». Συνεπώς, μετά από λίγο οι «χρηματιστές» συνειδητοποίησαν ότι, μπορούσαν να σχεδιάσουν και προγραμματίσουν για τους δύσκολους καιρούς, αν όχι για κάτι άλλο μεγαλύτερο. Ιδού λοιπόν τι εφηύραν. Είχαν, επί παραδείγματι, 200 κιλά χρυσού σε αποθεματικό από 100 ανθρώπους (ο καθένας των οποίων είχε καταθέσει 2 κιλά χρυσό). Αλλά οι 90 εξ' αυτών ποτέ δε θα έκαναν ανάληψη του χρυσού τους! Συνέχιζαν τη ζωή τους με ανταλλαγή των χάρτινων πιστοποιητικών γιατί έτσι το θεωρούσαν πιο βολικό... Οι άλλοι 10 τώρα, προέβαιναν σε ανάληψη του χρυσού τους πότε-πότε, ίσως γιατί ήθελαν να τον αγγίζουν ή για κάποιον άλλο προσωπικό λόγο. Εδώ όμως βρίσκεται και το κλειδί της υπόθεσης που εφηύραν οι «χρηματιστές». Τι σημαίνει όλο αυτό; Σημαίνει ότι, τον περισσότερο καιρό, ο χρυσός των 90 ανθρώπων πάντα παρέμενε εκεί στάσιμος. Δεν έφευγε ούτε μια στιγμή! Αυτό πάλι σημαίνει ότι: 90 x 2 κιλά = 180 κιλά χρυσού έμεναν εκεί σ' αυτούς χωρίς να γίνεται τίποτα. Το υπόλοιπο του χρυσού (τα 20 κιλά των άλλων 10 ανθρώπων) έφευγε που και που αλλά αποτελούσε μηδαμινή και ανάξια ανησυχίας ποσότητα σε σύγκριση με τα άλλα 180 κιλά. Έτσι, καθώς τα 180 κιλά χρυσού έμεναν εκεί πάντα, οι «χρηματιστές» συνειδητοποίησαν ότι, μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν ως αντίκρισμα και να βγάλουν προς τα έξω περισσότερα χάρτινα πιστοποιητικά στους ανθρώπους που χρειάζονταν χρυσό αλλά δεν τον είχαν. Βασικά, αυτοί που τον «χρειάζονταν» (είχαν ανάγκες), θα δανείζονταν ένα συγκεκριμένο ποσό «αξίας χρυσού» με τη μορφή χάρτινων πιστοποιητικών (και όχι το χρυσό καθεαυτό). Κατόπιν, αυτοί οι άνθρωποι θα πλήρωναν οτιδήποτε ήθελαν να αγοράσουν με αυτά τα πιστοποιητικά ενώ μετέπειτα ο πωλητής, θα πήγαινε να εξαργυρώσει την ποσότητα χρυσού που αντιπροσωπεύονταν στα πιστοποιητικά που κρατούσε, όταν θα είχε κι αυτός ανάγκες αγοράς. (Αλλά πάλι, πιθανότατα δε θα το έκανε, καθώς η ανταλλαγή χαρτιών είναι πιο βολική. Σε περίπτωση δε που κάποιος αποφάσιζε να κάνει ανάληψη χρυσού, πάντα θα υπήρχε πολύ περισσότερο στις «αποθήκες» επειδή οι περισσότεροι των ανθρώπων ποτέ δεν κάνουν ανάληψη τον χρυσό τους!). Επιπρόσθετα, οι «χρηματιστές-τραπεζίτες», ως ανταλλαγή με τους πελάτες που τους «επέτρεπαν» να δανειστούν χάρτινα πιστοποιητικά συγκεκριμένης αξίας χρυσού, χρέωναν τόκο στο «δάνειο», κάτι που σημαίνει πολύ απλά ότι, στο τέλος, οι «δανειστές» κατέληγαν με πολύ περισσότερο χρυσό απ' ό,τι είχαν αρχικά. Αν τώρα το άτομο-πελάτης αδυνατούσε να ξεπληρώσει το χρέος του, οι «δανειστές» θα ξεπληρώνονταν με άλλο υλικό είδος, που θα έπαιρναν ως αποζημίωση. Αυτό λοιπόν που ανακάλυψαν και συνειδητοποίησαν πλήρως οι «χρηματιστές» (δηλαδή οι τράπεζες) ήταν ότι, για κάθε κιλό χρυσού που είχαν εκεί στη διάθεσή τους να μένει σταθερός και στάσιμος, αυτοί μπορούσαν να τυπώσουν και κυκλοφορήσουν χάρτινα πιστοποιητικά αξίας περίπου 10 φορές παραπάνω από την αξία του στάσιμου χρυσού! Εξάλλου, ξαναλέμε, πολύ λίγοι άνθρωποι θα εμφανίζονταν ποτέ να κάνουν ανάληψη τον χρυσό τους. Έτσι πάντα υπήρχε πολύ περισσότερο χρυσάφι απ' ό,τι χρειάζονταν οι ίδιοι, για να καλύψουν τις αναλήψεις αυτών των λίγων πελατών που ήθελαν να κάνουν ανάληψη του χρυσού τους. Αφού κάλυπταν λοιπόν τις ανάγκες αυτών των λίγων πελατών, είχαν στη διάθεσή τους πολύ περισσότερο χρυσό να μένει εκεί σ' αυτούς στάσιμος. Επιπλέον δε, με τη χρέωση τόκων επί της «αξίας» του χρυσού που δάνειζαν, είχαν εξασφαλίσει απόθεμα για καιρούς κρίσεων με την κατοχή πολύ περισσότερου χρυσού ή άλλων υλικών ειδών, απ' ό,τι είχαν αρχικά ξεκινήσει. Αν έχω 10 ?, μπορώ να σου δανείσω 10 ?. Αλλά αυτό που ανακάλυψαν οι συγκεκριμένοι τραπεζίτες είναι ότι, για κάθε 10 ? σε χρυσό που είχαν, μπορούσαν να τυπώσουν χάρτινα πιστοποιητικά που αντιπροσώπευαν την αξία 100 ? χρυσού. Με άλλα λόγια, μπορούσαν να χορηγήσουν «δάνεια» η αξία των οποίων υπερέβαινε και ξεπερνούσε κατά πολύ την πραγματική αξία του αποθεματικού τους σε χρυσό!Μπορούσαν να δανείζουν πολλά περισσότερα απ' ό,τι είχαν! Αυτή η αρχή τραπεζικών δοσοληψιών ισχύει και σήμερα στην εποχή μας. Πρόκειται περί του επτασφράγιστου και διαβόητου «Fractional Reserve Banking», ελληνιστί «Κλασματικό Αποθεματικό Τραπεζικό Σύστημα». Αλλά το σύγχρονο παιχνίδι του χρήματος έχει αναβιβάσει το κλασματικό τραπεζικό αποθεματικό σε άλλο επίπεδο, για το οποίο θα ενημερωθείτε παρακάτω.Τώρα, αυτό που πρέπει να κατανοήσετε με τα παραπάνω είναι ότι, τα χάρτινα πιστοποιητικά αντιπροσωπεύουν αυτό που σήμερα ονομάζουμε «χρήμα». Είναι εξίσου σημαντικό το γεγονός ότι, αυτά τα χάρτινα πιστοποιητικά δεν είχαν εγγενή αξία αυτά καθ' εαυτά, ήταν σκέτο κομμάτι χαρτί. Πως λοιπόν θα καθορίζατε την αξία ενός κομματιού χαρτιού; Δύσκολη σκέψη και. παράλογη, πόσο να αξίζει ένα κομμάτι χαρτιού δηλαδή; Άρα, δεν πρόκειται για την αξία του χαρτιού καθεαυτού αλλά για την αξία που αυτά τα χαρτιά αντιπροσωπεύουν και μεταφέρουν επάνω τους. Με άλλα λόγια, πρόκειται για την. πίστη και εμπιστοσύνη που άνθρωποι όπως εσύ κι εγώ, όπως όλοι μας, οι κοινοί θνητοί (!) δηλαδή, είχαμε και έχουμε σ' αυτό που αντιπροσωπεύουν αυτά τα χαρτιά! Πάνω απ' όλα, αυτό που είναι πάρα πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε όλοι είναι: Αυτοί οι τραπεζίτες εξέδιδαν δάνεια αξίας ασυγκρίτως μεγαλύτερης από την αξία του χρυσού που είχαν ως αντίκρισμα, πολύ παραπάνω από την αξία του χρυσού που είχαν στην κατοχή τους (δηλαδή την αξία του υπάρχοντος χρυσού σε απόθεμα). Εξέδιδαν δάνεια, η αξία των οποίων -αν αθροίζονταν όλα μαζί- θα ξεπερνούσε κατά πολύ τη συνολική αξία των αποθεμάτων τους σε χρυσό! Ακόμη κι έτσι όμως, οι άνθρωποι πίστευαν στην αξία αυτών των χάρτινων πιστοποιητικών γιατί, θεωρούσαν ότι αν εμφάνιζαν αυτά τα πιστοποιητικά θα μπορούσαν να συλλέξουν τον χρυσό που αντιπροσώπευαν αυτά τα πιστοποιητικά. Όμως, στην υποτιθέμενη περίπτωση που ΟΛΟΙ οι κάτοχοι πιστοποιητικών πήγαιναν να εμφανίσουν τα χάρτινα πιστοποιητικά τους για να κάνουν ανάληψη τον χρυσό τους, τα αποθέματα χρυσού δε θα ήταν αρκετά καθόλου για να καλύψουν όλες αυτές τις αιτήσεις ανάληψης! Κι αυτό συμβαίνει διότι -επαναλαμβάνεται ξανά!-, όλα τα χάρτινα πιστοποιητικά που ήταν σε κυκλοφορία, αθροιζόμενα όλα μαζί ξεπερνούσαν πέρα από κάθε φαντασία την πραγματική αξία του χρυσού που είχε κατατεθεί και που -υποτίθεται- ήταν το πραγματικό αντίκρισμα αυτών των πιστοποιητικών! Οι τράπεζες θα αδυνατούσαν πλήρως να επιστρέψουν τον χρυσό στους πελάτες τους, γιατί πολύ απλά δεν έφτανε για όλους, δεν υπήρχε τόσο μεγάλη υπαρκτή ποσότητα χρυσού στα αποθέματά τους! Είχαν εκδοθεί δηλαδή πολλά περισσότερα δάνεια σε σύγκριση με την πραγματική αξία του υπάρχοντος κατατιθέμενου χρυσού. Παρόλ' αυτά, οι τραπεζίτες μπορούσαν να βάλουν σε εφαρμογή τα σχέδια τους γιατί γνώριζαν πολύ καλά ότι αυτή η περίπτωση ποτέ δε θα υπήρχε, δηλαδή να έρθουν όλοι ταυτόχρονα και να ζητήσουν το χρυσό τους επί τη εμφανίσει των χάρτινων πιστοποιητικών τους.! Κατ' αυτόν τον τρόπο, αν και αυτά τα χάρτινα πιστοποιητικά που κυκλοφορούσαν δεν «υποστηρίζονταν» και δεν είχαν αντίκρισμα σε χρυσό διότι απλά δεν υπήρχε τόσο πολύ χρυσάφι σε απόθεμα, οι τραπεζίτες μπορούσαν -για πολλά χρόνια- να τυπώνουν και κυκλοφορούν χάρτινα πιστοποιητικά και να δίνουν δάνεια. Τα χάρτινα πιστοποιητικά είναι αυτό που αποκαλούμε σήμερα «χρήμα». Κοντολογίς, αυτό που έκαναν οι τραπεζίτες ήταν να εκδίδουν χρήμα από σκέτο αέρα, με το να τυπώνουν ένα χάρτινο πιστοποιητικό το οποίο όμως δεν είχε πραγματικό αντίκρισμα σε χρυσό, αλλά ούτε και σε τίποτ' άλλο! Δημιουργούσαν χρήμα από σκέτο αέρα και έπαιζαν ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης και πεποιθήσεων. Κι αυτό στην ουσία είναι η μετεξέλιξη του χρήματος. Η εμπιστοσύνη ή πίστη ή πεποίθησή μας στην αξία κάποιου αντικειμένου, το οποίο όμως δε βρίσκεται εκεί με τη «φυσική» του μορφή. Κι αυτό είναι που ανακάλυψαν μέσω της ψυχολογίας ατόμων και μαζών και που εκμεταλλεύτηκαν και εκμεταλλεύονται και σήμερα, με περισσή μαεστρία και τέχνη, χωρίς να τους παίρνουμε χαμπάρι καθόλου! Οι τραπεζίτες «ξέρουν» ότι το χρήμα δεν τελειώνει ποτέ, αφού είναι ενέργεια και παράγεται όποτε θελήσουν αυτοί από σκέτο αέρα. Ως γνωστόν, η ενέργεια δεν τελειώνει ποτέ, δε στερεύει, δε φθείρεται, απλά αλλάζει χέρια και τόπους αποθήκευσης. Aυτό είναι το επτασφράγιστο μυστικό των αιώνων, ή μάλλον του καιρού μας, καθώς, φρόντισαν όλοι οι επικυρίαρχοι να θωρακίσουν με νόμους τις Κεντρικές Τράπεζές τους ώστε να έχουν το μοναδικό προνόμιο τύπωσης και κυκλοφορίας νέου χρήματος, αυτές και κανείς άλλος! Μέγιστο παράδειγμα η (προπολεμική) ιστορία εκείνου του μικρού Αυστριακού χωριού όπου ο δήμαρχός του εξέδωσε εσωτερικό χρήμα, η οικονομία του χωριού άνθισε αλλά το «κράτος» απαγόρευσε κάθε τέτοια δραστηριότητα και το γκρέμισε ξανά στα τάρταρα της ανεργίας, της κατάθλιψης και μιζέριας. Υπάρχει κι άλλο όμως. Οι οικονομίες των κρατών του πλανήτη, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, λειτουργούν σύμφωνα με το Fractional Reserve Banking. Τα πάντα στη ζωή μας πλέον «ελέγχονται» από το εν λόγω οικονομικό σύστημα. Άμεσα ή έμμεσα, όλα είναι συνδεδεμένα με το σύστημα αυτό. Παρ' όλα αυτά, υπάρχει άγνοια τεραστίων διαστάσεων στους ανθρώπους περί τούτου! Μεγάλος αριθμός αποφοίτων οικονομικών σχολών και πανεπιστημίων δεν έχουν ιδέα για το πως πραγματικά λειτουργεί αυτό το σύστημα. Αν είχαν ιδέα, θα είχαν επαναστατήσει! Όσοι έχουν γνώση του συστήματος όμως και δεν επαναστατούν είναι είτε γιατί έχουν τεράστια συμφέροντα, είτε γιατί το αποδέχονται σαν καλογρασαρισμένο γρανάζι της δημοκρατίας, καθώς κατάφερε -μετά από αγώνες δεκαετιών από τους τραπεζίτες- να είναι πλήρως νόμιμο! Ρωτώντας έναν τυχαίο οικονομολόγο να εξηγήσει τι ακριβώς είναι το Fractional Reserve Banking, είναι πολύ πιθανό να σας βομβαρδίσει με ανούσιες οικονομικές θεωρίες, ορολογίες και εξισώσεις. Αυτό από μόνο του απωθεί τον κοινό νου και το ξέρουν καλά οι γνωρίζοντες τα μυστικά. Αλλά με απλά μαθηματικά, Fractional Reserve Banking σημαίνει: Από κάθε, περίπου, 1.000 ? αποθεματικών κεφαλαίων μιας τράπεζας, το τραπεζικό σύστημα (μπορεί και) δημιουργεί, περίπου, 100.000 ? ζεστό χρήμα! Εξίσου πολύ σημαντικό: Αν, για παράδειγμα, η τράπεζα έχει 100 ? ως αποθεματικό κεφάλαιο, μπορεί να δανείζει -σύμφωνα με το Κλασματικό Αποθεματικό Τραπεζικό Σύστημα- 1000 ? σε δάνεια. Απ' αυτά τα 1000 ? σε δάνεια, λαμβάνει πίσω κι επιπρόσθετους τόκους. Δηλαδή, αν υποθετικά οι τόκοι είναι 300 ?, η τράπεζα λαμβάνει πίσω 1000 + 300 = 1300 ?, άρα, «πλουτίζει» συνεχώς κάθε φορά που για κάθε 100 ? δανείζει 1000 ? και της «επιστρέφονται» 1300 ? από τόκους, επιτόκια, πανωτόκια, παραπανωτόκια κλπ! «Φαινομενικά» λοιπόν, η τράπεζα πλουτίζει ασταμάτητα και εσαεί, θα «έπρεπε» υποθετικά να έχει στα ταμεία της αμέτρητα δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά στην πραγματικότητα δεν. ΕΧΕΙ ΤΙΠΟΤΑ! Το διανοείστε;;; (Εκείνα τα διαβόητα υψηλά και παχυλά bonus των τραπεζικών στελεχών και managers, από πού προέρχονται άραγε;;) Αφού όλα ήταν και είναι «αέρας», πως είναι δυνατόν να πλουτίζει από επιστρεφόμενο συσσωρευμένο αέρα; Αγανακτήσατε μήπως; Τι πραγματικά είναι το χρήμα. Όπως εξηγήσαμε παραπάνω, το «Κλασματικό Aποθεματικό Τραπεζικό Σύστημα» (Fractional Reserve Banking), έχει αναβιβαστεί σε εντελώς νέο επίπεδο στην εποχή μας. Πρώτ' απ' όλα, το όλο φαινόμενο του «παιχνιδιού του χρήματος» έχει, προϊόντος του χρόνου, εξαπλωθεί ευρέως σε παγκόσμια κλίμακα. Πολύ περισσότερο και αμέτρητο «χρήμα» κυκλοφόρησε καθώς όλος ο κόσμος άρχισε να παίζει το παιχνίδι αυτό και ο πληθυσμός αυξήθηκε. Κατ' επέκταση και σε πολύ γενικά πλαίσια, έχουν εκδοθεί πολλά περισσότερα δάνεια, ξεπερνώντας την αξία του υπάρχοντος χρυσού (των εθνικών αποθεμάτων χρυσού όλων των κρατών!) κατά πολύ περισσότερο από την εποχή που ξεκίνησε το σύστημα, απλά και μόνο με την αύξηση των μεγεθών. Συν τοίς άλλοις, όλη η ιδέα του «χρήματος» έχει γίνει πολύ περισσότερο εικονική και γίνεται ολοένα και πιο εικονική στην εποχή μας. Σήμερα, δεν πληρώνουμε καν με «χρήμα» για υλικά αγαθά, αλλά πληρώνουμε για υλικά αγαθά με «εικονικές πιστωτικές μονάδες». Εμπλεκόμαστε σε οικονομικές δοσοληψίες που γίνονται πλήρως με ηλεκτρονική μορφή. Υπάρχει όλο και λιγότερο «φυσικό χρήμα» στις μέρες μας. Αυτό που συμβαίνει ουσιαστικά είναι ότι, συνεχώς μεταφέρουμε και ανταλλάσουμε πιστωτικές μονάδες που δεν μπορούμε ν' αγγίξουμε στη «φυσική» τους μορφή, οι οποίες αντιπροσωπεύουν «χρήμα», το οποίο δεν έχει εγγενή αξία εκτός από αυτή των χαρτιών και μετάλλων (νομισμάτων), το οποίο πάλι με τη σειρά του αντιπροσωπεύει κάτι που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σε «φυσική μορφή»! Κάποιος πηγαίνει, για παράδειγμα, στην τράπεζα για να πάρει δάνειο ή άλλη μορφή τραπεζικής εξυπηρέτησης. Όταν όμως εγκρίνεται το δάνειο, η τράπεζα δεν τυπώνει νέα τραπεζογραμμάτια (χάρτινα πιστοποιητικά), αλλά ούτε και καινούργια μεταλλικά νομίσματα (κέρματα). Αντιθέτως, η τράπεζα πληκτρολογεί έναν αριθμό σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ας πούμε ότι δανείζεσαι ποσό 10.000 ?... Η τράπεζα απλά σου πληκτρολογεί ένα νούμερο 10.000 πιστωτικών μονάδων, το οποίο αίφνης εμφανίζεται στον τραπεζικό σου λογαριασμό. Δεν έχει εκτυπωθεί ούτε ένα τραπεζογραμμάτιο (χάρτινο πιστοποιητικό) και δεν έχει κατασκευασθεί κανένα καινούργιο νόμισμα (κέρματα). 10.000 νέες «πιστωτικές μονάδες» (ευρώ) μόλις κυκλοφόρησαν στην αγορά! 10.000 νέες «πιστωτικές μονάδες» (ευρώ) δημιουργήθηκαν από σκέτο αέρα! Η τράπεζα σου δάνεισε κάτι που δεν κατείχε σε αρχική φάση. Αναλογιστείτε τώρα τι συμβαίνει σε εθνική ή παγκόσμια κλίμακα και πόσο χρήμα δημιουργήθηκε σε οθόνες υπολογιστών ή τραπεζικούς λογαριασμούς! Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο, το συνολικό χρήμα σε κυκλοφορία σήμερα, αντιπροσωπεύει μια αξία η οποία ξεπερνά -ασύλληπτα- την ποσότητα χρυσού, η οποία υποτίθεται «υποστηρίζει» αυτό το κυκλοφορούμενο χρήμα και, θεωρητικά (!), βρίσκεται στα εθνικά θησαυροφυλάκια όλων των κρατών της γης. Εξ ου και η σημασία που αποδίδεται στο χρυσό των κρατών ως κρατικά αποθέματα, αλλά και ως μέσο συναλλαγών στα διάφορα χρηματιστήρια παγκοσμίως. Ας φέρει ο αναγνώστης στη μνήμη του το πρόσφατο σκάνδαλο με τον Ντομινίκ Στρός Καν, όταν «ανακάλυψε» ότι δεν υπήρχε χρυσός (!) στα αποθεματικά κρατικά ταμεία των ΗΠΑ, κάτι που φέρεται να είναι -μεταξύ άλλων- η αιτία της βίαιης απομάκρυνσής του από το ΔΝΤ... Επαναλαμβάνεται λοιπόν το φαινόμενο για να γίνει κατανοητό: Κάθε φορά που παίρνεις δάνειο από οποιαδήποτε τράπεζα, ουσιαστικά δημιουργεί (η τράπεζα) ζεστό χρήμα από σκέτο κοπανιστό αέρα, το οποίο καλείσαι μετά να αποπληρώσεις με τοκογλυφικό επιτόκιο. Αν πιστεύετε ότι η τράπεζα σας δανείζει χρήματα που έχει στην αποθήκη της ή από καταθέσεις άλλων, τότε πλανάσθε πλάνην οικτρά! Συνεχίζετε να είστε οικτρά πλανεμένοι αν νομίζετε ότι οι κυβερνήσεις δημιουργούν το χρήμα που έχετε στους τραπεζικούς σας λογαριασμούς... Μέγιστη ειρωνεία αποτελούν και τα «κόλπα και νάζια» που κάνουν οι τράπεζες στη διαδικασία έγκρισης δανείου σε κάποιον ιδιώτη. «Εξετάζουν» δήθεν τα δικαιολογητικά με λεπτομέρεια αν δύναται ο δανειολήπτης να αποπληρώσει το δάνειο μακροχρόνια, αν έχει αξιόπιστη και σταθερή δουλειά (δημόσιος υπάλληλος, ιατρός, στρατιωτικός, πυροσβέστης, εκπαιδευτικός κλπ.), παρατείνουν εντέχνως την αναμονή έγκρισης (ψυχολογικός παράγοντας που επιφέρει σύγχυση-αγωνία και ενισχύει ενδόμυχα και υποσυνείδητα στον δανειολήπτη και τους πολίτες την ισχύ των τραπεζών και τη δυνατότητά τους να... δίνουν χρήμα!), αν έχει άλλα εισοδήματα, αν, αν, αν,. Γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι θα δανείσουν «αέρα» κοπανιστό στον εκάστοτε δανειολήπτη αλλά του βγάζουν την πίστη με παράβολα, συμβολαιογράφους, δικηγόρους, συμφωνητικά, εγγυήσεις, βεβαιώσεις κλπ. Στόχος; Nα συντηρείται η. πίστη και πεποίθηση του κόσμου στην «ύπαρξη» χρήματος, στη δυνατότητα χορήγησής του από τις τράπεζες, στην αγωνία να εξασφαλίσει τα χρήματα κατοπινά ο δανειολήπτης για να ξεπληρώσει, να εργάζεται αγχωμένα νυχθημερόν για τη δόση, να διαιωνίζεται εν τέλει και να τρέφεται το Κλασματικό Αποθεματικό Τραπεζικό Σύστημα! Λοιπόν, τι λέτε; To είχατε συνειδητοποιήσει αυτό ποτέ; Τι σημαίνει όμως περαιτέρω; Σημαίνει ότι, το «χρήμα» αυτό καθεαυτό δεν είναι πραγματικό με τη γενική έννοιά που χρησιμοποιούμε να ερμηνεύσουμε τη λέξη «πραγματικό». Αυτό που ονομάζουμε «χρήμα» δεν είναι τίποτ' άλλο από την πίστη μας στην αξία που αυτό αντιπροσωπεύει. [Ακόμη κι όταν μιλάμε για τον χρυσό, το υλικό που υποτίθεται «υποστηρίζει» όλο το χρήμα που κυκλοφορεί (κάτι που δε γίνεται ούτε κατά διάνοια), γιατί θεωρούμε τον χρυσό τόσο πολύτιμο; Επειδή είναι πανέμορφος και ελκυστικός στην όψη; Ποιος ή ποιοί αποφάσισαν ότι ο χρυσός έχει περισσότερη αξία από το σίδηρο ή άλλο μέταλλο; Συλλογίζεστε τώρα γιατί ο χρυσός αποτελεί το σκληρότερο και σπουδαιότερο στοιχείο της οικονομίας, και ΟΧΙ το πετρέλαιο, ή το φυσικό αέριο, ή ο σίδηρος, ή οι ακίνητες περιουσίες; Μπορείτε να διακρίνετε τώρα γιατί εξαφανίζεται ο χρυσός σταδιακά και συσσωρεύεται στις αποθήκες κάποιων;] Πρόκειται λοιπόν περί παιχνιδιού, ένα θέμα της πίστης μας σε κάτι που μας κάνει κόλπα.Άρα λοιπόν, επειδή το «χρήμα» ή «πιστωτικές μονάδες» δεν υπάρχουν αλλά θεωρούνται ότι έχουν αξία απλά και μόνο της συλλογικής πίστης μας (όλων των ανθρώπων), τι στ' αλήθεια είναι το χρήμα; Ιδού η απάντηση:Το χρήμα είναι μια μορφή ενέργειας. Είναι μια μορφή πίστης, ένα αίσθημα, μια ενέργεια. Μόλις το συνειδητοποιήσετε, απαιτείται να υιοθετήσετε ένα εντελώς νέο πρίσμα κοσμοθεώρησης και προσέγγισης στη ζωή σας.

enimerosi.gr            25/11/2012