Τότε ήταν που το Ευρωμεσογειακό Σεισμολογικό Κέντρο επιβεβαίωσε ότι στη Σαντορίνη άρχισε να εντοπίζεται αυξημένη δραστηριότητα με αρμονικές δονήσεις και βουητό.
Αυτό, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, και ιδιαίτερα οι αρμονικές δονήσεις δείχνουν συνήθως ότι το μάγμα κινείται ανοδικά και, άρα, υποδεικνύουν ηφαιστειακή διέγερση. Για τρεις ώρες κράτησε αυτή η έντονη κίνηση των μαγματικών υγρών, αλλά ήταν αρκετές για να προβληματίσουν τους επιστήμονες: Ξύπνησε το ηφαίστειο της Σαντορίνης και τι μπορεί να φέρει;
Τις καταγραφές του σεισμογράφου του σταθμού «Θήρα» που μελετά το EMSC μετέφρασε ο Χιλιανός καθηγητής Γεωφυσικής Λουίς Ντονόσο. «Το σήμα είναι μια δόνηση που ανιχνεύει το μηχάνημα.
Η προέλευση του σήματος αυτού του τύπου δεν είναι τεκτονική, αλλά σχετίζεται με τις μετακινήσεις υγρών σε ένα σύστημα ρηγμάτων που το ίδιο το υγρό δημιουργεί στο πέτρωμα όπου κινείται», ανέφερε. Ο ίδιος εξήγησε στο «ΘΕΜΑ» ότι αυτή η κίνηση μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα -και ότι θα πρέπει να μελετηθούν εκτενώς τα φαινόμενα για να δοθεί απάντηση- αλλά και ότι μετά από περίπου τρεις ώρες η δραστηριότητα επέστρεψε στα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ηφαίστειο ξανακοιμήθηκε, αλλά απλά ότι μπαίνει σε νέα φάση.
Ξύπνησε το ηφαίστειο στη Σαντορίνη με βουητό και άνοδο του μάγματος
Οι καταγραφές του σεισμογραφικού σταθμού «Θήρα» στο ηφαίστειο της Σαντορίνης που έθεσε σε συναγερμό τους επιστήμονες το βράδυ της Παρασκευής
Από την πλευρά τους τα μέλη των επιτροπών σεισμικού και ηφαιστειακού κινδύνου που συνεδρίασαν την Κυριακή, ανέφεραν στην ανακοίνωσής τους ότι «η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της νήσου Ανύδρου οφείλεται σε υποθαλάσσια ρήγματα με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ και εντάσσεται στο ευρύτερο γεωδυναμικό πλαίσιο της περιοχής. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η δραστηριότητα αυτή οφείλεται σε συνδυασμό τεκτονικής και βαθύτερου μαγματισμού».
Τι συμβαίνει, λοιπόν, στη Σαντορίνη; «Ειλικρινά», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο καθηγητής Ηφαιστειολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ Μάικ Μπάρτον, «όταν υπάρχει μια τέτοια κατάσταση δεν μπορούμε εύκολα να προβλέψουμε τι θα συμβεί. Πολύ συχνά στα ηφαίστεια μπορεί να υπάρχουν σημαντικά σήματα και να μη συμβαίνει τίποτα ή σύντομα σήματα μετά από μακρά αναταραχή και μεγάλη έκρηξη. Πρέπει να περιμένουμε και να δούμε. Τα σήματα της παραμόρφωσης και της σεισμικότητας φαίνονται να συνάδουν με μια περισσότερο μαγματική διαδικασία παρά τεκτονική, αλλά και πάλι μια υποθαλάσσια έκρηξη δεν είναι καθόλου σίγουρη».
Μια «θεαματική» έκρηξη;
Η κίνηση αυτών των -μαγματικών- υγρών, λένε οι επιστήμονες, μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα. Από το ότι το ηφαίστειο ξυπνά μέχρι το ότι μπορεί να παρουσιάσει έντονη δραστηριότητα και να ξανακοιμηθεί, όπως έκανε το 2011. «Από τα τέλη του περασμένου Ιουλίου καταγράφουμε μια διέγερση στην Καμένη», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο ηφαιστειολόγος, μέλος της Εθνικής Επιτροπής για την παρακολούθηση και εκτίμηση του κινδύνου των ενεργών ηφαιστείων του Αιγαίου Γιώργος Βουγιουκαλάκης, και συνεχίζει: «Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου βεβαιωθήκαμε, ενημερώσαμε τις Αρχές και τον αρμόδιο υπουργό και στις 5 Ιανουαρίου έγινε η ενημέρωση ότι το ηφαίστειο της Σαντορίνης βρίσκεται σε κατάσταση ανησυχίας. Εχει ανυψωθεί το βόρειο κομμάτι της καλντέρας, ανάμεσα σε Καμένη, Φηρά, Οία, κατά 4,5 εκατοστά, με ρυθμό περίπου 1 εκατοστού τον μήνα».
Ο κ. Βουγιουκαλάκης, παρότι αναφέρει ότι η σεισμική δραστηριότητα του τελευταίου διαστήματος στην περιοχή δεν σχετίζεται με την ηφαιστειακή, εκτιμά ότι σήμερα βλέπουμε μια επανάληψη του φαινομένου του 2011. «Τότε είχαμε καταγράψει ανύψωση 13 εκατοστών, η δραστηριότητα κράτησε για 14 μήνες και το ηφαίστειο ξανακοιμήθηκε. Τώρα περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτό το φαινόμενο και να δούμε αν θα ξανακοιμηθεί». Τόσο στην Καμένη όσο και στο Κολούμπο, το Κρατικό Γεωλογικό Ινστιτούτο μελετά αυτά που καταγράφουν οι σεισμογράφοι, τα δίκτυα παρακολούθησης τοπογραφικής παραμόρφωσης, τα δίκτυα παρακολούθησης της σύστασης των αερίων και της θερμοκρασίας, δεκάδες σταθμοί και δίκτυα που καταγράφουν, ενώ στην Καμένη αυτή την εβδομάδα αναμένεται και επιτόπια έρευνα επιστημόνων.
Ο ίδιος εξηγεί ότι το μάγμα που έχει συγκεντρωθεί σήμερα κάτω από το ηφαίστειο είναι το 10% αυτού που είχε συγκεντρωθεί το 2011 (140 εκατ. κυβικά). Και λέει ότι είναι πιθανό το σενάριο της επανάληψης του φαινομένου του 1925. «Αν λοιπόν αυτή η διέγερση συνεχιστεί και το ηφαίστειο ενεργοποιηθεί, αυτό που μπορεί να γίνει είναι μια θεαματική αλλά ακίνδυνη έκρηξη, όπως αυτή του 1925 στη Σαντορίνη, όταν έγινε και η πρώτη έκρηξη που είναι καταγραμμένη σε κινηματογραφική ταινία. Και τότε δεν υπήρχε, φυσικά, κανένας θάνατος, μόνο που σήμερα θα έχουμε να διαχειριστούμε νέες προκλήσεις, όπως η διαχείριση της ηφαιστειακής τέφρας, αυτό το λεπτόκοκκο τριμμένο πέτρωμα που θα φτάνει πότε-πότε στα Φηρά ή στο αεροδρόμιο, κάποια αέρια που κάποιες φορές θα έχουν λίγες παραπάνω συγκεντρώσεις, αλλά είναι ζητήματα που έχουν αντιμετωπιστεί παντού στον πλανήτη, ζητήματα που περιγράφονται στο σχέδιο με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια τι πρέπει να γίνει και πώς πρέπει να γίνει.
Πιστεύω ότι με μια σωστή διαχείριση κανένα πρόβλημα δεν θα υπάρξει για τη Σαντορίνη». Η διέγερση στην κίνηση του μάγματος ήρθε έπειτα από περίπου ένα 12ωρο σχετικής ησυχίας σε ό,τι αφορά τους σεισμούς στη Σαντορίνη και την Αμοργό. Αυτή η κινητικότητα, κατά κάποιους επιστήμονες, μπορεί να σημαίνει όχι μόνο τη διέγερση του ηφαιστείου ή κάποιου σεισμικού ρήγματος, αλλά και ακριβώς το αντίθετο. Οτι η ενέργεια εκεί εκτονώνεται. Η πιο πιθανή εξήγηση της αιτίας της δραστηριότητας, όπως έχει πει η καθηγήτρια στο Εργαστήριο Φυσικής Γεωγραφίας του ΕΚΠΑ Εύη Νομικού, είναι η διέλευση ρευστών από μεγαλύτερους μαγματικούς θαλάμους από τα έγκατα της γης, τα οποία, καθώς ανεβαίνουν, προκαλούν μετακινήσεις στον υποθαλάσσιο πυθμένα.
Ο κ. Βουγιουκαλάκης, πάντως, αναφέρει ότι «δεν υπάρχει ούτε μία δόνηση που να έχει επίκεντρο σε απόσταση μικρότερη των 5 χιλιομέτρων από τον μαγματικό θάλαμο της Καλντέρας, ούτε ένα στοιχείο, ούτε ένα δείγμα σχετικά με το Κολούμπο».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου