Σήμα Facebook

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΚΙΑΦΗΣ | κινητο 6907471738


ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΠΟ ΠΟΡΟ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΠΟ ΠΟΡΟ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ
Συνεχή Ροή Ειδήσεων από το νησί

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014

ΛΙΓΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ



Για να γίνει πλήρως κατανοητή η απόφαση των συμμάχων του αντιγαλλικού συνασπισμού να δημιουργήσουν ανεξάρτητο κράτος στα Επτάνησα είναι απαραίτητη μια συνοπτική ανασκόπηση της Ευρωπαϊκής πολιτικής πραγματικότητας κατά την συγκεκριμένη εποχή.
Οι δυνάμεις που συνασπίστηκαν για να εκδιώξουν τους Δημοκρατικούς Γάλλους από τα Επτάνησα δεν είχαν σε καμιά περίπτωση κοινά συμφέροντα στην περιοχή.


Η ίδια η δομή του αντιγαλλικού συνασπισμού ήταν ασταθής και ευκαιριακή αφού τα συμφέροντα και οι γαιοστρατηγικές βλέψεις των εμπλεκομένων σε γενικά πλαίσια και κατ’ επέκταση και στην περιοχή του Ιονίου όχι απλά δεν ταυτίζονταν αλλά στις πλείστες των περιπτώσεων ήταν απολύτως αντικρουόμενα. Αυτές ακριβώς οι αντιθέσεις των συμμάχων και η προσπάθεια πρόσκαιρου τουλάχιστον συγκερασμού τους οδήγησαν στην δημιουργία του ιδιότυπου κρατικού μορφώματος που ονομάστηκε Πολιτεία των Επτά Ηνωμένων Νήσων.
Η Αυστρία μετά την απόκρουση του Τουρκικού επεκτατισμού το 1529 και το 1683 έξω από την Βιέννη επεκτείνεται συν τω χρόνω καταλαμβάνοντας και εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έτσι καταλαμβάνει το 1718 την Τρανσυλβανία και την Ουγγαρία διευρύνοντας σημαντικά τα σύνορά της αλλά ουδέποτε προέβαλλε βλέψεις για κάθοδο στο Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος τουλάχιστον έως εκείνη την εποχή.
Πολύ αργότερα και συγκεκριμένα μετά το 1867, όταν πλέον η παρουσία της Υψηλής Πύλης στα Βαλκάνια είχε περιοριστεί αισθητά, θα εκδηλώσει βλέψεις προς την Βαλκανική και αυτό μετά την δυσάρεστη διαπίστωση ότι ο δρόμος προς βόρεια και βορειοανατολικά είχε κλείσει οριστικά για τους Αψβούργους από τα ανερχόμενα Γερμανικά κράτη.
Έτσι το ενδιαφέρον και οι προσπάθειες της Βιέννης περιορίστηκαν στην προσπάθεια να μην ενδυναμωθούν υπέρμετρα οι εν δυνάμει ανταγωνίστριες χώρες εις βάρος της ήδη παρηκμασμένης και συν τω χρόνω καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ελάχιστα έως καθόλου δε ασχολήθηκε εκείνη την περίοδο με την τύχη των Ιονίων νήσων, ήδη αρκετά ικανοποιημένη από την συνθήκη του Καμποφόρμιο η οποία της εξασφάλισε κυριαρχία σε ζωτικά για τα συμφέροντά της πρώην Βενετικά εδάφη στην Ιταλία και την Δαλματία.
Η ανιστόρητη άποψη ότι η Ρωσία αποτελούσε την συνέχεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και κατά συνέπεια αποκλειστική μεν αυτόκλητη δε προστάτιδα των απανταχού Ορθοδόξων, διακατείχε ανέκαθεν τους ηγεμόνες της Αγίας Πετρούπολης. Ειδικά από την εποχή του Ιβάν του Τρομερού αυτό το ιδεολόγημα έγινε η βάση και ο κινητήριος μοχλός της Ρωσικής εξωτερικής πολιτικής.
Όπως βέβαια συμβαίνει πάντα, κάτω από τον ιδεολογικό μανδύα υπάρχουν γαιοστρατηγικές και πολιτικές επιδιώξεις. Η αχανής Αυτοκρατορία των Τσάρων ασφυκτιούσε κλεισμένη από τα Δαρδανέλια προς νότον και τους πάγους της Βαλτικής από βορά.
Η προσπάθεια του Μεγάλου Πέτρου να οργανώσει το εμπόριο και γενικά την επικοινωνία του κράτους του με τον «έξω» κόσμο μέσω της Βαλτικής ελάχιστα απέδωσε, ακριβώς λόγω των δυσμενέστατων καιρικών συνθηκών που επικρατούν εκεί ειδικά τους χειμερινούς μήνες και των πενιχρών τεχνικών μέσων που ήταν τότε διαθέσιμα.
Μοναδική διέξοδος λοιπόν ήταν τα Δαρδανέλια τα οποία όμως ήταν υπό τον απόλυτο έλεγχο της εχθρικής προς την Ρωσία Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Με τον νικηφόρο για τα Ρωσικά όπλα Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1768-1774 που κατέληξε στην γνωστή συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (Ένα μικρό χωριό στην Βουλγαρία) πέτυχε να εξασφαλίσει ελεύθερη διέλευση από τα στενά για τα πλοία της και θεσμοθετημένο πια ρόλο προστάτη των Ορθοδόξων πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Παρά ταύτα οι Οθωμανοί κρατούσαν de facto τα κλειδιά των στενών και μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να απαγορεύσουν τον διάπλου οποιουδήποτε πλοίου.
Έτσι η πρόσβαση και μια ναυτική βάση στα θερμά νερά της Μεσογείου ήταν εκ των ουκ άνευ για τα σχέδιά τους.
Σκέψη περί μονομερούς καταλήψεως των νησιών ήταν αδιανόητη, αφού γνώριζε ότι κάτι τέτοιο θα προκαλούσε έντονες τριβές με την Τουρκία, εντελώς ασύμφορες και άρα ανεπιθύμητες στην παρούσα χρονική στιγμή.
Εκτός από τον Τουρκικό παράγοντα δεδομένη ήταν και η αποφασιστική αντίδραση της Αγγλίας η οποία σε καμιά περίπτωση δεν θα επέτρεπε μόνιμη και σταθερή παρουσία της Ρωσίας στην ανατολική Μεσόγειο.
Επομένως η όποιας μορφής, έστω και περιορισμένη Ρωσική παρουσία στην περιοχή ήταν το μόνο εφικτό και αναγκαστικά αποδεκτό από την Αυλή της Πετρούπολης.
Δεν είναι μακριά από την αλήθεια όσοι υποστηρίζουν ότι το λεγόμενο Ανατολικό ζήτημα πρωτοεμφανίστηκε το 1774 και συγκεκριμένα με την υπογραφή της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Είναι γεγονός ότι από τον 18ο αιώνα η Ρωσία θα μπορούσε να διαμελίσει μονομερώς την Οθωμανική Αυτοκρατορία δια των όπλων. Γνώριζε πολύ καλά όμως ότι τέτοια ενέργεια θα έστρεφε εναντίον της όλες τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές δυνάμεις.
Είναι ιστορικά βεβαιωμένο ότι τόσο Μέγας Πέτρος όσο και η Μεγάλη Αικατερίνη είχαν εκπονήσει σχέδια διαμελισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τα οποία όμως προσέκρουσαν στην έντονη αντίδραση της Αυστρίας η οποία σε καμιά περίπτωση δεν ήθελε γειτνίαση με την επικίνδυνη Ρωσία είτε απ’ ευθείας είτε μέσω δορυφορικών κρατών.
Ελεγχόμενη και περιορισμένη όμως διείσδυση της Ρωσίας στην ανατολική Μεσόγειο δεν θα δυσαρεστούσε κανέναν την συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ούτε την αδιάφορη Αυστρία ούτε και την Αγγλία αφού η εν λόγω περιοχή ήταν από το 1565 υπό την Γαλλική επιρροή με συνθήκη που διασφάλιζε τις διομολογήσεις που είχαν πετύχει οι Γάλλοι. Εδώ ακριβώς έγκειται και η αιτία της μακρόχρονης Γαλλοτουρκικής φιλίας.
Η νησιωτική Αγγλία, Μεγάλη Βρετανία από το 1707 μετά δηλαδή την συνένωση της Αγγλίας με την Σκωτία, είχε στραμμένο το ενδιαφέρον της προς τις υπερπόντιες αποικίες της και την διασφάλιση των εμπορικών οδών και ελάχιστα την απασχολούσαν οι διενέξεις των ηπειρωτικών Ευρωπαϊκών κρατών υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι διενέξεις δεν ανέτρεπαν την υπάρχουσα ισορροπία δυνάμεων και άρα δεν επηρέαζαν το γενικό Ευρωπαϊκό status quo.
Έτσι το 1756 στον επταετή πόλεμο δεν δίστασε να συμμαχήσει με την Πρωσία ακριβώς για να μη διαταραχθεί η υφισταμένη ισορροπία δυνάμεων.
Κύριο όμως μέλημα της Αγγλικής πολιτικής ήταν η επικράτηση στην θάλασσα αφού μόνο έτσι θα μπορούσε να διατηρήσει και κατά περίπτωση να αυξήσει τις αποικίες της και να διασφαλίσει την απρόσκοπτη επικοινωνία με αυτές.
Οι κυριότεροι ανταγωνιστές της Ισπανοί είχαν προ πολλού περιέλθει σε παρακμή οι δε Γάλλοι δεν έδειχναν πλέον ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις υπερπόντιες κτήσεις. Είναι χαρακτηριστική η φράση του Βολταίρου για τον Αγγλογαλλικό πόλεμο στον Καναδά το 1759:
«αι δύο χώραι ευρίσκονται εν πολέμω δι’ ολίγα μέτρα χιόνος του Καναδά και δαπανούν δι’ αυτόν τον πόλεμον περισσότερα από όσα αξίζει ολόκληρος ο Καναδάς» (Εμμ. Ρούκουνας Διπλωματική Ιστορία του 19ου Αιώνος Αθήνα 1975 σελ 18)
Η επικράτηση στις θαλάσσιες οδούς ήταν η κύρια αιτία που το 1739 η Αγγλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ισπανία με το αιτιολογικό ότι σε μια αψιμαχία μεταξύ Ισπανών και Άγγλων ναυτικών ο Άγγλος πλοίαρχος Jenkins έχασε το ένα αυτί του! Ο πόλεμος έμεινε γνωστός ως «War of Jenkins’ ear», διήρκεσε 10 χρόνια και έδωσε στην Αγγλία την ευκαιρία να βάλει πόδι στον Καναδά και να αποκτήσει δικαιώματα στην Λατινική Αμερική.
Το 1763 κατάφερε να αποσπάσει από τους Γάλλους τις Ινδίες.
Η Αμερικανική επανάσταση του 1776 στοίχισε στην Αγγλία τις κτήσεις της στην Βόρειο Αμερική και ταυτόχρονα προκάλεσε έντονη ιδεολογική αντιπαλότητα με την Γαλλία αφού η επανάσταση του George Washington ιδεολογικά βασίστηκε κυρίως στα μηνύματα του διαφωτισμού τα οποία ήδη κυριαρχούσαν στην Γαλλία.
Η Αγγλική κυριαρχία στην θάλασσα και ειδικά ο δρόμος προς τις Ινδίες και την Ασία κινδύνεψε προσωρινά το 1798 από τον Ναπολέοντα με την κατάληψη της Μάλτας αρχικά και την εκστρατεία στην Αίγυπτο αμέσως μετά αλλά η καταστροφή του Γαλλικού στόλου στο Αβουκίρ αποσόβησε οριστικά αυτόν τον κίνδυνο.
Η παραλυμένη διοικητικά Οθωμανική Αυτοκρατορία όχι μόνον δεν αποτελούσε εμπόδιο για την Αγγλική κοσμοκρατορία αντίθετα την εξυπηρετούσε αφού της επέτρεπε απρόσκοπτη δια ξηράς επικοινωνία με τις Ασιατικές αποικίες της.
Όμως τυχόν κατακερματισμός της θα μπορούσε να δρομολογήσει απρόβλεπτες δυσάρεστες καταστάσεις.
Η Ρωσοτουρκική προσέγγιση και επέμβαση στα Επτάνησα δεν ενόχλησε την Αλβιόνα στην συγκεκριμένη χρονική συγκυρία διότι αποτελούσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να σπάσει η μακραίωνη Γαλλοτουρκική φιλία και να κτυπηθούν καίρια τα Γαλλικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Η δε Ρωσική παρουσία στα Επτάνησα δεν ενέπνεε ανησυχία διότι η κατοχή του Γιβραλτάρ, της Μάλτας και της Αιγύπτου εξασφάλιζαν πλήρως την δίοδο προς την Ερυθρά. Εξ άλλου εύκολα μπορούσε να εκδιώξει από εκεί τις αποκομμένες από την μητρόπολη Ρωσικές δυνάμεις αν αυτό καθίστατο αναγκαίο.
Αργότερα το 1810 όταν τα νησιά ήταν πάλι υπό Γαλλική κυριαρχία δεν δίστασε ούτε δυσκολεύτηκε ιδιαίτερα να τα καταλάβει αφού εκείνη την εποχή η Αγγλική κυριαρχία στην θάλασσα ήταν αδιαμφισβήτητη.
Η Οθωμανική Αυτοκρατορία τώρα θεώρησε την δυνατότητα που της δόθηκε να επέμβει στα νησιά εξαιρετική ευκαιρία για να προωθήσει την πάγια και παλιά επιδίωξή της που δεν ήταν άλλη από την κατάληψη των Ιόνιων νησιών, το μοναδικό Ελληνικό κομμάτι που δεν κατάφερε ποτέ να κατακτήσει.
Η ύπαρξη ενός νησιωτικού συμπλέγματος στα δυτικά της επικράτειας της που δεν ανήκε στην κυριαρχία της, κατοικημένου από πληθυσμό όμορο εθνικά, θρησκευτικά και γλωσσικά με τους υπόλοιπους ραγιάδες κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδος, αποτελούσε ανέκαθεν ενοχλητικότατο αγκάθι αφού δυνητικά εγκυμονούσε τεράστιους κινδύνους ακόμη και για αυτήν την ίδια την κρατική της ασφάλεια, ειδικά αυτήν την εποχή που η πολιτική κατάσταση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ήπειρο ήταν τελείως ρευστή.
Αφού λοιπόν τυχόν προσπάθεια άμεσης κατάκτησης θα προκαλούσε την βίαιη αντίδραση των λοιπών συμμάχων και κυρίως της Ρωσίας με απρόβλεπτες συνέπειες για την εδαφική ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και την συνοχή του αντιγαλλικού συνασπισμού, κύριο μέλημα της Υψηλής Πύλης ήταν να εξασφαλίσει την κατά το δυνατό μεγαλύτερη επιρροή στο υπό διαμόρφωση κρατίδιο.

  • Alessadra Ladou ευχαριστούμε......

  • Δημήτρης Μαυροπόδης Γεωστρατηγικά παιχνίδια εκείνης της εποχής...

    Γεγονός πάντως είναι ότι η "Επτάνησος Πολιτεία" είναι το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Ιδρύθηκε στις 21 Μαρτίου του 1800 με την εγγύηση της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά την εκδίωξη των Γάλλων από τα νησιά, ενώ παρέμεινε ως κρατική οντότητα έως στις 8 Ιουλίου 1807.

  • ΠΡΟΝΕΙΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΕΥΣ Κυρίες και Κύριοι, η Επτανησιακή ιστορία απο το 1797 έως το 1864 αποτελεί ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ και, κατα την γνώμη μου, το γεγονος οτι αγνοείται συστηματικά και απουσιάζει αδικαιολόγητα απο την διδασκόμενη στα σχολεία ύλη είναι τουλάχιστον εγκληματικό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου