Εορτάζει στις 14 Φεβρουαρίου εκάστου έτους;
Ο Ορθόδοξος Ουαλεντίνος, η εορτή των παπικών και το προτεσταντικό εμπόριο.
Αν και συχνά ο Άγιος Βαλεντίνος χαρακτηρίζεται "δυτικός άγιος", όπως όλοι οι προ του σχίσματος άγιοι είναι άγιος Ορθόδοξος. Την 14η Φεβρουαρίου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την μνήμη "Αυξεντίου του εν τω Όρει, Ουαλεντίνου Ιερομάρτυρος" και λοιπών Αγίων.
Προφανώς, ο Άγιος Ουαλεντίνος ο Ιερομάρτυρας τιμάται την αυτή ημέρα και από τις δύο Εκκλησίες - απλώς, το "Β" γίνεται "Ου" κατά την απόδοση του ονόματός του στην Ελληνική. Ο Άγιος ήταν πρεσβύτερος και μαρτύρησε στη Ρώμη επί αυτοκράτορα Κλαυδίου. Ως εδώ διασώζεται, παραδόσεως ένεκα, μία κοινή αλήθεια σε Δύση και Ανατολή.
Πέραν αυτής, στο βίο του αγίου προστίθεται από τη δυτική χριστιανοσύνη-δεν μπορέσαμε να βρούμε ορθόδοξη πηγή που να αναφέρει περισσότερα ή τα αυτά- ότι, τω καιρώ εκείνω, ο Κλαύδιος είχε απαγορεύσει το γάμο στους νέους άνδρες, ώστε ευκολότερα να τους στρατολογεί για τις εκστρατείες. Παρά την απαγόρευση, ο χριστιανός ιερέας Ουαλεντίνος πάντρευε κρυφά τα ερωτευμένα ζευγάρια. Η παρανομία του τον οδήγησε ενώπιον του αυτοκράτορα και, εν τέλει, στο θάνατο.
Αυτή είναι η θρησκευτική άποψη, αλλά οι δεκαετίες οδήγησαν να επισκιαστεί από την ρομαντική άποψη. Στην τελευταία, καταπώς πρέπει σε νουβέλα της ρομαντικής εποχής, ο φυλακισμένος ιερέας ερωτεύεται τη θυγατέρα του δεσμοφύλακά του -η οποία, προφανώς, ξημεροβραδιαζόταν στη φυλακή- και, λίγο πριν πεθάνει με μαρτυρικό θάνατο, της γράφει ένα απελπισμένο ερωτικό γράμμα. Υπογράφει το γράμμα "ο Βαλεντίνος σου", προς μεγάλη χαρά των δημιουργών ευχετηρίων καρτών ανά τους αιώνας.
Πέρα από τα όσα ρομαντικά και παραμυθένια στόλισε τη μέρα ο χρόνος, αρκετοί εικάζουν πως οι ρίζες της "γιορτής των ερωτευμένων" είναι πιο παλιές και καθόλου χριστιανικές. Τις εντοπίζουν στα Λουπερκάλια, μια ρωμαϊκή εορτή που τιμούσε τη Λύκαινα η οποία έθρεψε το Ρωμύλο και το Ρώμο, τους ιδρυτές της Ρώμης.
Τα Λουπερκάλια τιμούνταν 13-15 Φεβρουαρίου και είχαν πολλά κοινά με τα αρκαδικά Λύκεια και τη λατρεία του Πανός. Ήταν γιορτή της άνοιξης και του ξυπνήματος της φύσης, παγανιστική, συνδεδεμένη με τη γονιμότητα. Απόηχος της παγανιστικής γιορτής είναι και ο αγγλικός λαϊκός μύθος που θέλει συγκεκριμένα την 14η Φεβρουαρίου να αρχίζει το ζευγάρωμα των πετεινών του ουρανού.
Ο Μεσαίωνας ήταν που είδε τα πρώτα γράμματα σε "Βαλεντίνες". Η γιορτή συνδέθηκε με τον ρομαντικό έρωτα, τουλάχιστον στον αγγλοσαξωνικό κόσμο, χάρη στον ποιητή και πολιτικό Τζέφρι Τσόσερ, συγγραφέα των "Ιστοριών του Καντέρμπουρι" , λίγο πριν τελειώσει ο Μεσαίωνας. Όμως, ακόμη, παρέμενε πεδίο δράσης των ελαχίστων που γνώριζαν γραφή ή είχαν γραμματικό... η γιορτή απέκτησε λαϊκή βάση μετά τον 17ο αιώνα, στα τέλη του οποίου τυπώνονται και οι πρώτες κάρτες για Βαλεντίνους.
Σήμερα, υπολογίζεται ότι την 14η Φεβρουαρίου ανταλλάσσονται πάνω από ένα δισεκατομμύριο κάρτες παγκοσμίως, εκ των οποίων περίπου 180 εκατομμύρια στις ΗΠΑ - ο αριθμός δεν μειώθηκε από τις ηλεκτρονικές κάρτες, παρ ότι πολλοί το προέβλεπαν. Ίσως τα ηλεκτρονικά δωράκια του facebook κατορθώσουν να τις υποκαταστήσουν σε ένα βαθμό, φέτος.
Άγιοι Μάρκος, Σωτήριχος και Ουαλεντίνος 14 Φεβρουαρίου
Αγιοι Πρόκλος, Απολλώνιος, Εφήβιος 14 Φεβρουαρίου
Οι Άγιοι Μάρτυρες συνελήφθησαν όταν πήγαν να ενταφιάσουν το ιερό λείψανο του Αγίου Ιερομάρτυρα Ουαλεντίνου (βλέπείδια ημέρα) και μαρτύρησαν στη Ρώμη.
Οι Άγιοι Μάρτυρες συνελήφθησαν όταν πήγαν να ενταφιάσουν το ιερό λείψανο του Αγίου Ιερομάρτυρα Ουαλεντίνου (βλέπείδια ημέρα) και μαρτύρησαν στη Ρώμη.
*************************************
Μιά άλλη εκδοχή
Η ταύτιση του εορτασμού της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου με την Ημέρα των Ερωτευμένων ξεκίνησε από την Αγγλία του ύστερου Μεσαίωνα, έχοντας παγανιστικές και χριστιανικές αναφορές.
Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από τις 13 έως τις 15 Φεβρουαρίου γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιμή του θεού Φαύνου (του Πάνα των Ελλήνων). Οι Ρωμαίοι θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Μία ανάλογη γιορτή υπήρχε και στην Αρχαία Αθήνα τον μήνα Γαμηλιώνα (αντιστοιχούσε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και το πρώτο του Φεβρουαρίου), τα Θεογάμια, προς τιμή του Δία και της Ήρας.
Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από τις 13 έως τις 15 Φεβρουαρίου γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιμή του θεού Φαύνου (του Πάνα των Ελλήνων). Οι Ρωμαίοι θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Μία ανάλογη γιορτή υπήρχε και στην Αρχαία Αθήνα τον μήνα Γαμηλιώνα (αντιστοιχούσε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και το πρώτο του Φεβρουαρίου), τα Θεογάμια, προς τιμή του Δία και της Ήρας.
Η γιορτή καταργήθηκε από την Εκκλησία τον 5ο αιώνα μ.Χ., ως ειδωλολατρική. Στη θέση της στις 14 Φεβρουαρίου μπήκε ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου, μάρτυρα της χριστιανικής πίστης από τη Ρώμη, με απόφαση του Πάπα Γελάσιου.
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ
Ο Βαλεντίνος, σύμφωνα με τον θρύλο, υπήρξε ιερωμένος του 3ου αιώνα, ο οποίος σε πείσμα των αυτοκρατορικών διαταγών δεχόταν να παντρέψει νεαρούς στην ηλικία ερωτευμένους, γλιτώνοντας με αυτό τον τρόπο τους άρρενες από τη στρατιωτική θητεία. Με άλλα λόγια, επρόκειτο για πραγματικό προστάτη των ερωτευμένων και των αντιρρησιών συνείδησης, θα λέγαμε σήμερα! Ένας άλλος θρύλος λέει ότι όσο καιρό ο Βαλεντίνος ήταν μέσα στη φυλακή, αρνούμενος να αποκηρύξει την πίστη του, ερωτεύτηκε την τυφλή κόρη του δεσμοφύλακά του, στην οποία μάλιστα έστειλε κι ένα γράμμα με την υπογραφή: Με αγάπη από τον Βαλεντίνο σου.
Το νόημα που έχει σήμερα η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου την απέκτησε στα χρόνια του ύστερου Μεσαίωνα, γύρω στον 14ο αιώνα. Την πρώτη γραπτή αναφορά την έχουμε το 1382 στο ποίημα Το Κοινοβούλιο των Πτηνών (Parlement of Foules) του πατέρα της αγγλικής λογοτεχνίας Τζέφρι Τσόσερ. Το ποίημα των 699 στίχων είναι ένα ενύπνιο εμπνευσμένο από την παράδοση, κατά την οποία κάθε χρόνο την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου τα πουλιά συγκεντρώνονται μπροστά στη θεά της φύσης για να διαλέξουν ερωτικούς συντρόφους.
Το 1840 ήταν κοινός τόπος η ανταλλαγή, μεταξύ των ερωτευμένων, μικρών χειρόγραφων σημειωμάτων με ευχές (valentines). Το ίδιο χρονικό διάστημα η γιορτή διαδόθηκε και στην Αμερική, όπου η ανταλλαγή ευχετήριων καρτών βοηθήθηκε από τη βιομηχανοποίηση και τα φθηνά ταχυδρομικά τέλη. Με την πάροδο του χρόνου το επιχειρηματικό δαιμόνιο και η πολιτιστική επιβολή των αγγλοσαξόνων έδωσαν στη γιορτή τον οικουμενικό χαρακτήρα που γνωρίζουμε σήμερα.
Τα τελευταία χρόνια η εμπορευματοποίηση της γιορτής έχει φθάσει στο κατακόρυφο. Ο τζίρος του Αγίου Βαλεντίνου μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεπέρασε το 2010 τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια, το ισόποσο του ΑΕΠ της Μποτσουάνα.
ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟ
Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου προκαλεί αντιδράσεις στον μη Χριστιανικό κόσμο. Στην Ινδία οι φανατικοί ινδουιστές και μουσουλμάνοι αντιτίθεται στη γιορτή. Τη θεωρούν πολιτιστικό μίασμα και προϊόν της παγκοσμιοποίησης. Στο Πακιστάν, το τοπικό ισλαμικό κόμμα ζητά την κατάργησή της, καθώς, όπως υποστηρίζει, αντιβαίνει τον Ισλαμικό Πολιτισμό. Την ίδια άποψη έχουν και οι συντηρητικοί κύκλοι του θεοκρατικού Ιράν.
Ο ΑΓΙΟΣ ΥΑΚΙΝΘΟΣ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΥ
Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. «Ο άγιος αυτός είναι για μας ανύπαρκτος. Είναι μια μυθοπλασία δυτικής προέλευσης», δηλώνουν άνθρωποι της Εκκλησίας. Με τη σειρά της και η Καθολική Εκκλησία στην αναθεώρηση του γενικού εορτολογίου της το 1969 υποβίβασε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε τοπική εορτή, επειδή δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τον βίο του, παρά μόνο ότι ετάφη στη Βία Φλαμίνια της Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου.
Όταν, όμως, ο ξενόφερτος άγιος άρχισε να μπαίνει για τα καλά και στη ζωή των Ελλήνων και η ημέρα αυτή να καθιερώνεται και στη χώρα μας ως η ημέρα των ερωτευμένων στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 με πρωτοβουλία των ανθοπωλών, εκπρόσωποι της Εκκλησίας πρότειναν οι Έλληνες ερωτευμένοι να τιμούν και να γιορτάζουν αγίους που υπάρχουν στο ορθόδοξο εορτολόγιο.
Το 1994, ο τότε εκπρόσωπος Τύπου της Ιεράς Συνόδου, Γιάννης Χατζηφώτης, πρότεινε να καθιερωθεί ως ημέρα των ερωτευμένων η γιορτή του Αγίου Υακίνθου, που τιμάται στις 3 Ιουλίου. Ο Υάκινθος καταγόταν από την Καισάρεια της Καπαδοκίας και υπηρετούσε ως κουβικουλάριος (θαλαμηπόλος) του ρωμαίου αυτοκράτορα Τραϊανού. Άνθρωπος εμπιστοσύνης του αυτοκράτορα, ο Υάκινθος προσηλυτίσθηκε στον Χριστιανισμό, προκαλώντας την οργή του Τραϊανού, που όταν το έμαθε διέταξε να τον φυλακίσουν χωρίς να του δίνουν καθόλου φαγητό, εκτός κι αν ήθελε να φάει ειδωλόθυτα. Σαράντα μέρες πέρασε έτσι ο Υάκινθος, χωρίς να αγγίξει τα ειδωλόθυτα. Την 41η, όμως, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο, σε ηλικία 20 ετών.
Στην καθιέρωση της 3ης Ιουλίου ως ημέρα του έρωτα και της ποίησης πρωτοστάτησε ο γνωστός τραγουδοποιός από τα Ανώγεια της Κρήτης, Λουδοβίκος των Ανωγείων, που μαζί με ανθρώπους του πνεύματος και των γραμμάτων προχώρησαν στην ανέγερση ενός ναού σε μια πανέμορφη τοποθεσία, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στον Ψηλορείτη. Μπροστά από το εκκλησάκι αυτό, που είναι το μοναδικό στην Ελλάδα αφιερωμένο στον Άγιο, κάθε καλοκαίρι πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με την επωνυμία Υακίνθεια.
Το 2000 ο μακαριστός Αρχιεπισκοπος Χριστόδουλος, στην προσπάθειά του να φέρει πιο κοντά τη νεολαία στην Εκκλησία, πρότεινε να εορτάζεται η γιορτή των ερωτευμένων στις 13 Φεβρουαριου, ημέρα που η Ορθοδοξία τιμά τη μνήμη των Αποστόλων Ακύλα και Πρίσκιλλας, ενός ενάρετου ζευγαριού Ιουδαίων σκηνοποιών, που ζούσε στην Κόρινθο και ασπάστηκε τον Χριστιανισμό.
Υπάρχει και μια τρίτη πρόταση, μάλλον από αρχαιόπληκτους, να εορτάζονται ως προστάτες των ερωτευμένων στις 14 Φεβρουαρίου ο πολυμήχανος Οδυσσέας και η πιστή του Πηνελόπη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου