| | | |
Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τη ζώνη του Γαλαξία μας "η γέφυρα του χρόνου" και κατά κάποιον τρόπο δεν είχαν καθόλου άδικο. Επειδή απαιτείται η παρέλευση κάποιου χρόνου, για να φτάσει μέχρις εμάς το φως από τα απόμακρα άστρα και τους γαλαξίες, όταν κοιτάζουμε στο διάστημα, βλέπουμε τις εικόνες των διαφόρων ουράνιων αντικειμένων, όπως ήταν στο παρελθόν και όχι όπως είναι την στιγμή που τα κοιτάμε. Οι αστρονόμοι αποκαλούν το φαινόμενο αυτό "χρόνο παρέλευσης", που σημαίνει ότι όλα όσα βλέπουμε στον ουρανό ανήκουν στο παρελθόν.
Το άστρο Αλντεμπαράν στον αστερισμό του Ταύρου, για παράδειγμα, απέχει 68 έτη φωτός από τη Γη μας. Έτσι, όταν φτάσετε στα 68 σας γενέθλια, θα μπορέσετε να δείτε τον Αλντεμπαράν όπως ήταν την ημέρα που γεννηθήκατε. Λίγο πιο δω από τον Αλντεμπαράν βρίσκεται το γιγάντιο άστρο Μπετελγκέζ στον αστερισμό του Ωρίωνα που βρίσκεται 500 έτη φωτός μακριά μας. Το φως που θα φτάσει απόψε στη Γη μας από τον Μπετελγκέζ άρχισε το ταξίδι του αυτό πριν από 500 χρόνια, όταν ο Κολόμβος έκανε το ταξίδι του στην Αμερική. Ο Ρίγκελ είναι 900 έτη φωτός μακριά μας, γι` αυτό απόψε τον βλέπουμε όπως ήταν τον 11ο αιώνα, την εποχή που ο Λιφ Έρικσον ανακάλυπτε την Αμερική.
Όταν κοιτάζουμε τους απόμακρους γαλαξίες του Σύμπαντος, οι αποστάσεις γίνονται όλο και πιο μεγάλες κι έτσι το φως που βλέπουμε σήμερα είναι αρκετά πιο αρχέγονο, πιο παλιό. Το φως του γαλαξία Μ-83 έχει απόψε ηλικία 18 εκατομμυρίων ετών και ξεκίνησε από εκεί, για να φτάσει εδώ, όταν οι πρώτοι προ-άνθρωποι είχαν μόλις αρχίσει να εξελίσσονται από τους πιθήκους. Όταν το φως των γαλαξιών από το σμήνος του Ηρακλή ξεκίνησε για το διαστημικό του ταξίδι πριν από 700 εκατομμύρια χρόνια, δεν υπήρχε ούτε ένα ζώο πάνω στον πλανήτη μας. Ενώ εμείς βλέπουμε σήμερα ένα γαλαξία, όπως ήταν πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια, πολύ πιο πριν από τη γένεση του Ήλιου και της Γης μας.
Στα όρια του ορατού Σύμπαντος φτάνουμε στην περιοχή των κβάζαρ: των γαλαξιών που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της ζωής τους. Το φως των πιο απόμακρων κβάζαρ που φτάνει σήμερα στη Γη, έχει ηλικία που ξεπερνάει τα 13 δισεκατομμύρια χρόνια, σε μία περίοδο που ο Γαλαξίας μας δεν είχε καν αρχίσει να γεννιέται. Ο ουρανός δηλαδή εκτείνεται όχι μόνο χωρικά, αλλά και χρονικά. Αυτή άλλωστε είναι και η σύγχρονη αντίληψη του χωροχρονικού Σύμπαντος. Σ` αυτή μας την περιήγηση παρακολουθήσαμε ένα μικρό μόνο κεφάλαιο, μιας ιστορίας δίχως τέλος. Ένα κεφάλαιο που γράφτηκε ύστερα από πολύχρονες, επισταμένες έρευνες και μελέτες με όλα τα μέσα που διαθέτουν οι επιστήμονες της Γης, είτε αυτά είναι τα τηλεσκόπια και ραδιοτηλεσκόπια του πλανήτη μας, είτε με τη βοήθεια των δορυφόρων και διαστημοσυσκευών του διαστήματος, είτε με το χαρτί και το μολύβι, στα θεωρητικά εργαστήρια, είτε τέλος με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές στη διερεύνηση των διαφόρων μοντέλων. Φαίνεται, όμως, ότι ο άνθρωπος σ` αυτόν το χρυσό αιώνα της Αστρονομίας, πρέπει να βγάλει το χρυσάφι από το ορυχείο της γνώσης κομμάτι-κομμάτι, αν και η τελική απάντηση πάντα θα μας διαφεύγει, κρυμμένη εκεί έξω, πάνω στις επιφάνειες κάποιων άλλων, παράξενων και αλλόκοτων πλανητών, ανάμεσα στα πολύχρωμα παλιά ή νέα άστρα και τους σπειροειδείς βραχίονες του Γαλαξία μας.
Στο απόμακρο μέλλον, όταν τα άστρα στις ατέρμονες τροχιές τους θα έχουν παραμορφώσει τελείως τους σημερινούς αστερισμούς, θα έχουμε ίσως κατορθώσει να αποκαλύψουμε τα μυστικά χιλιάδων ίσως από τα θαύματα του ουρανού, αλλά ποτέ δεν θα τα μάθουμε όλα. Γιατί όπως λέει και ο ποιητής: "Το τι έχουμε μάθει μέχρι τώρα είναι σαν μία χούφτα Γης. Το τι έχουμε να μάθουμε ακόμη είναι σαν ολάκερο τον κόσμο". Δεν θα τελειώσουμε όμως αυτή μας την περιγραφή εκεί έξω στα όρια του Σύμπαντος, αλλά και πάλι εδώ πίσω στη Γη μας. Γιατί όσο και αν σας φανεί παράξενο, είναι πλέον γεγονός ότι το όνειρο της ανθρωπότητας, να φτάσουμε τα άστρα και να τα ψηλαφίσουμε με τα ίδια μας τα χέρια, γίνεται καθημερινά πραγματικότητα εδώ πάνω στο δικό μας πλανήτη.
Κόψτε κάποιο λουλούδι, δοκιμάστε ένα φρούτο, χαϊδέψτε το πρόσωπό σας, όλα αυτά είναι κομμάτια κάποιου άστρου. Ο Ήλιος μας, η Γη μας και τα πάντα πάνω της δημιουργήθηκαν από αστροϋλικά που εκτοξεύθηκαν πριν από δισεκατομμύρια χρόνια από κάποιον καταστρεφόμενο σουπερνόβα. Ολόκληρη η ύλη στα σώματά μας φτιάχτηκε από τέτοιους θανάτους άστρων. Είμαστε αστράνθρωποι, που κοιτάζουμε τις μακρινές σουπερνόβα να εκρήγνυνται και να προσφέρουν υλικά για τη δημιουργία νέων πλανητών και νέας ζωής.
Είμαστε αστράνθρωποι που κοιτάζουν τις κοσμικές ακτίνες να εκτοξεύονται στο διάστημα από πάλσαρ και σουπερνόβες. Να φτάνουν στην ατμόσφαιρά μας και να εξαφανίζονται εκεί σε συγκρούσεις με τα μόρια που την αποτελούν, γεμίζοντας τον αέρα γύρω μας με χιλιάδες, με εκατομμύρια, με δισεκατομμύρια θετικά και αρνητικά ιόντα, που με τον καιρό παρασύρονται και συσσωρεύονται στα σύννεφα της Γης μας, δημιουργώντας κεραυνούς και αστραπές που καμιά φορά σκοτώνουν. Και όλα αυτά γιατί κάπου, κάποτε, κάποιο άστρο εξερράγη. Είμαστε ένας αστρικός λαός που δημιουργήθηκε από στοιχεία φτιαγμένα στις εκρήξεις των άστρων, και που βομβαρδίζεται από τις κοσμικές ακτίνες των ίδιων εκρήξεων. Είμαστε όλοι μας αστρόσκονη και κάποια μέρα θα ξαναγυρίσουμε στα άστρα. Κάποια μέρα θα υπάρξουν άλλοι κόσμοι, γεμάτοι με άλλα όντα, αστρανθρώπους σαν εμάς, που θα γεννηθούν από τις στάχτες ενός, κάποιου, πεθαμένου άστρου. Ενός άστρου που σήμερα το λέμε Ήλιο. |
|
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου