ΗΜΕΡΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ

Εστάλη  από  Γιώργο  Σπηλιώτη!!

Επειδή η ιστορία επαναλαμβάνεται, ας μην ξεχνιούνται τα τότε γεγονότα….

Αρχικά το Αγγλικό ναυτικό παρουσιάστηκε ως δήθεν απελευθερωτής(!), αλλά

οι Άγγλοι ήλθαν με σκοπό να καθίσουν στα νησιά μας λόγω της στρατηγικής

των θέσης, μέχρις που ο λαός δεν άντεξε την σκληρή και απάνθρωπη Αγγλική

κατοχή για μισόν αιώνα και ξεσηκώθηκε.


Στις 28 Mάρτη 1848, η νεολαία τo Αργοστολιού με πρωτεργάτες τους

Ριζοσπάστες αγωνιστές της Ένωσης με την Ελλάδα τους Hλία Zερβό-Iακωβάτο,

Γεράσιμο Λιβαδά, Nικόλαο Φωκά-Pεπούμπλικα, Γιώργο Mεταξά-Λυσαίο

και τον παπά Παναγή Πρετεντέρη, συγκεντρώθηκε στην κεντρική πλατεία

Aργοστολίου και άρχισε να καίει αντίτυπα της αναγγελίας έκδοσης της

εφημερίδας, την οποία θα εξέδιδε ο N. Zαμπέλης και η οποία θα υποστήριζε τα

αγγλικά συμφέροντα.

Στις 22 Aπρίλη 1848, κατά την περιφορά του Επιταφίου στο Αργοστόλι, όταν

η πομπή έφθασε μπροστά στο σπίτι του Άγγλου διοικητή του νησιού, ομάδες

νέων επιτέθηκαν στην φρουρά.

Οι Άγγλοι βέβαια απάντησαν με ανακρίσεις, έρευνες και φυλακίσεις. Για τα

γεγονότα του Επιταφίου κρατήθηκαν στις φυλακές πολλοί πατριώτες.

Ο παπάς Γρηγόρης Nοδάρος Zαπάντης πέρασε τα παιδικά του χρόνια

κοντά στην νόνα του στο Ρατζακλί, ήταν τόσο ζωηρός που η νόνα του τον

έλεγε «λήσταρχο». Ήταν ανήσυχο πνεύμα που δεν έμπαινε σε καλούπι. Νέος

έφυγε από το νησί χωρίς χρήματα για να ταξιδέψει στην Ελλάδα, πέρασε

από το Άγιον Όρος, πήγε στους Αγίους Τόπους και χειροτονήθηκε ιερέας.

Επέστρεψε στην Κεφαλονιά και πρώτη η νόνα του σαν τον είδε ιερέα τον

αποκάλεσε χαϊδευτικά «παπά – ληστή». Έτσι πέρασε στην ιστορία σαν «παπά –

ληστής». Λειτουργούσε στις εκκλησίες στης Σκάλας και στον Άϊ - Γιάννη στην

εκκλησία του Ρατζακλί.

 Στις 16 Αυγούστου 1849, μετά το πέρας του εκκλησιασμού στον Αϊ –

Γιάννη στο Ρατζακλί με το κήρυγμά του ο παπά – ληστής ξεσήκωσε τους

κατοίκους από τα γύρο χωριά. Ο στόχος των εξεγερμένων ήταν να αλλάξουν

την αφόρητη κατάσταση εκμετάλλευσης που είχαν επιβάλει οι τοπικοί άρχοντες

τσιφλικάδες και το αρχοντολόι του νησιού, που εκμεταλλεύονταν άγρια τους

χωρικούς. Μια παρέα από κατοίκους του Ρατζακλί με επικεφαλή τον παπά –

ληστή και τον Παναγή Σπηλιώτη (Καραμύτη), μετά τον εκκλησιασμό

αρματώθηκαν και ανέβηκαν στην Σκάλα με στόχο τον άρχοντα Μεταξά. Αφού

εξουδετέρωσαν την φρουρά των αστυνομικών κατέλαβαν το σπίτι του

προύχοντα Αγγλόφιλου Μεταξά (Καψολίβερη), ο οποίος κατοικούσε στο σπίτι

του Άγγλου Χαχώλου. Συνέλαβαν τους Μαλτέζους υπηρέτες και τον αδελφό

του Καψολίβερη. Ψάχνοντας για τον ίδιον τον Καψολίβερη τον βρήκε ο παπά –

ληστής κρυμμένο μέσα στην καπνοδόχο του τζακιού του σπιτιού. Με μια

τουφεκιά από κάτω, τον ανέσυραν νεκρό μέσα από το τζάκι. Έστειλαν τον

αδελφό του στο Αργοστόλι με συνοδεία να φέρει τα χειρόγραφα που είχε

δεσμεύσει τις περιουσίες των χωριανών. Ο αδελφός του όταν έφθασε στο

Αργοστόλι πήγε και κατάγγειλε το γεγονός στους Άγγλους. Η απάντηση ήταν

να σταλεί σώμα στρατού στην Σκάλα. Ο παπά-ληστής βλέποντας να

καθυστερεί η επιστροφή του αδελφού Καψολίβερη κατάλαβε τι έγινε και

κρατώντας την Ελληνική σημαία εκστράτευσε με εξοργισμένους χωρικούς που

ήταν οπλισμένοι με κυνηγητικά όπλα, ρόπαλα και κλαδευτήρια με προορισμό

το Αργοστόλι. Στο δρόμο ξεσήκωνε και τους κατοίκους των γύρω χωριών από

όπου περνούσε όπως Βάλτες (Πάστρα), Κρεμύδι, Μαρκόπουλο, Ατσουπάδες.

Εκεί ενώθηκαν με τους εξεγερθέντες από τα χωριά του Ελειού με επικεφαλή

τον Θοδωρή Βλάχο. Συνάντησαν την Αγγλική φρουρά στην περιοχή των

Σισίων και μετά από λυσσαλέα μάχη οι επιζήσαντες επαναστάτες

σκορπίστηκαν στις πλαγιές του Αίνου. Από βουνό σε βουνό και από χωριό σε

χωριό έψαχναν οι Άγγλοι να τους βρουν με την βοήθεια των καταχθονίων

προδοτών της πατρίδας. Μάταια όμως να βρουν τον παπά – ληστή και το

Θοδωρή Βλάχο. Έτσι τους επικήρυξαν για κάποιες λίρες και όπως πάντα ο

εφιάλτης περιμένει την πρόσκληση, προδόθηκε ο παπά – ληστής και ο Θοδωρής

Βλάχος. Σύμφωνα με τον ιστορικό Τζουγανάτο, συνελήφθηκαν στο Ληξούρι

και τους έριξαν στην φυλακή. Το Αγγλόφιλο δικαστήριο δίκασε τον παπά

ληστή και τον Θοδωρή Βλάχο σε φυλάκιση και απαγχονισμό. Ο Αγγλόφιλος

δεσπότης Κοντομίχαλος στέλνει το όργανό του, τον παπά – Ματζαβίνο, να

κοινωνήσει τους μελλοθάνατους καο ο οποίος πήγε πρωί – πρωί στις φυλακές

του Ληξουρίου στο Λιβάδι. Αφού αφαίρεσαν το ράσο του παπά – ληστή, για να

μη γίνει στόχος των κατοίκων, τους μετέφεραν πεζοπορώντας στην πλατεία του

Ληξουρίου όπου είχαν ετοιμάσει τις αγχόνες. Στο δρόμο ο παπά – ληστής

έψαλε την επικήδειο ακολουθία του.

H αγγλική εξουσία σε αντίποινα για δώδεκα φόνους που διέπραξαν οι

εξεγερμένοι κατά τη διάρκεια της εξέγερσης και εννέα σπίτια αρχόντων που

έκαψαν, εκτέλεσε 21 άτομα με απαγχονισμό, έκαψε και κατεδάφισε 30 σπίτια,

ενώ 87 ακόμα άτομα καταδικάστηκαν σε διάφορες ποινές. Αξίζει να αναφερθεί

ότι 400 άτομα μαστιγώθηκαν.

H Σκάλα, ως κέντρο της εξέγερσης, είχε και τα περισσότερα θύματα της

αγριότητας των Άγγλων που έστειλε τους εξεγερθέντες στην αγχόνη. Tα

πτώματα όλων των εκτελεσθέντων παρέμειναν για μέρες στην αγχόνη σε κοινή

θέα για παραδειγματισμό.

Οι Iωσήφ Mομφεράτος και Hλίας Zερβός-Iακωβάτος, δύο από τους

σημαντικότερους τότε Eπτανήσιους ριζοσπάστες εξορίστηκαν από την αγγλική

διοίκηση, αμέσως μετά την καταστολή της εξέγερσης, ο πρώτος στους Oθωνούς

και ο δεύτερος στα Kύθηρα.

Oι αγρότες, αποτελούσαν τα θύματα των αγγλικών στρατοδικείων και των

κατασταλτικών μέτρων που εξαπολύθηκαν ενάντια στο λαό του νησιού μετά

την καταστολή της εξέγερσης.

 Στις 14 Σεπτέμβρη 1848 έχουμε μια ακόμα βίαιη εξέγερση στην Kεφαλονιά,

αυτή του Σταυρού, στην οποία έλαβαν μέρος και παπάδες δίπλα στο λαό, όπως

πάγια συνέβαινε στο νησί.

Κωνσταντίνος Μεταξάς

Ο συμπατριώτης μας αγωνιστής του 1821 Κωνσταντίνος Μεταξάς γεννήθηκε

στην Κεφαλονιά το 1793 και σπούδασε νομικά στην Ιταλία και ήθελε να γίνει

δικαστής. Όμως οι τότε κατάσταση του γένους και η τύχη τον ήθελαν αλλού.

Μαζί με τον εξάδελφό του Ανδρέα Μεταξά, τον Γεράσιμο Φωκά, και τον

Ευαγγελή Πανά μάζεψαν και εξόπλισαν σώμα εθελοντών από 360 άνδρες

Κεφαλλήνιες, χωρίς να τους ανακαλύψει ο Travers ο τότε Άγγλος Τοποτηρητής

του νησιού, αποβιβάστηκαν στην Κυλλήνη και πέτυχαν την περίφημη νίκη

στου Λάλα της Ηλείας.

 Μετά, έλαβε μέρος στην πολιορκία των Πατρών. Το 1822 διορίστηκε από

τον Μαυροκορδάτο Υπουργός Δικαιοσύνης και ο Ανδρέας Μεταξάς Υπουργός

Αστυνομίας. Σύντομα διορίστηκε Αρμοστής και Έπαρχος του Αιγαίου και της

Ανατολικής Ελλάδος, για να οργανώσει τα νησιά στην επανάσταση και να

εξάρθρωση την πειρατεία

Το 1825 του εδόθη ο βαθμός του στρατηγού, και εστάλει ως Έπαρχος της

Δυτικής Ελλάδος για να οργανώσει το Μεσολόγγι. Συγκέντρωσε όλους τους

οπλαρχηγούς ( που είχαν διαφωνίες και ο καθένας το μπαϊράκι του) και

οργάνωσε με το Μάρκο Μπότσαρη την άμυνα του Μεσολογγίου και του

Με τον ερχομό του Όθωνα επέπεσε στην δυσμένεια του παλατιού και

παραγκωνίσθηκε. Επωφεληθείς αυτή την δυσμένεια, ήλθε στην Κεφαλονιά

για την επανάσταση κατά των Άγγλων.

 Μετά τα γεγονότα του 1843 ο Όθωνας τον διόρισε Σύμβουλο Επικρατείας.

Η τελική βράβευση για τις υπηρεσίες του στο έθνος ήλθε το 1861 όταν

διορίστηκε από τον Όθωνα Γερουσιαστής. Ευτύχησε να δει τα Επτάνησα

ελεύθερα. Έγραψε ο ίδιος τα απομνημονεύματά του και αρχίζει ως εξής: «

Ποσώς δε αξιώ να συναριθμησθώ μεταξύ των ηρώων της Επαναστάσεώς μας,

διότι και η εκπαίδευσή μου ουδόλως υπήρξε στρατιωτική».

Απεβίωσε το 1870 στο Αργοστόλι και «ενθάδε κείται» στον Κοιμητήριο του

 Λεύτερη κι Ωραία

 Στην μνήμη του αγωνιστή του 1821 Κων/νου Μεταξά

Έτσι σαν ήλθε απρόσμενα το μήνυμα μια νύχτα

της τύχης πεπρωμένο σου να συναντήσεις ήταν.

Κι έγινες μύστης του ιερού εκείνου όρκου,

σαν απ’ τα φύλα της καρδιάς τον πήρες.

Ύλη, το πνεύμα κι ψυχή δόθηκαν στον ιερόν αγώνα,

τον άνισο, που μέθαγες με το κρασί του ’21.

Πιστεύω σου κι ευχή, να την ειδής ελεύθερη κι ωραία,

όπως της πρέπει, στο πνεύμα, αφού η ψυχή το θέλει.

Του Λάλα, το Γηροκομειό, τ’ Ανάπλι

και τα νησιά του Αιγαίου εσένα είδαν,

π’ έσπερνες μεσ’ την ψυχή του καθενός

της λευτεριάς το σπόρο.

Το Μεσολόγγι, ο Κάλαμος και η Φθία

σε θέλουν για δικό τους, αφού προστάτης

έγινες σε δύσκολους καιρούς.

Και μη θυμάσαι το ποτήρι το πικρό

κάπου στο τέλος έτσι πάντοτε συμβαίνει.

Για δες το Θεοδωρή, τον Οδυσσέα, το Μάνο,

όλοι το ίδιο ήπιατε ποτήρι.

Ελάττωμα του Έλληνα το κέρασμα αυτό,

… μα ας ήταν ένα το ποτήρι μοναχά .

Όμως, την είδες ελεύθερη κι ωραία,

 αυτή και μόνο η χαρά να πλημυρίζει την ψυχή σου,

γιατί τις είδες και τις δύο πατρίδες* ενωμένες,

μία πατρίδα, Λεύτερη κι Ωραία.

12, Ιουλίου 2012

Από την ποιητική Συλλογή «Ο Ναυτικός μου Σάκος»

Δρ. Γιώργος Σπηλιώτης,

Πολιτικός Μηχανικός

Ανθ/πλοίαρχος Ε.Ν.

www. yorgos-spilotis.com

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1)Τζουγανάτος Νικόλαος Δ. "Η Επανάσταση της Σκάλας και ο παπά-ληστής"

2)Ζαπάντη Σταματούλα Σ., Μοσχόπουλος Γεώργιος Ν., Δέμπονος Αγγελο-Διονύσης, Πεντόγαλος

Γεράσιμος Η. "Η εξέγερση της Σκάλας και περιοχής Ελειού - Πρόννων του 1849"

3)Για την εξέγερση της Σκάλας, αλλά και γενικότερα για το ριζοσπαστικό κίνημα της Kεφαλονιάς,

βλέπε και το βιβλίο του Aγγελοδιονύση Δεμπόνου "Yψηλή Προστασία").