Η Ελλάδα βρίθει από μύθους και παραδόσεις που σχετίζονται με υπερφυσικά πλάσματα.
Κωνσταντίνος Βάσσης | 19/01/20 - 17.15
Πίσω απ’ τα προϊστορικά και γνωστά με την ονομασία κυκλώπεια τείχη, υπήρξαν διάφορες διηγήσεις όσον αφορά την κατασκευή τους. Οι επόμενες γενιές Ελλήνων, πίστευαν πως τεράστια όντα με μεγάλη μυϊκή δύναμη τα είχαν κτίσει. Αυτοί δεν ήταν άλλοι από τους κύκλωπες. Οι αρχαίοι όταν θαύμαζαν κάτι, είχαν τη συνήθεια να το ντύνουν με μύθους και δοξασίες. Όπως μας αναφέρει ο Όμηρος οι κύκλωπες ήταν μυθικά γιγαντόσωμα και μονόφθαλμα πλάσματα. Ο Οδυσσέας όταν συνάντησε για πρώτη φορά μπροστά του έναν, τον παρομοίασε με «δασωμένο ακρωτήρι που ξεχώριζε μόνο του επάνω στα ψηλά βουνά από τις άλλες κορυφές».
Όταν μαζί με τους συντρόφους του αποβιβάστηκαν στο νησί αυτών των γιγάντων, γνώρισαν τον κύκλωπα Πολύφημο, έναν αιμοσταγή και άμυαλο ποιμένα. Έφερε ανθρωπόμορφα χαρακτηριστικά και διέμενε σε σπήλαιο. Τα παιδιά του Ποσειδώνα (οι Κύκλωπες) ήταν ανθρωποφάγοι και είχαν έλλειψη στοιχειώδους πολιτισμού, κάτι που ίσχυε και για τον Πολύφημο. Η εξιστόρηση αυτή όμως δεν έχει στόχο μια απλή αναδρομή της συνάντησης μεταξύ Οδυσσέα και Πολύφημου, αλλά πιθανές αλήθειες που μπορεί να κρύβονται πίσω από τους μύθους.
Είχα την χαρά πριν κάποιο διάστημα να επισκεφθώ το Ανθρωπολογικό Μουσείο στο Γουδί (από τα παλαιότερα στην Ευρώπη σε σχέση με το αντικείμενο 1886), το οποίο βρίσκεται στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ένα μουσείο με αξία για την ιστορία του ανθρώπινου είδους και την μελέτη της εξέλιξης του. Στον χώρο του υπάρχουν διάφορα κρανία, που με τη βοήθεια της υπέροχης ξεναγού μας, μάθαμε σημαντικές πληροφορίες για τον εξελικτικό μας χάρτη. Και θα ρωτήσει κανείς, πώς συνδέεται η Οδύσσεια και το Ανθρωπολογικό Μουσείο της Αθήνας; Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης βρεθήκαμε μπροστά σε ένα πολύ ενδιαφέρον έκθεμα, το οποίο αμφιβάλλω ότι βλέπει κανείς πολύ συχνά. Αυτό ήταν ένα γιγάντιο κρανίο ελέφαντα, το οποίο είχε χτυπηθεί από αιχμή. Χάρις σ’ αυτό, μας έγινε μια υπέροχη αποκάλυψη. Αφού πρώτα η ξεναγός μας, άρχισε να εξηγεί ότι η γιγαντιαία τρύπα στο μέτωπο του ζώου (στο μπροστινό μέρος) είναι το σημείο απ’ όπου ξεκινούσε η προβοσκίδα του, συνέχισε με κάποιες εικασίες που γίνονται από μερίδα αρχαιολόγων. Αυτές σχετίζονται με το μυθικό μας τέρας, τον κύκλωπα. Με πολύ ενδιαφέρον και προσήλωση ακούσαμε πως γίνεται η ταύτιση ενός τέτοιου εκθέματος με την μυθοπλασία.
Πιθανόν οι Έλληνες ταξιδευτές κατά την αρχαιότητα, περνώντας από ξένες ακτές, να συναντούσαν τέτοιου είδους κρανία (μπορεί και από απόσταση), που σε εκείνους φαινόντουσαν περίεργα και πρωτόγνωρα. Τα τεράστια αυτά κεφάλια ελεφάντων εάν κάποιος τα δει σε φωτογραφίες, χωρίς χαυλιόδοντες (που πιθανόν κάπως έτσι θα τα έβλεπαν, αφού το ελεφαντόδοντο χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία έργων τέχνης) μοιάζουν όντως με ανθρώπινα. Φυσικά αυτά ισχύουν για έναν απλό παρατηρητή εκείνης της εποχής, όπως ήταν οι αρχαίοι (όχι για έναν σύγχρονο επιστήμονά). Η μόνη εμφανής διαφορά πέραν του μεγέθους είναι ότι στο μέτωπο τους υπάρχει μια μεγάλη οπή «μάτι». Κάτι τέτοιο θα εξηγούσε λογικά την ονοματοδοσία του τέρατος ως Κύκλωπα (κύκλος + όψη). Τέλος έχει ενδιαφέρον να δει κανείς τη κεφαλή του Πολύφημου από τη Θάσο (αντίγραφο Ρωμαϊκό ή έργο του 2 ου αι. π .Χ), η οποία βρίσκεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης, για να κάνει τις απαραίτητες συγκρίσεις. Το σίγουρο είναι ότι στο κρανίο που συναντήσαμε εμείς, δεν βρήκαμε τη κόγχη του ματιού κάποιου γιγαντιαίου Κύκλωπα.
Η εντύπωση όμως για το πως μπορεί να έβλεπαν και να ερμήνευαν κάποτε οι άνθρωποι τα παράξενα ευρήματα που συναντούσαν στον δρόμο τους, έχει τρομερό ενδιαφέρον και αξία καταγραφής, καθώς οδεύουμε όλο και περισσότερο στην εποχή της τεκμηρίωσης και των πηγών.
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου