Μάραθο και Το πορτογάλι και το απανέμι . Τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων.

 Από  την φιλη μας Διονυσια Μενεγατου - Κατελιος!

Μάραθο

  Η Άνοιξη ξεπροβάλλει με θράσος και ξαμπουκά, αναγεννάται η φύση. 

Μας ξυπνά από τη χειμερία νάρκη ,μας παίρνει από την αγκάλη του Μορφέα.

 Δεν μπορείς να κοντροστάρεις μαζί της σε συμπαρασύρει στους δικούς της ρυθμούς. 

 Αέναο χορό,αέναη αγάπη για ζωή,ρυθμικό τραγούδι της μέλισσας , ουράνιες μελωδίες, άνθη στους θάμνους ,άνθη στη χλόη, ασφαλακτοί,ακακίες, πρωινές νερένιες χάντρες, καλωσόρισμα του χελιδωνιού ,όλα πλημμύρισαν το μαγικό της ατλάζι! Μαραθάκι Μαραθάκι γέμισε το καλαθάκι. 

 Μαραθιά, την μάραθιά γέμισε η αγκαλιά. Μαραθάκι ,μαραθάκι αρωματικό μου βοτανάκι.

 Γιόμισε το λιβάδι,με χάρη ξεφυτρώνει στις άκρες του δρόμου, στις δομοσιές,στους κήπους, στους φράχτες των χωραφιών. Με μοσχοβολιά και χάρη γέμισε το σπιτικό μας άρωμα και φρεσκάδα μάραθου. Η φανταστική τσιγαριά στην παδέλα τση νόνας ποτέ δεν έγινε χωρίς μάραθο, αξία ανεκτίμητη. -- Διαμάντω τι δύσκολη είναι η τσιγαριά από την μία παδέλα στην άλλη.... 

Από πού κι ως πού να τα καταφέρει η ψημένη η Κωστάντω να μην κολλήσει το ρύζι στην παδέλα και δώστου παδέλα και άλλαξε παδέλα και πλύνε παδέλα ξημέρωσε στο μαγερειό. Δύσκολη η τσιγαριά από την μία παδέλα στην άλλη! Έμεινε για ότι δήποτε θέλει αυτοσυγκέντρωση. 

 Ούλοι μπουρμπούλοι δε βγάνουνε μέλι! Οι υπέροχες ανεβατόπιτες στην τσερέπα τση θειάς Θωφάνης είχαν οπωσδήποτε μάραθο μέσα όχι μόνο για το μεθυστικό άρωμα του, αλλά και για το τολμηρό ύψος που φτάνει το βότανο αυτό μόλις το εύρει η ανομβρία. Προσευχή προς τον ύψιστο ήταν αυτή η ανοιξιάτικη πίτα τους να μεγαλώνουν τα σπαρτά σαν το λεβεντόκορμο μάραθο.

Η πίτα μοιραζόταν φελί φελί στη γειτονιά. Μαραθοκεφτέδες με φέτα και ένα ποτηράκι ρομπόλα έφαγες; Βραστά σκέτα χωρίς τη συνοδεία αλλού αγριόχορτου με λάδι και φρεσκοκομένο λεμονάκι.

 Το φθινόπωρο τα μάραθα παίρνουν ύψος μέχρι και δύο μέτρα είναι η εποχή που μεστώνει η ταξιανθία με τους σπόρους. Η μαραθομάννα κάνει μέχρι 100.000 χιλιάδες μαραθόσπορους.

 Ένα θαυμάσιο μπαχαρικό ξεπροβάλλει μπροστά μας. Οι σπόροι θα αρωματίσμουν τις μουσταλεβριές μας και τα κλωνάρια θα μπουν στο λουτρό που πλένουμε τα βουτσιά για να μπει ο μούστος. Αφέψημα μοναδικό για τα ήρεμα βράδια σας. Αρωματίζεις τα τουρσιά σου, τις ελιές, η νόνα μου αρωμάτιζε το τσίπουρο και το σπιτάτο σαπούνι της. 

 Η θεια η Ρικαίτη έφτιαχνε τα κουλουράκια της με ρακί και μαραθόσπορο , μοσκοβολούσε η ρούγα. Η Ροξάνη έφτιανε με άρωμα μαραθόσπορου και θαλασσινό αλάτι οδοντόκρεμα. 

 Η θεια μου η Γαρουφαλιά είχε πάντα στο στόμα της για την κακοσμία.

 Κατάλληλη εποχή τώρα να φυλάξεις στην κατάψυξη για την μαγειρική σου. 

 Μπορείς ν'αποξηράνεις φύλλα για να έχεις πάντα στα τζατζίκια του καλοκαιριού. Συνοδεύει ευχάριστα ψαρικά και κρεατικά ,πίτες και γεμιστά. Μπορείς να βάζεις στη βάση σε όλα τα φαγητά κατά το ψήσιμο. Θυμήσου: Ζαχαροπλαστική Μαραθόσπορος Αιθέριο έλαιο Μπαχαρικό Λαχανικό Φάρμακο Βότανο Ίαμα Σε πολλές χώρες γίνεται καλλιέργεια μάραθου και πουλιέται ματσάκια στους πάγκους της αγοράς. Εμείς το σκλο0τσάμε στους δρόμους. Του μαραθιά τα λάχανα τα φαγα και ξανάσανα. Όπου νιομάθει δε γερονταφήνει.

 Ένα καλάθι μάραθο δεν φέρνει ευτυχία; Κάτσε λοιπόν μελέτησε τι δίνει στην υγειά! Με της ελπίδας χρώματα τον κόσμο ζωγραφίζω, με περιστέρια κι αγριλιές τη ζωγραφιά στολίζω. Τον ουρανό κάνω χαρτί, μολύβια τις αχτίδες. Σαβ 4:22 μ.μ. Dionysia Dionysia Menegatou 

Το πορτογάλι και το απανέμι . Τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων. 

Σύμβολο συζυκής ευτυχίας και γονιμότητας. Το πορτογάλι και το απανέμι. Το πορτογάλι των παιδικών μας χρόνων μπερδεύετε γλυκά -- γλυκά με το απανέμι. Για άλλους οι διακοπές του σχολείου είναι τιμωρία και για άλλους ευλογία. Με τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 53 η Σκάλα πήρε τον κατήφορο άφησε τ'αγνάντιο και κατέβηκε στα παραθαλάσσια οικόπεδα της στην τοποθεσία Μία Αμπέλι (μεγάλο Αμπέλι). Αυτό πυροδότησε και την στροφή από αγροτική ζωή σε νέους δρόμους τουριστικών επιχειρήσεων, σταμάτησαν να φοβούνται τις ληστρικές επιδρομές των πειρατών. Ήταν όμως και αυτοί που αρνήθηκαν να ακολουθήσουν, έμειναν γαντζαμένοι στους Άγιους βράχους των προγόνων τσου. Μια τέτοια οικογένεια ήταν και τση θειας Ζωίτσας ή Ζώνως όπως την αποκαλούσαν όλοι εμείς που την αγαπήσαμε τόσο. η Ζωίτσα της Ζωίτσας τη Ζωίτσα Ζωίτσα οι Ζωίτσες τις Ζωίτσες Ζωίτσες Χαϊδευτικό όνομα της αγαπημένης μου Ζωής ή Ζωιτσούλας. Ήταν η προσωποποίηση της Ζωής! Η Ζώνω ήταν πράγματι κάτι αντίστοιχο με τη ζώνη ασφαλείας του αεροπλάνου ,του αυτοκινήτου, σε έζωνε στοργικά με ασφάλεια, σου ενέπνεε σιγουριά και εμπιστοσύνη με το αργό και σταθερό βήμα της ,την κορμοστασιά της ,το χαμόγελο της, χαμόγελο λαμπερό σαν τον ήλιο. Η αρχόντισσα των παιδικών μου χρόνων. Το ίδιο καλοσύνη και αρετές δικές της είχαν αρπάξει από δαύτην και οι θυγατέρες της η Ευγενία , η Μαρίκα και η Στάμω ολοτσούτσουρες. Ήταν θέμα εμπιστοσύνης λοιπόν που η μάνα μας παρκάριζε κοντά της, τις μέρες που επισκεφτόμαστε τα ορεινά χωριά τση Σκάλας. Το σπιτάκι της, σεστάδο γεμάτο εργόχειρα από τα χεράκια τις ώρες τσ'ερμιάς ( της ατελείωτης μοναξιάς), το μαγεριό ήταν ξεχωριστά από το κυρίως σπίτι ασπρισμένο, μοσχοβολούσε πάστρα,το τζάκι αναμένο πάντοτε, στη γωνιά η παδέλα με το κατί τι. Πάντα μας τρατάρε ένα δροσερό ποτήρι νερό από την βρύση του Καλογήρου ή από τη βρύση στα Λαμπυράτα ανάλογα τα κουράγια τση γιατί όλα τα πατήματά τση τα λογάριασε σε λαχανητά χήρα γυναίκα. Το τρατάρισμα ήταν διαφορετικό κατά εποχές ήταν φράουλα σταφύλι, καρυδάκι ,λεμονάκι πράσινο,μήλο φιρίκι με αμύγδαλο, συκαλάκι άγριο, μα και πορτογάλι σιροπιαστό! Νάτο! Σήμερα θα πάμε δελέγγου στο περιβόλι του Περιβολάρη να μαζόξουμε πορτογάλια να σχιάξουμε γλυκό γιατί ζυγώνει η σαρακοστή τσι Λαμπρής.Ανερώτηγα γινόντουσαν αυτά τα πράματα τότενες. Πήραμε με ατζάρδο το καλαθούρι, τη στάμνα, τη μαγκούρα για το ξαπόσταμα μα και το κατέβασμα των ψιλόκλαδων φρούτων ζέγκλα -- ζέγκλα φτάσαμε απέναντι στην βρύση του Αρχαγγέλου που ο σεισμός σεβάστηκε. Απέναντι ήταν το περιβόλι. Με τόσο τρεχούμενο νερό να ριπίζετε στο μοναδικό περιβόλι τση περιοχής. Πως να μην είναι επίγειος παράδεισος, μα και αυτά τ'αγνά παιδικά ματάκια έτσι το κατέγραψαν, κλείδωσαν αυτές τις εικόνες στα συρτάρια της καρδιάς χωρίς να αφήνουν ίχνος σκόνης να τις βεβηλώσει. Το σπιτάκι άδειο χωρίς το μπάρμπα Θεμιστοκλή τον Περιβολάρη που κόπιασε για να τ'αναστήσει, τώρα είχαν βάλει σέμπρο έτσι για να μην μαγκουφιάσουν, η κυρία Ελένη η Περιβολαριά έμενε απέναντι στην Ανάληψη και απλά αγναντεύε το κτήμα κουρασμένη από τον αδυσώπητο χρόνο. Το μπαλκόνι με μάγεψε, θέα πανοραμική από το Ρατζακλί μέχρι την Μούντα , γεμάτο μικρές κρεμ αρωματικές φρέζιες αλησμόνητες για όλη μου τη ζωή. Τ' αυλάκια γεμάτα δροσερό τρεχούμενο ,γάργαρο νερό δρόσιζε τα δένδρα, γεμάτα ζουμερά πορτοκάλια και άνθη για την νέα σεζόν, άρωμα ,θησαυρός της Ελληνικής γης. Μαζώξαμε δύο τρία κιλά όσο χρειαζόμαστε για το γλυκό μας, με κέρασε έψιμα μανταρινάκια αρωματικά και γεμάτα σπόρια,φορτώθηκε το καλαθούρι στο κεφάλι με τον πιθολόγο και πήγαμε απέναντι στη βρύση να δροσιστούμε και να πάρουμε ρεντάτι το δρόμο της επιστροφής. Η Βρύση, τα πορτογάλια, το απανέμι. Δροσιστήκαμε! Με τις χούφτες μας νερό , το σταμνί για το σπίτι, το καλαθούρι γεμάτο φρέσκα πορτογάλια. Φτάσαμε στην ώρα μας για να δημιουργήσουμε το τραταμέντο.... 1.ξύσαμε, 2.ξεπλύναμε, 3.βράσαμε, 4.κοματιάσαμε, 5.σιροπιάσαμε, 6.ξαφριάσαμε, 7.δοκιμάσαμε, 8.ετοιμάσαμε, 9.απολαύσαμε, 10.κεράσαμε. Όλα έγιναν σε χρόνο ρεκόρ, σβέλτα χωρίς ζυγαριές, χωρίς πρόσθετα αρώματα, χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς πετρογκάζ, χωρίς άγχος στην γωνιά. Με νερό,ζάχαρη,πορτογάλια,αγάπη και φιλοξενία. Δεν υπήρχαν δικαιολογίες για να προσφέρει ένα ποτήρι νερό στο γειτονάκι του τότε. Κάπως έτσι γίνεται αυτή η συνταγή από μένα σήμερα με το μάτι και την καρδιά! Πειραματιστείτε και θα χαρείτε! Θα μπορούσα να γράφω συνέχεια για την αγαπημένη μου Ζωίτσα, μ'έμαθε κ'άλλα κ'άλλα θα σας τα πω. Άφησε πίσω όμως ένα τσούρμο από εγγόνια καλοσυνάτα,άξιους απογόνους, μια λεβέντισα εγγονή την Ζωίτσα που ξέρει να χαρίζει χαμόγελα και όταν την βλέπω ξυπνάει μνήμες. Σε κοίτα και αυτό το καταγάλανο βλέμμα, το καθάριο σε λυτρώνει. Η συνταγή απλή και ξεκάθαρη, δημιουργήστε με αγάπη στην καρδιά ,απολαύστε αυτό το υπέροχο αρωματικό φρούτο! Είναι χαρακτηριστικό του μεγαλόψυχου ανθρώπου να μη ζητάει χάρες, αλλά να είναι έτοιμος να κάνει το καλό στους άλλους. Όποιος δεν κάνει τίποτε για τους άλλους