“Κεφαλονίτικος παπάς διαβάζει με σοφία…τα Δώδεκα Ευαγγέλια τα βγάζει …Δεκατρία”
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ http://www.e-kefalonia.net , ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΛΥ
ΚΑΛΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ ΑΡΙΣΤΕΑΣ ΧΑΡΙΤΑΤΟΥ
Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουμε είναι το ότι υπάρχει εξήγηση και αποδεικνύεται ότι το Κεφαλονίτικο, αυτό, γνωμικό δεν είναι απλά ένα γνωμικό!
Όλοι γνωρίζουμε καλά το Κεφαλονίτικο γνωμικό: «Κεφαλονίτικος παπάς διαβάζει με σοφία…τα Δώδεκα Ευαγγέλια τα βγάζει …Δεκατρία». Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουμε είναι το ότι υπάρχει εξήγηση και αποδεικνύεται ότι το Κεφαλονίτικο, αυτό, γνωμικό δεν είναι απλά ένα γνωμικό! Τι εννοούμε; Μετά από προτροπή του Σπύρου Γιουλάτου προς τον Ιερέα Χαράλαμπο Μαρκέτο, βρίσκουμε απαντήσεις! Ευχαριστούμε από καρδιάς τόσο τον κ. Γιουλάτο όσο και τον Ιερέα Μαρκέτο, που μας έστειλαν να δημοσιεύσουμε το παρακάτω κείμενο:
«Κεφαλονίτικος παπάς διαβάζει με σοφία…τα Δώδεκα Ευαγγέλια τα βγάζει …Δεκατρία».
Αυτό αναφέρεται σε κάποιον Ιερέα παλιότερης εποχής, ο οποίος κάποια Μ. Πέμπτη βράδυ, αντί να διαβάσει τα Δώδεκα Ευαγγέλια, διάβασε …Δεκατρία! Όσον και να φαίνεται παράξενο έχει την εξήγησή του μέσα από το τυπικό της Εκκλησίας και ιδιαίτερα αυτό των Μοναστηριών και των Ενοριών.
Για να διαβαστεί δεκατοτρίτο Ευαγγέλιο, θα πρέπει να συμπέσει η Εορτή του Ευαγγελισμού και η Μεγ. Παρασκευή μαζί! Αυτό ήταν όχι σπάνιο στην εποχή του παλαιού ημερολογίου, το οποίο ίσχυε μέχρι το έτος 1924. Και εκείνη λοιπόν την εποχή όταν τύχαινε να γίνει αυτή η σύμπτωση στους ενοριακούς ναούς, ο Ευαγγελισμός μετατίθετο για να γιορτασθεί μαζί με το Πάσχα και γι’ αυτή την μετάθεση υπάρχουν βασιλικά διατάγματα, όπως αυτό του 1866 από τον Γεώργιο τον Ά.
Στα Μοναστήρια, όμως, τα οποία γιόρταζαν τον Ευαγγελισμό, δεν μετετίθετο προς τιμή των κτιτόφων, αλλά εξάγρονιο ο Ευαγγελισμός με την Μεγ. Παρασκευή μαζί. Έτσι την Μεγ. Πέμπτη το βράδυ, όπου ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγ. Παρασκευής συψαλλόταν και ο Όρθρος του Ευαγγελισμού, ο οποίος ως γνωστόν έχει ένα Ευαγγέλιο. Σύμφωνα με αυτήν την Μοναστηριακή τάξη μετά το έβδομο από τα Δώδεκα, εψάλλετο ο Πολυέλαιο της Εορτής και ευθύς αμέσως το προκείμενο της Εορτής και το Ευαγγέλιο του Όρθρου της Εορτής, οπότε αθροίζοντας τα Ευαγγέλια έβγαιναν δέκα τρία αντί δώδεκα!
Απορίας άξιον είναι τι σχέση μπορεί να έχει με την Κεφαλονιά, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε ρίζωσε στην συνείδηση του λαού, έστω και με την μορφή γνωμικού αποφθέγματος «Κεφαλονίτικος παπάς διαβάζει με σοφία, τα δώδεκα Ευαγγέλια τα βγάζει δεκατρία».
Η λύσης της απορίας βρίσκεται στην Μονή Κηπουραίων, όπου γιορτάζει την Εορτή του Ευαγγελισμού. Στο Μοναστήρι αυτό, τα χρόνια εκείνα συγκεντρωνόταν πολύς κόσμος για την Εορτή του Ευαγγελισμού, αλλά και κατά την Μεγάλη Εβδομάδα, χάριν ψυχικής ωφελείας. Εκείνη την χρονιά του έτους 1866 συνέπεσε ο Ευαγγελισμός με την Μεγ. Παρασκευή και σύμφωνα με την Μοναστηριακή τυπική διάταξη συνψάλλησαν οι δυό Ακουλουθίες των Όρθρων, της Εορτής του Ευαγγελισμού και των Παθών του Κυρίου και ακούστηκαν αντί Δώδεκα-Δεκατρία Ευαγγέλια.
Έτσι λοιπόν, ο κατά πάντα μελετημένος, εφημέριος της Μονής Κηπουραίων, γνωρίζοντας την περίπτωση από την τυπική της πλευρά, πρόσθεσε στα Ευαγγέλια της Μεγ. Πέμπτης βράδυ και το Ευαγγέλιο της Εορτής του Ευαγγελισμού και τα έκανε δεκατρία.
Οι πιστοί όμως, που είχαν συνηθίσει να ακούνε δώδεκα μόνο Ευαγγέλια το βράδυ της Μεγ. Πέμπτης, δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν το εξεζητημένο της περιπτώσεως! Γι’ αυτό εξέλαβαν την σοφή, πράγματι, πράξη του Ιερέα, ως έξυπνη μορία και διέσωσαν το συμβάν αυτό με το Κεφαλονίτικο γνωμικό!
«Κεφαλονίτικος παπάς
διαβάζει με σοφία,
τα δώδεκα Ευαγγέλια
τα βγάζει δεκατρία».
Έστω και αν σήμερα δεν συμβαίνει λόγω αλλαγής ημερολογίου, εν τούτοις μελλοποιημένο το γεγονός παραμένει ζωντανό στην λαογραφική συνείδηση των ανθρώπων του νησιού και ακόμα πιο πέρα και έξω.
Ληξούρι 11/4/2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου