Ο «Οδυσσέας» είναι ο απολογισμός μιας μοναδικής μέρας, της 16 Ιουνίου 1904. Ο χώρος είναι συγκεκριμένος, το Δουβλίνο. Ένας πολίτης αυτής της πόλης, ο Λεοπόλδος Μπλουμ, ξυπνάει το πρωί και φεύγει για την δουλειά του. Οι κοινωνικές, οι επαγγελματικές και οι συναισθηματικές υποχρεώσεις του καθυστερούν την επιστροφή του μέχρι τις πρώτες ώρες της επόμενης ημέρας. Αυτή η αργοπορία επιστροφής συνιστά την μοναδική ομοιότητα με το αρχαϊκό πρότυπο. Ο Λεοπόλδος Μπλουμ περνάει μέσα από μια αντιστοιχία περιπετειών ανάλογων με κείνες του Οδυσσέα. Το κατέβασμα στον Άδη βρίσκει την αντιστοιχία του στη μετάβαση του Μπλουμ στο νεκροταφείο, το οποίο επισκέπτεται συνοδεύοντας στην τελευταία του κατοικία ένα φίλο που πέθανε απροσδόκητα. Το νησί του Αιόλου βρίσκει την αντιστοιχία του στα γραφεία μιας εφημερίδας, όπου φυσάνε όλοι οι άνεμοι. Οι Σειρήνες είναι τα κορίτσια του μπαρ του Ξενοδοχείου Όρμοντ, στο οποίο καταφεύγει ο Μπλουμ για ένα καθυστερημένο γεύμα και ακούει από τη διπλανή αίθουσα μερικούς φίλους να τραγουδούν με τη συνοδεία πιάνου. Η σπηλιά του Κύκλωπα είναι το μπαρ του Μπάρνεϊ Κίερναμ, όπου συχνάζει κάποιος φανατικός εθνικιστής που κατονομάζεται ως Πολίτης και που διακηρύσσει τη μισαλλοδοξία του απέναντι σε καθετί που δεν είναι ιρλανδέζικο και που προκαλεί ένα μικρής έκτασης πογκρόμ στον Μπλουμ ο οποίος είναι εβραϊκής καταγωγής. Η Κίρκη είναι το πορνείο της νυχτερινής πόλης, το οποίο επισκέπτεται ο Μπλουμ για να βοηθήσει έναν μισοπεθαμένο νεαρό που συνάντησε πριν από λίγο και που νιώθει γι' αυτόν ένα ισχυρό αίσθημα πατρικής φροντίδας.
Η δράση είναι ελάχιστη, όμως η τεχνική του «εσωτερικού μονολόγου» που επινοεί ο συγγραφέας για την έκθεση της αφήγησής του, του παρέχει τη δυνατότητα να σχολιάσει με λεπτομέρειες όλο το πλέγμα των σχέσεων των προσώπων που λαμβάνουν μέρος σ' αυτό το σε μικρογραφία έπος. Ο μεσήλικας κύριος Μπλουμ, καθώς και ο νεαρός Στίβεν Ντένταλους (που παίζει τον ρόλο του ομηρικού Τηλέμαχου), ανασυνθέτουν και επανεξετάζουν μέσα στους συλλογισμούς τους όλα τα προβλήματα που θίγει και ο έλληνας ποιητής. Το ενδιαφέρον του σύγχρονου αναγνώστη εστιάζεται τόσο στις ομοιότητες του μύθου όσο και στις διαφορές και στις ανατροπές του, οι οποίες τον βοηθούν στην εξαγωγή συμπερασμάτων κατ' αρχάς για μια σύγκριση του κόσμου μας με τον κλασικό κόσμο και κατά δεύτερον για την ανίχνευση της ηθικής και πνευματικής πορείας του σύγχρονου κόσμου μας μέσα στον οποίο ζούμε.
ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ Η ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΄΄ΟΔΥΣΣΕΑ ΄΄
ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ
ΕΙΧΕ ΓΙΝΕΙ ΧΑΜΟΣ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ;; ΟΔΥΣΣΕΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ JAMES JOYS
«Αν και μερικές φορές εμετικό, δεν γίνεται ποτέ αφροδισιακό». «Ισοδυναμεί με διάπραξη αμαρτίας ενάντια στο Άγιο Πνεύμα». Μα ποιο είναι αυτό το βιβλίο τέλος πάντων; Ενενήντα χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από την πρώτη έκδοση ενός ογκόλιθου της παγκόσμιας λογοτεχνίας: τον «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόις (1882-1941)
Όπως και με αρκετά άλλα από τα βιβλία που παρουσιάστηκαν σε αυτή τη στήλη, ο «Οδυσσέας», προτού εγγραφεί στη συλλογική μνήμη ως ένα μυθικό επίτευγμα της λογοτεχνίας, ξεκίνησε την πορεία του με ένα «μπαμ» από αυτά που επισφραγίζουν συχνά τη μετεωρική άνοδο ενός βιβλίου, μίας ταινίας, ενός έργου τέχνης γενικά: κατηγορήθηκε ως άσεμνο, δικάστηκε, απαγορεύθηκε, αθωώθηκε. Στον απόηχο μίας ακόμα μάχης ενάντια στη λογοκρισία, το υπό επίθεση έργο ξαφνικά ανοίγεται προς ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό.
Θα ήταν άδικο όμως να υποβιβάσουμε τον «Οδυσσέα» στην κατηγορία του βιβλίου που πέτυχε να εδραιωθεί μόνο και μόνο χάρη στα sensationalist εξωκειμενικά του στοιχεία, τις δικαστικές του περιπέτειες: το ίδιο το έργο, η μνημειώδης γλώσσα και δομή του, τον κατέταξαν αυτόματα στην αβανγκάρντ, την τέχνη που κοιτάζει μπροστά. Λογοκριμένο ή μη, ο «Οδυσσέας» είχε διασφαλίσει αυτόματα για τον εαυτό του μία θέση στην αθανασία.
«Αν και μερικές φορές εμετικό, δεν γίνεται ποτέ αφροδισιακό». «Ισοδυναμεί με διάπραξη αμαρτίας ενάντια στο Άγιο Πνεύμα». Μα ποιο είναι αυτό το βιβλίο τέλος πάντων; Ενενήντα χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από την πρώτη έκδοση ενός ογκόλιθου της παγκόσμιας λογοτεχνίας: τον «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόις (1882-1941)
Όπως και με αρκετά άλλα από τα βιβλία που παρουσιάστηκαν σε αυτή τη στήλη, ο «Οδυσσέας», προτού εγγραφεί στη συλλογική μνήμη ως ένα μυθικό επίτευγμα της λογοτεχνίας, ξεκίνησε την πορεία του με ένα «μπαμ» από αυτά που επισφραγίζουν συχνά τη μετεωρική άνοδο ενός βιβλίου, μίας ταινίας, ενός έργου τέχνης γενικά: κατηγορήθηκε ως άσεμνο, δικάστηκε, απαγορεύθηκε, αθωώθηκε. Στον απόηχο μίας ακόμα μάχης ενάντια στη λογοκρισία, το υπό επίθεση έργο ξαφνικά ανοίγεται προς ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό.
Θα ήταν άδικο όμως να υποβιβάσουμε τον «Οδυσσέα» στην κατηγορία του βιβλίου που πέτυχε να εδραιωθεί μόνο και μόνο χάρη στα sensationalist εξωκειμενικά του στοιχεία, τις δικαστικές του περιπέτειες: το ίδιο το έργο, η μνημειώδης γλώσσα και δομή του, τον κατέταξαν αυτόματα στην αβανγκάρντ, την τέχνη που κοιτάζει μπροστά. Λογοκριμένο ή μη, ο «Οδυσσέας» είχε διασφαλίσει αυτόματα για τον εαυτό του μία θέση στην αθανασία.
ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου