Γιώργος Μεσσάρης: Ταξίδι στην Υπερδνειστερία-2ο Μέρος

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΔΝΕΙΣΤΕΡΙΑ

Αντιθέσεις και συγκρίσεις…

ΜΕΡΟΣ 2

Δεν προλάβαμε να ξαπλώσουμε και η εξάντληση από την καθυστέρηση των 11 ωρών στην πτήση Αθήνα – Κισινάου μας παρέδωσε στις αγκάλες του Μορφέα. Όταν ξυπνήσαμε ήταν ήδη απόγευμα. Ένα γρήγορο καφεδάκι, για να τονωθούμε, και ξεκινήσαμε για την πρώτη γνωριμία με την Τιράσπολη, πρωτεύουσα της Υπερδνειστερίας.

Δεν χρειάζεται και πολύ παρατηρητικό μάτι για να αντιληφθείς ότι η περιοχή περνά δύσκολους καιρούς. Οι ντόπιοι λένε ότι αυτό οφείλεται στο σοκ της τοπικής οικονομίας από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης αλλά και από τον πόλεμο με τη Μολδαβία, πριν 25 χρόνια.

Το πολεοδομικό σχέδιο της πόλης έχει όλα τα γνωρίσματα της σοβιετικής περιόδου. Πλατιοί και δενδροφυτευμένοι δρόμοι τόσο στο κέντρο της πόλης όσο και στα προάστια. Εκείνο που μου έκανε εντύπωση είναι ότι τα περισσότερα δένδρα είναι καρυδιές και κερασιές που προσφέρουν δωρεάν και άπλετα τα φρούτα τους σε όποιον θέλει να υψώσει τα χέρια του και να τα κόψει!

Όλες οι πινακίδες στους δρόμους γραμμένες στα ρωσικά, κάτι που επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η πλειοψηφία των κατοίκων είναι ρωσικής καταγωγής.

Το οδικό δίκτυο στο κέντρο της πόλης είναι σε καλή κατάσταση. Στα προάστια η εικόνα αλλάζει. Πρέπει να έχεις τα μάτια σου δεκατέσσερα αν θέλεις να παραμένουν στη θέση τους και οι τέσσερις ρόδες του αυτοκινήτου σου! Μιλάμε για σκέτα… ναρκοπέδια. Μπορεί να υπάρχει πρόβλημα ποιότητας των δρόμων, οι οδηγοί, όμως, σέβονται τους πεζούς και τους δίνουν πάντα προτεραιότητα. Καμία σχέση με την Ελλάδα όπου πριν διασχίσεις ένα δρόμο πρέπει να’ χεις… εξομολογηθεί, κοινωνήσει, προσευχηθεί και οπωσδήποτε κάνει τη… διαθήκη σου!

Ένα άλλο αξιοσημείωτο είναι ότι στην πόλη έχουν διατηρηθεί τα παλιά κτίρια που φέρουν έντονα ελληνικά διακοσμητικά στοιχεία ενώ τα νέα κτίρια είναι προσεγμένα και καταβάλλεται κάθε προσπάθεια το καθένα να έχει το δικό του αρχιτεκτονικό «χρώμα». Και εδώ καμιά σχέση με τα όσα συνέβησαν στην ελληνική πρωτεύουσα όπου κατεδαφίσαμε τα νεοκλασικά (!) και τα αντικαταστήσαμε με τα τσιμεντένια «κουτιά», τις ακαλαίσθητες πολυκατοικίες.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι πουθενά δεν είδα γκράφιτι. Σέβονται τον τόπο τους. Όχι σαν κι’ εμάς στην Ελλάδα όπου ψάχνεις να βρεις κτίριο χωρίς αισθητική παραμόρφωση!

Ο ποταμός Δνείστερος, που διασχίζει την πόλη, αποτελεί πνεύμονα για την τοπική οικονομία αφού ποτίζει την εύφορη γη αλλά και προσφέρει δροσιά στους κατοίκους που κολυμπάνε σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους. Τίποτα βέβαια δε θυμίζει τις γραφικές ελληνικές ακρογιαλιές και τις πεντακάθαρες ελληνικές θάλασσες.

ΜΙΚΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Η σύγχρονη Τιράσπολη ιδρύθηκε το 1792 από το Ρώσο στρατηγό Αλεξάντερ Βασίλιεβιτς Σουβόροφ. Ο πληθυσμός της σήμερα είναι γύρω στις 150 χιλιάδες.

Η πόλη πήρε το όνομά της από τον ποταμό Τύρας (το αρχαίο όνομα του Δνείστερου). Ιδρύθηκε για πρώτη φορά το 600 π.Χ. ως αποικία της Μιλήτου, 10 περίπου χιλιόμετρα από τις εκβολές του ποταμού Τύρας. Στη συνέχεια κατελήφθη από ντόπιους βασιλείς και γύρω στα 50 π.Χ. καταστράφηκε από τους Γέτες για να επανακατασκευαστεί από τους Ρωμαίους και να καταστραφεί και πάλι, αυτή τη φορά από τους Γότθους.

Με την προέλαση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας προς τον Δνείστερο και την κατάκτηση οθωμανικών εδαφών, η περιοχή απέκτησε στρατηγική σημασία.

Όπως προανέφερα, ο στρατηγός Σουβόροφ ήταν αυτός που έδωσε εντολή να κατασκευαστεί εκ νέου η πόλη ενώ παράλληλα έφτιαξε οχυρά. Ένα μεγάλο κάστρο, κοντά στην Τιράσπολη, σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Ας επιστρέψουμε στο σήμερα. Η Υπερδνειστερία –όπως και ολόκληρη η Μολδαβία– έπεσαν θύματα του γενικού αλαλούμ και της ασυδοσίας που επικράτησε αμέσως μετά την πτώση του Σοβιετικού καθεστώτος.

Ο κλέψας του κλέψαντος με ολίγους καπάτσους –και χωρίς ηθικούς φραγμούς– να γίνονται εκατομμυριούχοι και οι πολλοί να μένουν με την τιμιότητά τους να μετρούν τη φτώχεια τους! Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν η πληθυσμιακή αιμορραγία. Τα αμέσως μετασοβιετικά χρόνια άδειασε ο τόπος από νέους. Αν και οι ρυθμοί της μετανάστευσης έχουν μετριασθεί, η απουσία νέων της παραγωγικής ηλικίας είναι αισθητή. Όπου και να στρέψεις το βλέμμα σου σήμερα θα δεις είτε ηλικιωμένους είτε παιδιά!

Αυτά για σήμερα. Μέχρι την επόμενη εβδομάδα να περνάτε όσο πιο καλά μπορείτε…

Γιώργος Μεσσάρης

ΣΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: 1. Η Λεωφόρος 25ης Οκτωβρίου στην Τιράσπολη. Τεράστια και καθαρή. 2. Οι δενδροστοιχίες είναι γνώρισμα των δρόμων στις πόλεις της Υπερδνειστερίας. 3. Ένα από τα πολλά κλασικά κτίρια της Τιράσπολης. 4. Ένα μοντέρνο κτίριο στο κέντρο της πόλης.

• Οποιοδήποτε σχόλιό σας μπορείτε να το στείλετε στο ΜΜΕ που φιλοξενεί το δημοσίευμα ή στην ηλεκτρονική μου διεύθυνση georgemessaris@gmail.com και εγώ θα το μεταβιβάσω.
• Τελευταία παραγωγή ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ του Γιώργου Μεσσάρη: ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ ΚΑΙ ΙΘΑΚΗ – ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ. Για να αποκτήσετε το DVD επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας http://www.omegadocumentaries.com ή επικοινωνήσετε με τον ίδιο.