οδοιπορικό στην Υπερδνειστερία.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΔΝΕΙΣΤΕΡΙΑ

«Σ’ άλλη γη, σ’ άλλα μέρη…»

ΜΕΡΟΣ 1

Μετά από απουσία 3 εβδομάδων, η στήλη επανέρχεται με ένα οδοιπορικό σε τρεις συνέχειες:

Υπερδνειστερία; Τι είναι αυτό πάλι; Είναι ένα μακρόστενο κομμάτι γης 4.135 τετραγωνικών χιλιομέτρων (μισή έκταση της Κρήτης) και μισού εκατομμυρίου κατοίκων, περιτριγυρισμένη από τη Μολδαβία, κομμάτι της οποίας είναι μόνο στα… χαρτιά, και την Ουκρανία ενώ ο ποταμός Δνείστερος αποτελεί τα δυτικά φυσικά της σύνορα με τη Μολδαβία. Σίγουρα οι περισσότεροι δεν την έχετε καν ακούσει. Το ίδιο θα συνέβαινε και με την αφεντιά μου αν οι ρίζες της οικογένειας της γυναίκας μου δεν ξεκινούσαν από την πρωτεύουσα της περιοχής, την Τιράσπολη.

Έχοντας την περιπέτεια στο αίμα μου, αποφάσισα το ταξίδι στο…  άγνωστο με βάρκα την… αισιοδοξία η οποία, όμως, κομματιάστηκε από το πρώτο λεπτό όταν ανακοινώθηκε ότι η πτήση μας για το Κισινάου, θα είχε καθυστέρηση 11 περίπου ωρών. Αντί να φθάσουμε στις 5:30 το απόγευμα φθάσαμε στις 5 το πρωί της επομένης στο καινούργιο αεροδρόμιο της Κισινάου, πρωτεύουσας της φτωχότερης χώρας της Ευρώπης, της Μολδαβίας! Μάζεψα που λέτε την τεμαχισμένη μου αισιοδοξία την έβαλα στην «εντατική» για ανάρρωση και ξεκινήσαμε με ταξί (που είχε ναυλώσει ο αδελφός της γυναίκας μου) για την Τιράσπολη όπου φθάσαμε 1 ώρα αργότερα και αφού περάσαμε από ένα υποτυπώδη έλεγχο διαβατηρίων στα «σύνορα» Μολδαβίας και Υπερδνειστερίας.

Μετά τις ταλαιπωρίες στα αεροδρόμια, «εντατική» δεν χρειαζότανε μόνο η αισιοδοξία μου αλλά και εγώ ο ίδιος! Γι’ αυτό λοιπόν μετά τα συνήθη «καλώς ήλθατε», «καλώς σας βρήκαμε» και τα ρέστα, βουτιά στο κρεβάτι για την απόλυτα αναγκαία μετάγγιση ύπνου…

ΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Πριν ξεκινήσω τις ταξιδιωτικές μου εντυπώσεις αξίζει μια σύντομη ιστορική αναδρομή για να γνωρίσετε καλύτερα το αντικείμενο του οδοιπορικού μου:

Η Υπερδνειστερία, λοιπόν, είναι ένα μακρόστενο κομμάτι γης, μήκους 200 χιλιομέτρων και πλάτους 5-30 χιλιομέτρων, που παρότι έχει κηρύξει την ανεξαρτησία της από τη Μολδαβία, δεν αναγνωρίζεται από καμιά χώρα.  

Η «χώρα» αυτή απέκτησε την «ανεξαρτησία» της στις αρχές της δεκαετίας του 1990 μετά από εχθροπραξίες στις οποίες έχασαν τη ζωή τους γύρω στις 2000 άτομα, ένοπλοι και πολίτες. Επειδή η πλειοψηφία των κατοίκων της Υπερδνειστερίας είναι Ρώσοι, στη σύρραξη συμμετείχε και η Ρωσία η οποία διατηρεί τώρα μια ειρηνευτική δύναμη 1.800 ανδρών.

Ο γνωστός Ρώσος συγγραφέας Βλαντίμιρ Λορτσένκοφ –που ζει στην πρωτεύουσα της Μολδαβίας, Κισινάου- γράφει για την κατάσταση στην περιοχή:

«…Οι αιτίες που προκάλεσαν τον εμφύλιο πόλεμο στη Μολδαβία το 1992, είναι πάρα πολλές. Ξεκινώντας από την έξαρση του εθνικισμού (σ.σ. οι Μολδαβοί έχουν ρουμανικές καταβολές) και την αδιαλλαξία των αρχών του Κισινάου, και φτάνοντας στο βιομηχανικό προσανατολισμό της περιοχής προς τις αγορές της Ρωσίας. Θα επαναληφθεί ο πόλεμος στην Υπερδνειστερία λόγω των γεγονότων στην Ουκρανία; Μάλλον όχι. Η Μολδαβία από μόνη της δεν θα προκαλέσει πόλεμο. Εκεί έχουν λεηλατηθεί και πωληθεί τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου και του πολεμικού υλικού.

»Θα ενσωματωθεί η Υπερδνειστερία στη Ρωσία; Η απάντηση είναι δύσκολη. Αν η Ρωσία πάρει τις περιοχές που βρίσκονται στις ουκρανικές ακτές της Μαύρης θάλασσας, τότε εννοείται ότι θα προσαρτηθεί και η Υπερδνειστερία. Σε αυτή την περίπτωση όμως, η Ρουμανία θα πάρει τη Βεσσαραβία (σ.σ. Το μεγαλύτερο μέρος της Βεσσαραβίας είναι σήμερα τμήμα της Μολδαβίας. Η ιστορική αυτή περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης οριοθετείται από τους ποταμούς Δνείστερο ανατολικά και Προύθο δυτικά). Αν η Ουκρανία δεν διαιρεθεί, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα διατηρηθεί το στάτους κβο, δηλαδή η Μολδαβία θα είναι νομικά ενιαία, αλλά ουσιαστικά διαιρεμένη.

»Σε κάθε περίπτωση, συνεχίζει στο άρθρο του ο Λορτσένκοφ, δεν πιθανολογώ έναν μεγάλο και μακροχρόνιο πόλεμο στην περιοχή. Εδώ παραδίδονται γρήγορα. Με το που θα φανεί το πρώτο ρωσικό ή ρουμανικό τανκ, όλοι θα πέσουν πάνω του με λουλούδια. Και πιο γρήγορα απ’ όλους θα το κάνουν εκείνοι που ορκίζονταν ότι θα συναντήσουν αυτό το άρμα με μια χειροβομβίδα στο χέρι. Αυτές είναι οι τοπικές παραδόσεις…»

Θα πρέπει να προσθέσω ότι τον τελευταίο καιρό διαφαίνεται μια προσπάθεια πλήρους εξομάλυνσης της κατάστασης, μετά την πρόσφατη εκλογή του νέου προέδρου της Μολδαβίας Ιγκορ Ντόγκον, του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ο οποίος έχει καλές σχέσεις με το Κρεμλίνο.

Οι μεν «Ρουμάνοι» Μολδαβοί θεωρούν την Υπερδνειστερία μέρος του κράτους τους, οι δε Ρώσοι στην πλειοψηφία κάτοικοι της Υπερδνειστερίας επιδιώκουν την αυτοδιάθεσή τους, ισχυριζόμενοι ότι στο παρελθόν έπεφταν θύματα διακρίσεων. Για τους Μολδαβούς, πάντως, η μακρόστενη αυτή λωρίδα γης είναι σημαντική γιατί εκεί βρίσκονται οι περισσότερες βιομηχανίες της χώρας.

Αυτά για σήμερα. Μέχρι την επόμενη εβδομάδα να περνάτε όσο πιο καλά μπορείτε…

Γιώργος Μεσσάρης

ΣΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: 1. Χάρτης για να πάρετε μια ιδέα που ακριβώς βρίσκεται η Υπερδνειστερία και 2. Το Μνημείο των Πεσόντων στην Τιράσπολη.    

• Οποιοδήποτε σχόλιό σας μπορείτε να το στείλετε στο ΜΜΕ που φιλοξενεί το δημοσίευμα ή στην ηλεκτρονική μου διεύθυνση georgemessaris@gmail.com και εγώ θα το μεταβιβάσω.
• Τελευταία παραγωγή ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ του Γιώργου Μεσσάρη: ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ ΚΑΙ ΙΘΑΚΗ –  ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ. Για να αποκτήσετε το DVD επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας http://www.omegadocumentaries.com ή επικοινωνήσετε με τον ίδιο.