Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΣΗΜΕΡΑ Περιφερειακή Υπερδύναμη ή Απατηλή Ονείρωξη;

Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΣΗΜΕΡΑ

Περιφερειακή Υπερδύναμη ή Απατηλή Ονείρωξη;

Γράφει ο

Δρ Γαβριήλ Μανωλάτος

Καθηγητής Οικονομικών και Διεθνούς Οικονομίας

Η Τουρκία σήμερα επιχειρεί ένα άλμα.  Επιχειρεί και επιδιώκει να αλλάξει επίπεδο, να ανέβει κατηγορία, να  γίνει μια ανεξάρτητη περιφερειακή δύναμη η οποία θα έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει η ίδια και να επιλέγει τους προσανατολισμούς που ταυτίζονται με τα συμφέροντά της, χωρίς να  ρωτάει το ΝΑΤΟ και τις  ΗΠΑ.  

Και  έχει κάμει σημαντικά βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση. Έχει πετύχει σπουδαία πρόοδο στην οικονομική ανάπτυξη γενικώς,  στην πρωτογενή και στην δευτερογενή παραγωγή και  στο εξαγωγικό

εμπόριο και επίσης  στην ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας. Αυτά είναι βήματα τα οποία δικαιολογούν  έναν τέτοιο στόχο, να ανέβει δηλαδή κατηγορία. Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχουν ενδογενή προβλήματα, όπως προβλήματα εθνικής συνοχής αφού το δόγμα ένα έθνος ένα κράτος μία γλώσσα μια θρησκεία δεν μπορεί να  συνεχίσει να  ισχύει, γιατί στην Τουρκία υπάρχουν πολλοί λαοί και κυρίως υπάρχει ο τουρκικός λαός και ο κουρδικός λαός. Αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα που συνδυάζοντας το με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στο υπογάστριο της Τουρκίας ανατρέπει τις επιδιώξεις της. Έτσι, ενώ η Τουρκία προσπαθεί να ανέβει κατηγορία, υπάρχουν οι εξελίξεις κυρίως στη Συρία και στο Ιράκ, όπου ο αμερικανικός παράγοντας φαίνεται να έχει επιλέξει αυτό που θέλει. Και έχει επιλέξει τους Κούρδους ως βασικούς συμμάχους τους για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους.  

Το θέμα «Τουρκία» είναι ένα σύνθετο θέμα. Από τη μια μεριά  υπάρχουν σημαντικά στοιχεία και έχουν γίνει βήματα ώστε η Τουρκία να μπορεί να έχει στόχο να ανέβει κατηγορία και από την άλλη υπάρχουν ζητήματα και παθογένειες που οδηγούν την Τουρκία να κατεβεί κατηγορία. Και αυτό επιτείνεται από τα προβλήματα συνοχής που έχει η χώρα,  τα πολιτισμικά αλλά και το πολιτικό Ισλάμ που επιχειρεί να  εγκαθιδρύσει ο Ερντογάν. Εδώ, υπάρχει η αντίφαση, διότι το πολιτικό Ισλάμ δεν είναι μία πολιτική ιδεολογία του 21ου αιώνα. Είναι του 18ου του 19ου. Αυτά τα εσωτερικά προβλήματα που έχει η Τουρκία, επιδεινώνονται από τις εξελίξεις στη γύρω περιοχή.  Στην Συρία, επιχειρείται, η ίδρυση ενός δεύτερου ομόσπονδου κουρδικού κράτους, όπως συμβαίνει με το κουρδικό κράτος του Ιράκ. Αυτή η εξέλιξη έχει τις εξής ιδιαιτερότητες. Η μία είναι ότι οι Κούρδοι της Συρίας ελέγχονται από το PKK και η άλλη ιδιαιτερότητα είναι ότι το δεύτερο κουρδικό κράτος, αυτό στη Συρία,  ιδρύεται, με  την υποστήριξη των ΗΠΑ αλλά και της Ρωσίας. Τι σημαίνει λοιπόν αυτό; Ότι ένα κράτος στο Ιράκ, ομόσπονδο κουρδικό, δεύτερο στη Συρία. Μπαίνει όμως και η Τουρκία στην αναμονή των χωρών που θα ομοσπονδοποιηθούν και έτσι θα ιδρυθεί το τρίτο κουρδικό κράτος.  Και εδώ, το άλμα  του Ερντογάν προς τα εμπρός, να  αποκτήσει η Τουρκία μία ενιαία εξουσία αποτελεί ονείρωξη, για να αποτρέψει τις εξελίξεις που είναι αμείλικτες για την Τουρκία, δηλαδή την ομοσπονδοποίησή της και την ίδρυση του τρίτου κουρδικού κράτους.

Αυτό είναι, η κυριότερη και σημαντικότερη γεωπολιτική εξέλιξη που είναι στο προσκήνιο σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό θα αλλάξει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή.  Είναι  ένα ζήτημα, που αλλάζοντας τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή, εκ των πραγμάτων, αγγίζει και την Κύπρο και την Ελλάδα.

ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ

Υπάρχει η θεωρία ότι, η αποτυχία στο νοτιοανατολικό υπογάστριο της Τουρκίας με τη Συρία και το Ιράκ, μπορεί να επηρεάσει το κυπριακό και την Ελλάδα, με μια πιθανή εκτόνωση της πίεσης που δέχεται η Τουρκία προς το Αιγαίο και με ανταλλάγματα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ούτως ώστε να χρειάζεται υψηλότατο επίπεδο εγρήγορσης από την Ελλάδα.

Αυτό είναι μια θεωρεία και ένα σενάριο που περιλαμβάνεται και θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο. Η θεωρία αυτή κυκλοφορείς ευρέως. Αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία που να δικαιολογούν αυτή τη θεωρία και αυτό το σενάριο. Αν όμως υπάρχουν πληροφορίες, των ελληνικών υπηρεσιών, ότι η Τουρκία σχεδιάζει κάτι τέτοιο ας τις αξιοποιήσουμε και ας δούμε πως θα τις χρησιμοποιήσουμε αποτελεσματικά. Εάν όχι, και φαίνεται ότι δεν υπάρχουν, μάλλον όλα αυτά τα σενάρια, με ένα πολύ έντεχνο τρόπο διοχετεύονται στη ελληνική πλευρά. Αυτά τα σενάρια δεν απασχολούν κανέναν στην Τουρκία.  Σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές, δεν υπάρχουν στη Τουρκία, ούτε ως στοιχείο αντιπαράθεσης, παρόμοια σενάρια. Τα ελληνοτουρκικά με ποια λογική είναι πρώτο θέμα στην Ελλάδα;  Μήπως δημιουργούμε μόνοι μας ένα θέμα; Οι προκλήσεις της Τουρκίας είναι ζητήματα τα οποία δεν βγήκαν σήμερα. Το ότι η Τουρκία προκαλεί την Ελλάδα και προσπαθεί να ασκήσει πιέσεις για να εκδώσουμε τους 8 ή για να εκκενώσουμε τα 18 νησιά που ισχυρίζεται ότι επανδρώσαμε με στρατιωτική ισχύ, αυτό θα συνεχιστεί. Άλλο ζήτημα οι προκλήσεις της Τουρκίας και άλλο η θεωρία του θερμού επεισοδίου. Αυτοί που την επικαλούνται πού στηρίζονται; Σε ποια στοιχεία στηρίζονται και έχει γίνει αυτή η φιλολογία πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων και σε όλες τις εκπομπές… Οι προκλήσεις της Τουρκίας υπάρχουν, και οι ελληνικές αρμόδιες υπηρεσίες , στρατός, ένοπλες δυνάμεις πρέπει να είναι πάντα σε ετοιμότητα να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε επεισόδιο ήθελε προκύψει οπουδήποτε.  Όμως αυτό είναι άλλο ζήτημα και άλλο να  συζητάμε συνέχεια εκεί που δεν υπάρχουν αντικειμενικά δεδομένα, και να δημιουργούμε όλη αυτή τη δυναμική. Στο τέλος, λέγε λέγε, μπορεί να προκύψει και κανένα θερμό επεισόδιο.

Λέγεται , από πολλούς, ότι η Τουρκία, τουλάχιστον το τμήμα της αεροπορίας ευρίσκεται σε μία κατάσταση αν όχι διαλυμένη, πολύ επισφαλή. Το μεγάλο πρόβλημα των ενόπλων δυνάμεων της Τουρκίας, είναι η αξιοπιστία τους, απέναντι στην ίδια την κυβέρνηση. Αν είναι αλήθεια αυτά που βγαίνουν προς τα έξω από διάφορες πηγές, ότι δηλαδή είναι κλειδωμένα τα πυρομαχικά, ότι έχουν βγάλει τα κλείστρα από τα τεθωρακισμένα ότι δεν επιτρέπουν στα επιθετικά ελικόπτερα να μπαίνουν ρουκέτες για να μη στραφούνε εναντίον του Ερντογάν στο προεδρικό μέγαρο, αν λοιπόν είναι αλήθεια όλα αυτά, και μαζί με το γεγονός, ότι ένα μεγάλο κομμάτι των ειδικών δυνάμεων και βατραχανθρώπων βρίσκονται στη Συρία και στο Κουρδιστάν  πολεμώντας το PKK, υπάρχει  ζήτημα που σχετίζεται με την επιχειρησιακή δυνατότητα, αλλά και με την δυνατότητα μιας πολεμικής μηχανής να πετύχει ένα νικηφόρο αποτέλεσμα.  

Και βέβαια δε λέω, με την πιο πάνω αναφορά, ότι η Ελλάδα έχει μια σχετική υπεροχή στον αέρα σε περίπτωση κάποιας σύγκρουσης στο Αιγαίο... Αυτά τα ζητήματα να τα αφήσουμε τελείως στην άκρη, να είμαστε σε ετοιμότητα, και η κοινωνία και οι ένοπλες δυνάμεις, αλλά να μη δημιουργούμε εμείς μια δυναμική που μπορεί να οδηγήσει τα πράγματα σε μια σύγκρουση που δε θα υπάρχει νικητής, θα καταστραφεί και η Τουρκία και η Ελλάδα.

Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο γεγονός ότι η Τουρκία  έχει  πλέον  πετύχει τη μετατροπή  του  ανατολικού  Αιγαίου  σε μια τεράστια  γκρίζα ζώνη  στην οποία η διεθνής  κοινότητα  αναγνωρίζει  de  facto  ένα  ειδικό  καθεστώς  διεθνούς  επικυριαρχίας. 

Για τα σχόλιά σας: gamanol@teiath.gr