Klavs Randsborg: Μια από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας αρχαιολογικής κοινότητος
"Ο Δρ. Klāvs Randsborg καθηγητής της παγκόσμιας αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, πέθανε στις 13 Νοεμβρίου σε ηλικία 72 χρονών. Ηταν μια από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες στην Σκανδιναβική και στην παγκόσμια αρχαιολογία για τον τελευταίο μισό αιώνα"
Ετσι, αρχίζει η νεκρολογία του στον επίσημο ιστότοπο World Archaeology όπου μπορείς να διαβάσεις πολλά και ενδιαφέροντα γι' αυτόν τον σπουδαίο επιστήμονα και άνθρωπο.
Εκτός από το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, όπου ο Klāvs Randsborg ήταν καθηγητής της παγκόσμιας αρχαιολογίας, παράλληλα ήταν καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ, στο πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ και το πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης.
Είχε κάνει αρχαιολογικές έρευνες πεδίου σχεδόν σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, στην Μεσόγειο, στην Αφρική, στην Αμερική και στην Κίνα. Η έρευνά του κάλυψε όλες τις εποχές, την Νεολιθική εποχή, την εποχή του χαλκού, την εποχή του Σιδήρου την Κλασσική περίοδο, την Ρωμαϊκή περίοδο, την εποχή των Βίκινγκς και την εποχή του Μεσαίωνα.
Αριστερά ο Klavs Randsborg και δεξιά ο John Pierce, πρύτανις του Καναδικού πανεπιστημίου Simon Fraser
Κάθε μελέτη του Klavs ήταν μια επένδυση στην κριτική σκέψη με αναφορές σε ποιητικές παραθέσεις και αναζητούσε τις χωροχρονικές συνδέσεις που θα οδηγούσαν σε νέες ερμηνείες του παρελθόντος. Πάνω από όλα ο Klavs, επεδίωκε να αντλήσει ιδέες από ελεγμένες μετρήσιμες πληροφορίες - από αριθμητικά δεδομένα τόπων και αντικειμένων - και να μετατρέψει αυτές τις ανιαρές λεπτομέρειες σε ιδέες που θα προκαλούσαν το κατεστημένο. Ήταν μέλος του μόνιμου συμβουλίου της UNESCO.
Σαν αντιπρόεδρος της Εταιρίας Μελετών Προϊστορικής Κεφαλληνίας είχα την τύχη και την τιμή να τον γνωρίσω προσωπικά να συζητήσω, να φάω και να πιω μαζί του. Έτσι, μου δόθηκε η ευκαιρία, πέρα από τον επιστήμονα να εκτιμήσω και τον άνθρωπο.
Έναν άνθρωπο ιδιαίτερα χαρισματικό και σεμνό. Έναν μεγάλο φιλέλληνα και λάτρη της Κεφαλονιάς και των ανθρώπων της που λάτρευε. Οπως μας είχε εκμυστηρευθεί, για αυτόν η Κεφαλονιά, ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς τόπους στον παγκόσμιο αρχαιολογικό χάρτη.
Οι φωτογραφίες που παραθέτω, είναι από μια ωραία μέρα τον Οκτώβρη του 2013 σε φιλικό σπίτι στην Νoτιανατολική Κεφαλονιά.
Στην Ελλάδα ο Δρ. Klāvs Randsborg ευτύχησε μετά από σχετική άδεια που του παραχωρήθηκε να μελετήσει και να αποτυπώσει μετά από πολύχρονη έρευνα, συνεπικουρούμενος από μια μεγάλη ομάδα φοιτητών και αρχαιολόγων από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, το αρχαιολογικό περιβάλλον της αρχαίας Κεφαλληνίας.
Δύο αρχαιολόγοι στα κατσάβραχα: Klavs Randsborg και Οδυσσέας Μεταξάς
Χρησιμοποιώντας εξειδικευμένη και προηγμένη τεχνολογία έκανε μια πρωτοπόρα μελέτη των αρχαίων τειχών του νησιού που οδήγησε στην αποκάλυψη περισσοτέρων από 400 αρχαιολογικών τόπων - σημείων στην Κεφαλονιά, σε αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν μια από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές επιχειρήσεις στην διάρκεια της δεκαετίας του 1990.
Η εργασία αυτή δημοσιεύτηκε σε ένα δίτομο μνημειώδες έργο με τον τίτλο: “KEPHALLENIA Archaeology & History - The Ancient Greek Cities” από τις εκδόσεις BLACKWELL MUNKSGAARD Vol.1 & 2.
Ο δεύτερος τομος του μνημειδους έργου του Klavs Randsborg
Σε όλη του την ζωή, δεν σταμάτησε αυτός και η σύντροφός του αρχαιολόγος Dr. Inga Merkyte, αλλά ούτε και οι συνεργάτες του να ενδιαφέρονται για την μελέτη και την ανάδειξη των αρχαιολογικών θέσεων του νησιού μας, μας προσφέροντας την αμέριστη βοήθειά τους στην “Εταιρεία Μελετών Προϊστορικής Κεφαλληνίας”. Ο Klāvs Randsborg ήταν ένα από τα επίτιμα μέλη μας.
Ο Klavs Randsborg, η Jan Pierce και ο Thomas Roland, γενικός διευθυντής αρχαιοτήτων της Δανίας
Ο Klāvs είχε ζητήσει επανειλημμένα να του δοθεί άδεια για να ανασκάψει και με δικά του αλλά και χρήματα του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης την ακρόπολη των αρχαίων Πρόννων και το λεγόμενο κάστρο Σολδάτου στο Διγαλέτο, στο Πυργί. Κατά την εκτίμησή του, ίσως αυτές οι ανασκαφές να έδιναν πολύτιμες και κρίσιμες απαντήσεις για το αρχαιολογικό περιβάλλον της Κεφαλονιάς...
Δυστυχώς το γνωστό ελληνικό γραφειοκρατικό σύστημα άφησε τα αιτήματά του αναπάντητα. Και είναι κρίμα, γιατί θυμάμαι πόσο πολύ ήθελε αυτός ο άνθρωπος να βοηθήσει, για να αναδειχθεί η Κεφαλονιά σαν ένας σπουδαίος τόπος στον παγκόσμιο αρχαιολογικό χάρτη.
Δαπανώντας αποκλειστικά χρήματα της κυβέρνησης της Δανίας και δικά του για τον σκοπό αυτό.
Από αριστερά: Οδυσσέας Μεταξάς, Αντρέας Σωτηρίου, Klavs Randsborg, Jan Pierce, Thomas Roland. Από δεξιά: Γιάγκος Μεταξάς, Inga Merkyte, John Pierce, Τίνα Κωνσταντίνου
Θυμάμαι την απελπισία του όταν μας έλεγε ότι τα περιθώρια που είχε να επενδύσει τα χρήματα αυτά σε ανασκαφές στην Κεφαλονιά στένευαν και η έγκριση δεν ερχόταν. Τελικά αναγκάσθηκε να κάνει ανασκαφές στην Γκάνα, όπου και έφτιαξε 2 μουσεία με τα σχετικά ευρήματα.
Αλλη μια χαμένη ευκαιρία για την αρχαιολογική έρευνα και την ανάπτυξη στην Κεφαλονιά. Στο πόσο σημαντικό είναι αυτό το θέμα, είχα αναφερθεί στην ομιλία μου "Η σημασία των Αρχαιολογικών Ερευνών στην ανάπτυξη της Κεφαλονιάς" στο Συνέδριο των Αποδήμων. το 2014.
Από αριστερά: Jan Pierce, Τίνα Κωνσταντίνου, Γιάννης Κουτσανδρέας, Klavs Randsborg, John Pierce, Στέλιος Ζαπάντης, Μάκης Μεταξάς
Ο Δρ. Klāvs Randsborg έφυγε από την ζωή με αυτό το μεγάλο παράπονο, παγιδευμένος στο θέμα της χορήγησης των αδειών που δίνονται στις ξένες αρχαιολογικές σχολές για αρχαιολογικές ανασκαφές στην Ελλάδα.
Ένα πολύπλοκο θέμα που έχει να κάνει με μια σειρά αντικειμενικών αλλά και υποκειμενικών παραμέτρων. Δεν έχει πια σημασία, εάν η αδυναμία παραχώρησης άδειας στον Klavs να ανασκάψει τους αρχαίους Πρόννους ή μέσα στο λεγόμενο Κάστρο του Σολδάτου ήταν αντικειμενικά ή υποκειμενικά εφικτή ή ανέφικτη.
Αυτό που θα μας καίει, όσους ενδιαφερόμαστε για την ιστορία αυτής της Πατρίδας μικρής ή μεγάλης, είναι ότι ενώ υπήρχε η δυνατότητα να γίνει κάτι σημαντικό, αυτό δεν έγινε. Πάντα θα παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό που θα μας βασανίζει, ιδιώτες, φορείς και υπηρεσίες:
Ως πότε θα είμαστε αυτοί που θα βλέπουν τα τρένα να περνούν;
Klavs Χαίρε! Θα θυμόμαστε πάντα το έργο σου και το ζεστό σου χαμόγελο!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου