ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ

Καλοκαιρινές διακοπές και σχολική μελέτη: δυο έννοιες ασύμβατες
Η μελέτη σχολικών μαθημάτων κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών είναι ένα ζήτημα που
απασχολεί μαθητές και γονείς. Προκαλεί αρκετές φορές προστριβές μεταξύ τους για το αν πρέπει τα
παιδιά σχολικής ηλικίας και κυρίως οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, να κάνουν
φροντιστηριακά μαθήματα ή να μελετούν μόνα τους κάποια από τα μαθήματα που διδάχθηκαν την
προηγούμενη σχολική χρονιά με σκοπό να καλύψουν «κενά», να εμπεδώσουν και να
αφομοιώσουν καλύτερα την ύλη τους, ή ακόμα και να μελετούν την ύλη μαθημάτων της επόμενης
σχολικής χρονιάς ώστε να «προηγούνται» μαθησιακά.

Το ερώτημα όμως που προηγείται, πριν δώσουμε μια καταφατική ή αρνητική απάντηση στο ζήτημα
αυτό, είναι το εξής: είναι η περίοδος των καλοκαιρινών διακοπών κατάλληλη για σχολική μελέτη,
φροντιστηριακά μαθήματα, μαθήματα ξένων γλωσσών κλπ;
Το ίδιο το ερώτημα εμπεριέχει την απάντησή του. Οι θερινές διακοπές προορίζονται για αυτό
ακριβώς που λένε. Αφορούν στη διακοπή από κάθε εργασία, υποχρέωση, δραστηριότητα με τις
οποίες είναι επιφορτισμένος ο μαθητής κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Πρόκειται επίσης για
το θέρος, το λαμπρό καλοκαίρι, για μια περίοδο δηλαδή που τα παιδιά απολαμβάνουν την
θάλασσα, το βουνό, την εξοχή, τις εκδρομές, τις βόλτες, το ποδήλατο με τις παρέες και τους
φίλους, τις παιδικές κατασκηνώσεις, τον ποιοτικό χρόνο με τους γονείς τους, την ανάγνωση
εξωσχολικών βιβλίων, την ενασχόληση με δραστηριότητες ευχάριστες και γενικότερα όλα όσα
συνιστούν την ευδαιμονία του καλοκαιριού για ένα παιδί. Ας σκεφτούμε τις συνέπειες των
καλοκαιρινών διακοπών που δεν είναι παρά μόνο θετικές: ξεκούραση, αποφόρτιση, «γέμισμα
μπαταριών», αποστασιοποίηση από αγχώδεις καταστάσεις, χαλάρωση, χαρά, γέλιο,
κοινωνικοποίηση!
Έτσι, στο τέλος του καλοκαιριού και στην αρχή της επόμενης σχολικής χρονιάς, υπάρχουν
περισσότερες πιθανότητες η επιστροφή στην τάξη να βρίσκει τους μαθητές που έκαναν παύση από
οτιδήποτε σχετικό με σχολικό διάβασμα, ανανεωμένους, ξεκούραστους, χαρούμενους, ορεξάτους
να καθίσουν στα θρανία, να ανταμώσουν τους συμμαθητές τους, να ξαναδούν τους καθηγητές τους
και να ανταποκριθούν στις καινούριες απαιτήσεις της σχολικής χρονιάς. Αντιθέτως, στην περίπτωση
που κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ένας μαθητής ασχολείται με φροντιστήρια, διαβάσματα,
μελέτη, έστω και αν η ενασχόλησή του αυτή καταλαμβάνει μικρό χρονικό διάστημα μέσα στη μέρα,
ο ίδιος συνεχίζει να διατηρεί την ψυχολογία και τη νοοτροπία του μαθητή και κατά συνέπεια
κουβαλά την ψυχική κούραση του μαθητή.
Σε αυτό το σημείο να υπενθυμίσουμε στις αναγνώστριες και τους αναγνώστες ότι το Υπουργείο
Παιδείας από το σχολικό έτος 2016-17 κατάργησε τις επαναληπτικές εξετάσεις που
διενεργούνταν κάθε Σεπτέμβριο, αντικαθιστώντας τις με επαναληπτικές μέσα στην εξεταστική
περίοδο του Ιουνίου, αλλαγή που βρίσκει την πλειοψηφία της εκπαιδευτικής κοινότητας σύμφωνη,
καθώς η μελέτη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι διαπιστωμένα ατελέσφορη σε μαθητές που
έπρεπε να ξαναδώσουν εξετάσεις το Σεπτέμβρη για να περάσουν την τάξη. Η αλλαγή αυτή της
νομοθεσίας αποτελεί έναν επιπλέον λόγο για να μην επιδίδονται οι μαθητές στο διάβασμα σχολικών
μαθημάτων όσο διαρκούν οι καλοκαιρινές διακοπές.
Επίσης ας σκεφτούμε πως και τα Σαββατοκύριακα προορίζονται για ξεκούραση, για χαλάρωση,
για εξωσχολικές δραστηριότητες, για κοινωνικοποίηση των μαθητών και για ποιοτικό χρόνο με την
οικογένεια. Ο χρόνος μελέτης πρέπει να είναι συγκεκριμένος και οριοθετημένος, καθώς οι
μαθητές αποδίδουν καλύτερα στο διάβασμά τους όταν ξέρουν πότε και πόσος είναι ο χρόνος ο
αφιερωμένος στη μελέτη και πότε και πόσος είναι ο χρόνος ο προορισμένος για ξεκούραση, όταν με
λίγα λόγια υπάρχει στο μυαλό τους ένα καθημερινό πρόγραμμα, μια ρουτίνα.
Κατά πόσο, λοιπόν, μπορεί να είναι αποτελεσματικό το διάβασμα σχολικών μαθημάτων όσο
διαρκούν οι διακοπές του καλοκαιριού και όταν το μυαλό και η ψυχή αρνούνται να συναινέσουν
καθώς είναι προορισμένα για άλλα πράγματα;
Είναι σημαντικό να αναλογιστούμε όλοι, γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικοί, τι θέλουμε εντέλει για
τα παιδιά, να γίνουν τέλειοι μαθητές με υψηλή μαθησιακή επίτευξη ή ευτυχισμένα παιδιά που
προσπαθούν να τα πάνε καλά στα σχολικά μαθήματα, αλλά που δραστηριοποιούνται παράλληλα
και σε άλλους τομείς, μη σχολικούς, όπως η ενασχόληση τους με κάποιο άθλημα που τους αρέσει,
με τη μουσική, τη ζωγραφική, η συμμετοχή τους σε μια θεατρική ομάδα, η εκμάθηση ενός μουσικού
οργάνου, το ανάγνωσμα εξωσχολικών βιβλίων; Και, όπως η γράφουσα πιστεύει ακράδαντα, όταν
τα παιδιά ασχολούνται με δραστηριότητες που τα ευχαριστούν και στις οποίες τα πηγαίνουν καλά,

τότε νιώθουν ισορροπημένα, με αποτέλεσμα η ενασχόληση τους με το σχολείο να είναι πιο
ουσιαστική και να έχουν καλύτερη μαθησιακή επίτευξη.
Τέλος, δεν πρέπει να λησμονάμε ότι η πραγματική περιουσία και το ουσιαστικό εφόδιο κάθε
ανθρώπου είναι οι εμπειρίες του. Ένας άνθρωπος που έχει βιώσει μια πραγματικά χαρούμενη
παιδική ηλικία, γεμάτη από ευχάριστες αναμνήσεις, γίνεται ένας ψυχικά ανθεκτικός ενήλικας που
μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά κάθε αναποδιά της ζωής, αλλά και να απολαύσει με
πληρότητα κάθε της δώρο. Έτσι, η χαρά είναι ένα από τα σημαντικότερα εφόδια που μπορεί να
δώσει ο γονιός στο παιδί του, αναντικατάστατη και μοναδική, πόσο μάλλον όταν προσφέρεται με
αμέριστη αγάπη! Από την πλευρά μας, ευχόμαστε ολόψυχα καλές και κυρίως ξέγνοιαστες διακοπές
σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς!

Ιούνιος 2018
Εύα Μανωλοπούλου
Εκπαιδευτικός ΠΕ05
ΚΕΔΔΥ Κεφαλληνίας