ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΔΕΛΦΥΣ : ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ
Ο Άνθρωπος, μπροστά στο δέος του θανάτου, ωθείται τελικά
–μετά από Οδύσσειες υπεκφυγής- στην απόρριψη κάθε κίβδηλου,
κάθε απάτης, που δεν χωράει να περάσει από το άνοιγμα του μνήματος,
στο επέκεινα της αιωνιότητος.
Ο Άνθρωπος, μπροστά στο απείρως μεγαλύτερο δέος της Αναστάσεως,
-όταν αυτή έρχεται σαν εσωτερική πληροφορία-
ωθείται σε μιά τρέλλα (όχι υστερία...),
σ’έναν ορυμαγδό στραφταλιστής ένθεης μανίας,
για την δυνατότητα του να δεχθεί, να τον κάνει ο Θεός,
αυτόν τον θνητό, κατά χάριν θεό· αθάνατο.
Πάντοτε η ανθρωπότητα τα ένοιωθε αυτά και τα σχηματοποιούσε σε δρώμενα·
του κύκλου της ζωής κ του θανάτου,της αέναης γονιμότητας, της ζωής που νικά·
και περίμενε ...Αυτόν, που θα της εξασφάλιζε το πέρασμα της στον Ουρανό.
Αυτόν... που θα απαντούσε στο παράπονο της ψυχής του Αισχύλου,
όταν στις «Ευμενίδες» (στ.647-στ.651) βάζει στο στόμα του Απόλλωνα να λέει...
«Όλα μπορεί να τα κάνει ο Πατέρας μου ο Δίας·
ένα μόνο πράγμα δεν μπορεί να κάνει· Ανάσταση νεκρών.» (!!!)
Το «πρόβλημα» γιά κάποιους είναι ότι ερχόμενος Αυτός,
λειτούργησε ακριβώς σαν Γιός του Βασιλιά...
σαν Παιδί του Παντοδύναμου Άρχοντα...
που κρύβει την Δύναμη του, γιά να διαπιστώσει ποιοί είναι οι φίλοι του...
για να δει ποιές ψυχές θα τον ερωτευθούν· με ανιδιοτέλεια...
Ερχόμενος Αυτός, βρήκε, εκπεσούσες οντότητες
-τις οποίες επίσης ο Αισχύλος αμφισβητεί-
να παριστάνουν τους θεούς, εξαπατώντας τους Ανθρώπους.
Αυτές, εν τη παρουσία του έφριξαν και αφανίσθησαν·
τ’απομεινάρια τους παρά την όποια φρικωδία προκαλούν, ασθενούν βαρέως·
οι πύλες του άδη ανεπιστρεπτί εκπορθήθηκαν.
Βρήκε ακόμη, και τελετές κ δρώμενα, μέσα στα οποία η Ανθρωπότητα
είχε βάλει τον καημό της· γιά την ελπίδα μιάς αναπάντεχης άνοιξης,
της αέναης ζωής που Αυτός χορηγεί.
Όλα αυτά, μπορεί η «λογική» ανθρωπότητα να τα αμφισβητεί·
όχι όμως και τα λαϊκά δρώμενα που κωδικοποιημένα τα εμπεριέχουν.
Για τον λόγο αυτό είναι που έχουνε ζουμί κ νόημα όλα αυτά τα δρώμενα,
που –τουλάχιστον στον Ελληνικό χώρο- η νοηματοδότηση τους,
και η προεικόνιση μέσα σ’αυτά των Δρωμένων του Θεού...
των «πραγμάτων» του Θεού... είναι συγκλονιστική.
Αυτή είναι κ η οπτική με την οποία αντιμετωπίζονται από το Θέατρο Δίδελφυς,
που τα αναδύει όχι σαν προαναγγελθείσα εκδήλωση, μα ξαφνικά,
σαν αγριολούλουδα μέσα στο αστικό τοπίο·
όλα αυτά τα Δρώμενα που βρίσκουμε πλούσια κ διάσπαρτα στον όπου γης
Ελληνικό χώρο·
με στόχευση να ανατμηθεί η συμπαντική κοσμογονία που παρασταίνουν·
το τραγούδι της ζωής κ του θανάτου κ πάλι ζωής που τραγουδάνε·
το νήμα του αληθινού μύθου των γεγονότων που ξετυλίγουν,
γιά το ποιοί είμαστε, από που ερχόμαστε, και που πάμε·
μέσα από θρησκευτικές κ γεωργικές τελετουργίες που φθάνουν βαθειά
στην ρίζα της κραυγής μας, τόσο,
ώστε οτιδήποτε λιγώτερο απ’αυτό, να μοιάζει με μέτρια κακόγουστη
συνάθροιση, που της περισσεύει από παντού η θλίψη...
Ακόμα και το απαραίτητο Κωμικό στοιχείο της Γιορτής,
-η αυθεντική κατάσταση της κωμωδίας-
ένα τέτοιο δέος ζωής κ θανάτου έχει παρονομαστή...
Γι αυτό και είναι ο Αριστοφάνης που κάνει τη διαφορά·
οι ιστορίες του, έχουν τραγικό υπόβαθρο, εντελώς άλλο
από των Ρωμαϊκών Ιπποδρόμων και των κλόουν του τσίρκου...
Φαίνεται πως οι δομές της Δημιουργίας,
επιβάλλουν την αρμονία κ τον ρυθμό της αποστολής τους,
με διαχρονική αντιστοίχιση, σε κάθε περίσταση και εποχή.
Έτσι για την αρχή της Άνοιξης, έχουμε στα Ανθεστήρια
το άνοιγμα των πίθων της χαράς με το καινούργιο κρασί, τα Πιθοίγια·
καθώς και τις Χοές της Ιερής Γονιμότητας· και τους Χύτρους με τα βρασμένα
δημητριακά για τους νεκρούς,
καταστάσεις αντίστοιχες με ότι ανταποκρίνεται στις μέρες χαράς
του Τριωδίου και τις τελετές για τις ψυχές.
Και μετά, οι Καθαρμοί των Υδροφορίων και της Γιορτής της Αιώρας,
αντιστοιχίσεις με την Καθαρή Εβδομάδα, της Διακαινησίμου,
και την μυητική Τεσσαρακοστή που ξεκινάει.
Το Θέατρο Δίδελφυς, αποκωδικοποιώντας τα Δρώμενα,
αναδεικνύει το βαθύτερο πνεύμα τους,
και ανάγοντας το λαϊκό στην έντεχνη του διάταξη,
δίνει κάθε χρόνο με ξεχωριστό τρόπο το Στίγμα της Γιορτής,
που ξεκινώντας από την χαρά του Τριωδίου,
περνάει μέσα από τον μυητικό θρήνο της Τεσσαρακοστής,
και φθάνει στο θριαμβικό γεγονός της Ανάστασης.
Τα δε Δρώμενα αυτά, δεν περιορίζονται μόνο στον κύκλο της Αποκριάς,
αλλά διατράχουν όλο τον κύκλο του χρόνου.
Οι φωτογραφίες είναι από την Ολυμπιάδα του 2004*
κατά την οποία η Γαλλο-Γερμανική Πολιτιστική Εταιρεία “Gedeon”
και το Γαλλικό κανάλι “Arte”, πραγματοποίησαν παράλληλους Ολυμπιακούς
Αγώνες στην Αρχαία Ολυμπία, φέρνοντας αθλητές από όλη την Ευρώπη
που μένοντας σε σκηνές επί ένα περίπου μήνα, τράφηκαν, προπονήθηκαν,
και αγωνίσθηκαν με τον τρόπο των αρχαίων Ελλήνων.
Οι διοργανωτές ζητούσαν να δοθεί με παραστασιακό υλικό,
στους Ευρωπαίους αθλητές στην αρχή της συγκεντρώσεως τους,
το διαχρονικό Ελληνικό Πολιτισμικό και Πνευματικό στίγμα,
και επέλεξαν για να συμβεί αυτό, την κατατεθειμένη πρόταση
του Θεάτρου Δίδελφυς.
Πέρα από την παραστασιακή αναγωγή ισχυρών λαϊκών δρωμένων
του Ελληνικού χώρου, ως κείμενο χρησιμοποιήσαμε τις «Βάκχες»
του Ευριπίδη, ακριβώς για τις ευθείες και ισχυρές προεικονίσεις
του Ενός και Μόνου Θεού, που εμπεριέχουν, «του Πρίγκηπα των Κρίνων»
όπως αποκαλεί ποιητικά τον Χριστό ο Ελύτης.
Καλή συνέχεια μυητικής Τεσσαρακοστής, Καλή Ανάσταση.
Γεώργιος Κακής Κωνσταντινάτος
Ηθοποιός Σκηνοθέτης Εικαστικός
Απόφοιτος Σχολής Καλών Τεχνών
Τμήματος Θεάτρου Α.Π.Θ.
Μέλος Εθνικής Επιτροπής Biennale
Νέων Ευρώπης κ Μεσογείου (B.J.E.M.)
Υστερόγραφο :
*Το γεγονός κινηματογραφήθηκε και προκειμένου να τονισθεί η πνευματική
διάσταση πως πρόκειται γιά Αγώνες και όχι για “Games”, μονταρίσθηκε ως
σύνθεση αθλητικών δρωμένων και παραστασιακού θεατρικού υλικού·
και προβλήθηκε από την ΕΤ1 σε συνέχειες της 1½ ώρας επί 14 ημέρες
πριν από την έναρξη των Αγώνων στην Αθήνα· καθώς επίσης αγοράσθηκε
από τις κρατικές τηλεοράσεις 150 χωρών, πράγμα που δείχνει το ενδιαφέρον
των Εθνών για κάτι τόσο αυθεντικό.
*Δεν θα έπρεπε όλο αυτό να είναι μιά καθ’ολοκληρίαν, και επαναλαμβανόμενη
ανά τετραετία στην αρχαία Ολυμπία, παγκόσμια διοργάνωση της Ελληνικής
Πολιτείας ; Δωρική λιτότητα, σκηνές, και λίγα στεφάνια ελιάς χρειάζονται.
*Δεν ξεχνάμε ακόμα, πως η Ολυμπιάδα εκείνη του 2004 στην Αθήνα, με την
Τελετή Ενάρξεως που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, χώρισε τις
Τελετές Ενάρξεως στο πριν και το μετά· μιά που όλοι προσπαθούν έκτοτε
να την μιμηθούν και αν μπορέσουν να την ξεπεράσουν.
Ο Άνθρωπος, μπροστά στο δέος του θανάτου, ωθείται τελικά
–μετά από Οδύσσειες υπεκφυγής- στην απόρριψη κάθε κίβδηλου,
κάθε απάτης, που δεν χωράει να περάσει από το άνοιγμα του μνήματος,
στο επέκεινα της αιωνιότητος.
Ο Άνθρωπος, μπροστά στο απείρως μεγαλύτερο δέος της Αναστάσεως,
-όταν αυτή έρχεται σαν εσωτερική πληροφορία-
ωθείται σε μιά τρέλλα (όχι υστερία...),
σ’έναν ορυμαγδό στραφταλιστής ένθεης μανίας,
για την δυνατότητα του να δεχθεί, να τον κάνει ο Θεός,
αυτόν τον θνητό, κατά χάριν θεό· αθάνατο.
Πάντοτε η ανθρωπότητα τα ένοιωθε αυτά και τα σχηματοποιούσε σε δρώμενα·
του κύκλου της ζωής κ του θανάτου,της αέναης γονιμότητας, της ζωής που νικά·
και περίμενε ...Αυτόν, που θα της εξασφάλιζε το πέρασμα της στον Ουρανό.
Αυτόν... που θα απαντούσε στο παράπονο της ψυχής του Αισχύλου,
όταν στις «Ευμενίδες» (στ.647-στ.651) βάζει στο στόμα του Απόλλωνα να λέει...
«Όλα μπορεί να τα κάνει ο Πατέρας μου ο Δίας·
ένα μόνο πράγμα δεν μπορεί να κάνει· Ανάσταση νεκρών.» (!!!)
Το «πρόβλημα» γιά κάποιους είναι ότι ερχόμενος Αυτός,
λειτούργησε ακριβώς σαν Γιός του Βασιλιά...
σαν Παιδί του Παντοδύναμου Άρχοντα...
που κρύβει την Δύναμη του, γιά να διαπιστώσει ποιοί είναι οι φίλοι του...
για να δει ποιές ψυχές θα τον ερωτευθούν· με ανιδιοτέλεια...
Ερχόμενος Αυτός, βρήκε, εκπεσούσες οντότητες
-τις οποίες επίσης ο Αισχύλος αμφισβητεί-
να παριστάνουν τους θεούς, εξαπατώντας τους Ανθρώπους.
Αυτές, εν τη παρουσία του έφριξαν και αφανίσθησαν·
τ’απομεινάρια τους παρά την όποια φρικωδία προκαλούν, ασθενούν βαρέως·
οι πύλες του άδη ανεπιστρεπτί εκπορθήθηκαν.
Βρήκε ακόμη, και τελετές κ δρώμενα, μέσα στα οποία η Ανθρωπότητα
είχε βάλει τον καημό της· γιά την ελπίδα μιάς αναπάντεχης άνοιξης,
της αέναης ζωής που Αυτός χορηγεί.
Όλα αυτά, μπορεί η «λογική» ανθρωπότητα να τα αμφισβητεί·
όχι όμως και τα λαϊκά δρώμενα που κωδικοποιημένα τα εμπεριέχουν.
Για τον λόγο αυτό είναι που έχουνε ζουμί κ νόημα όλα αυτά τα δρώμενα,
που –τουλάχιστον στον Ελληνικό χώρο- η νοηματοδότηση τους,
και η προεικόνιση μέσα σ’αυτά των Δρωμένων του Θεού...
των «πραγμάτων» του Θεού... είναι συγκλονιστική.
Αυτή είναι κ η οπτική με την οποία αντιμετωπίζονται από το Θέατρο Δίδελφυς,
που τα αναδύει όχι σαν προαναγγελθείσα εκδήλωση, μα ξαφνικά,
σαν αγριολούλουδα μέσα στο αστικό τοπίο·
όλα αυτά τα Δρώμενα που βρίσκουμε πλούσια κ διάσπαρτα στον όπου γης
Ελληνικό χώρο·
με στόχευση να ανατμηθεί η συμπαντική κοσμογονία που παρασταίνουν·
το τραγούδι της ζωής κ του θανάτου κ πάλι ζωής που τραγουδάνε·
το νήμα του αληθινού μύθου των γεγονότων που ξετυλίγουν,
γιά το ποιοί είμαστε, από που ερχόμαστε, και που πάμε·
μέσα από θρησκευτικές κ γεωργικές τελετουργίες που φθάνουν βαθειά
στην ρίζα της κραυγής μας, τόσο,
ώστε οτιδήποτε λιγώτερο απ’αυτό, να μοιάζει με μέτρια κακόγουστη
συνάθροιση, που της περισσεύει από παντού η θλίψη...
Ακόμα και το απαραίτητο Κωμικό στοιχείο της Γιορτής,
-η αυθεντική κατάσταση της κωμωδίας-
ένα τέτοιο δέος ζωής κ θανάτου έχει παρονομαστή...
Γι αυτό και είναι ο Αριστοφάνης που κάνει τη διαφορά·
οι ιστορίες του, έχουν τραγικό υπόβαθρο, εντελώς άλλο
από των Ρωμαϊκών Ιπποδρόμων και των κλόουν του τσίρκου...
Φαίνεται πως οι δομές της Δημιουργίας,
επιβάλλουν την αρμονία κ τον ρυθμό της αποστολής τους,
με διαχρονική αντιστοίχιση, σε κάθε περίσταση και εποχή.
Έτσι για την αρχή της Άνοιξης, έχουμε στα Ανθεστήρια
το άνοιγμα των πίθων της χαράς με το καινούργιο κρασί, τα Πιθοίγια·
καθώς και τις Χοές της Ιερής Γονιμότητας· και τους Χύτρους με τα βρασμένα
δημητριακά για τους νεκρούς,
καταστάσεις αντίστοιχες με ότι ανταποκρίνεται στις μέρες χαράς
του Τριωδίου και τις τελετές για τις ψυχές.
Και μετά, οι Καθαρμοί των Υδροφορίων και της Γιορτής της Αιώρας,
αντιστοιχίσεις με την Καθαρή Εβδομάδα, της Διακαινησίμου,
και την μυητική Τεσσαρακοστή που ξεκινάει.
Το Θέατρο Δίδελφυς, αποκωδικοποιώντας τα Δρώμενα,
αναδεικνύει το βαθύτερο πνεύμα τους,
και ανάγοντας το λαϊκό στην έντεχνη του διάταξη,
δίνει κάθε χρόνο με ξεχωριστό τρόπο το Στίγμα της Γιορτής,
που ξεκινώντας από την χαρά του Τριωδίου,
περνάει μέσα από τον μυητικό θρήνο της Τεσσαρακοστής,
και φθάνει στο θριαμβικό γεγονός της Ανάστασης.
Τα δε Δρώμενα αυτά, δεν περιορίζονται μόνο στον κύκλο της Αποκριάς,
αλλά διατράχουν όλο τον κύκλο του χρόνου.
Οι φωτογραφίες είναι από την Ολυμπιάδα του 2004*
κατά την οποία η Γαλλο-Γερμανική Πολιτιστική Εταιρεία “Gedeon”
και το Γαλλικό κανάλι “Arte”, πραγματοποίησαν παράλληλους Ολυμπιακούς
Αγώνες στην Αρχαία Ολυμπία, φέρνοντας αθλητές από όλη την Ευρώπη
που μένοντας σε σκηνές επί ένα περίπου μήνα, τράφηκαν, προπονήθηκαν,
και αγωνίσθηκαν με τον τρόπο των αρχαίων Ελλήνων.
Οι διοργανωτές ζητούσαν να δοθεί με παραστασιακό υλικό,
στους Ευρωπαίους αθλητές στην αρχή της συγκεντρώσεως τους,
το διαχρονικό Ελληνικό Πολιτισμικό και Πνευματικό στίγμα,
και επέλεξαν για να συμβεί αυτό, την κατατεθειμένη πρόταση
του Θεάτρου Δίδελφυς.
Πέρα από την παραστασιακή αναγωγή ισχυρών λαϊκών δρωμένων
του Ελληνικού χώρου, ως κείμενο χρησιμοποιήσαμε τις «Βάκχες»
του Ευριπίδη, ακριβώς για τις ευθείες και ισχυρές προεικονίσεις
του Ενός και Μόνου Θεού, που εμπεριέχουν, «του Πρίγκηπα των Κρίνων»
όπως αποκαλεί ποιητικά τον Χριστό ο Ελύτης.
Καλή συνέχεια μυητικής Τεσσαρακοστής, Καλή Ανάσταση.
Γεώργιος Κακής Κωνσταντινάτος
Ηθοποιός Σκηνοθέτης Εικαστικός
Απόφοιτος Σχολής Καλών Τεχνών
Τμήματος Θεάτρου Α.Π.Θ.
Μέλος Εθνικής Επιτροπής Biennale
Νέων Ευρώπης κ Μεσογείου (B.J.E.M.)
Υστερόγραφο :
*Το γεγονός κινηματογραφήθηκε και προκειμένου να τονισθεί η πνευματική
διάσταση πως πρόκειται γιά Αγώνες και όχι για “Games”, μονταρίσθηκε ως
σύνθεση αθλητικών δρωμένων και παραστασιακού θεατρικού υλικού·
και προβλήθηκε από την ΕΤ1 σε συνέχειες της 1½ ώρας επί 14 ημέρες
πριν από την έναρξη των Αγώνων στην Αθήνα· καθώς επίσης αγοράσθηκε
από τις κρατικές τηλεοράσεις 150 χωρών, πράγμα που δείχνει το ενδιαφέρον
των Εθνών για κάτι τόσο αυθεντικό.
*Δεν θα έπρεπε όλο αυτό να είναι μιά καθ’ολοκληρίαν, και επαναλαμβανόμενη
ανά τετραετία στην αρχαία Ολυμπία, παγκόσμια διοργάνωση της Ελληνικής
Πολιτείας ; Δωρική λιτότητα, σκηνές, και λίγα στεφάνια ελιάς χρειάζονται.
*Δεν ξεχνάμε ακόμα, πως η Ολυμπιάδα εκείνη του 2004 στην Αθήνα, με την
Τελετή Ενάρξεως που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, χώρισε τις
Τελετές Ενάρξεως στο πριν και το μετά· μιά που όλοι προσπαθούν έκτοτε
να την μιμηθούν και αν μπορέσουν να την ξεπεράσουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου