ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΕΝΤΟΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Σύμφωνα με το άρθρο 62 του Ν.998/1979, δεν υπάρχει τεκμήριο κυριότητας υπέρ του

δημοσίου για τις δασικές εκτάσεις, που βρίσκονται στα Ιόνια Νησιά και σε ορισμένες άλλες

νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας. Αντίθετα για την Ηπειρωτική Ελλάδα οι δασικές εκτάσεις

τεκμαίρεται ότι ανήκουν στην κυριότητα του Δημοσίου και όποιος αξιώνει δικαίωμα

κυριότητας σε αυτές θα πρέπει να το αποδεικνύει με τα νόμιμα αποδεικτικά μέσα ενώπιον

των Δικαστηρίων.

Η ρύθμιση αυτή ανταποκρίνεται σε ιστορικούς λόγους και συγκεκριμένα στο γεγονός ότι

δεν υπήρχε δημόσια περιουσία στα Ιόνια Νησιά πριν από την ένωσή τους με την Ελλάδα το

1864 ώστε το Ελληνικό Δημόσιο να είναι διάδοχος αυτής της κρατικής περιουσίας, όπως

συνέβη στην Ηπειρωτική Ελλάδα με τη μεταβίβαση της περιουσίας της Οθωμανικής

Αυτοκρατορίας στο Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή στο Ελληνικό Κράτος, που προέκυψε μετά

την Επανάσταση του 1821 και αναγνωρίστηκε από του Τούρκους με τη Συνθήκη της

Κωνσταντινούπολης του 1832.

Η νομική αυτή κατάσταση έχει γίνει δεκτή με αποφάσεις όλων των Δικαστηρίων από

Ειρηνοδικείο μέχρι Άρειο Πάγο, που έχουν ασχοληθεί με τέτοιες διαφορές. Και για τον λόγο

αυτό το Ελληνικό Δημόσιο για να διεκδικήσει δικαίωμα κυριότητας σε δασικές εκτάσεις στα

Ιόνια Νησιά θα έπρεπε να αποδείξει ότι έχει αποκτήσει την κυριότητα αυτή με νόμιμο τίτλο

ενώπιον των Δικαστηρίων.

Δυστυχώς, η νομική αυτή κατάσταση ανατράπηκε με τον Ν.4819/2021, άρθρο 152, στο

οποίο περιλαμβάνεται η ρύθμιση ότι, το Ελληνικό Δημόσιο μπορεί να δηλώσει δικαιώματα

κυριότητας σε δασικές εκτάσεις και στα Ιόνια Νησιά, στην περίπτωση που οι ιδιώτες δεν

διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, που να έχουν συνταχθεί μέχρι την πρώτη (1) Ιουλίου 2001,

έστω και εάν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα.

Από τη διατύπωση αυτή του Νομοθέτη συνάγεται, ότι ζητά από τους ιδιώτες συμβόλαια,

που να έχουν συνταχθεί μέχρι την 1-7-2001 και αποκλείει την περίπτωση της χρησικτησίας,

που είναι ο συνηθέστερος τίτλος κυριότητας επί των δασικών εκτάσεων. Αποκλείει ακόμα

και τα συμβόλαια, σαν τίτλους ιδιοκτησίας, που έχουν συνταχθεί μετά την 1-7-2001 μέχρι και

σήμερα.

Ήδη στη Λευκάδα, προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που δημιουργήθηκε

με τη δήλωση από το Δασαρχείο Λευκάδας στο Κτηματολόγιο 157.000 στρεμμάτων δασικής

και χορτολιβαδικής έκτασης σαν ιδιοκτησία του Δημοσίου εκ των οποίων τα 117.000

στρέμματα ανήκουν σε ιδιώτες και τα υπόλοιπα 40.000 στρέμματα είναι Δημοτική ιδιοκτησία

του Δήμου Λευκάδας, ενώ αντίστοιχα ζητήματα προκύπτουν με δηλώσεις στο Κτηματολόγιο

και στα υπόλοιπα Ιόνια Νησιά. Ερώτηση προς τον αρμόδιο Υπουργό Περιβάλλοντος &

Ενέργειας, κατατέθηκε για το ζήτημα αυτό με Αρ. Πρωτ.  2141/8.2.2023 από τους

Βουλευτές του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – Κινήματος Αλλαγής Δημήτρη Μπιάγκη (Κέρκυρας) και

Γιώργο Αρβανιτίδη (Β' Θεσσαλονίκης).

Επιβάλλεται άμεσα οι τοπικοί φορείς των νησιών μας, να διεκδικήσουν αποφασιστικά την

 αποκατάσταση της ιστορικής, ηθικής και νομικής τάξης επί των δασικών εκτάσεων των

Ιονίων Νησιών, με την θέσπιση τεκμηρίου κυριότητας υπέρ των ιδιωτών των δασικών και

χορτολιβαδικών εκτάσεων που κατέχουν.

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό

-Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Θέμα: «Δασικοί χάρτες στις υπό κτηματογράφηση περιοχές της Π.Ε. Λευκάδας»

Πρόσφατα, σύμφωνα με ενημέρωση από το Δήμο Λευκάδας, υποβλήθηκε από το Δασαρχείο Λευκάδας

δήλωση ιδιοκτησίας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου για όλες τις δασικές υπό κτηματογράφηση περιοχές της

Περιφερειακής Ενότητας (Π.Ε.) Λευκάδας, που βρίσκονται κατά το μεγαλύτερο μέρος τους στη Νότια

Λευκάδα, όπως επίσης και στα νησιά Κάλαμος, Καστός καθώς και στο Μεγανήσι. Πρόκειται για εκτάσεις

συνολικής επιφανείας 157.000 στρεμμάτων που στους κυρωμένους δασικούς χάρτες έχουν δασική μορφή,

εκ των οποίων τα 117.000 στρέμματα ανήκουν σε ιδιώτες και τα υπόλοιπα 40.000 στρέμματα είναι

Δημοτική ιδιοκτησία του Δήμου Λευκάδας. Προφανώς, το αρμόδιο Δασαρχείο προέβη στην παραπάνω

κίνηση, έχοντας υπόψη την σχετική κείμενη νομοθεσία, και ειδικότερα τη διάταξη του άρθρου 152 του ν.

4819/2021. Σύμφωνα με αυτή: «το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε δάση,

δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, που βρίσκονται στις περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του

ν. 998/1979 (Ιόνια νησιά), εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες δύο προϋποθέσεις: α) το Δημόσιο δεν

διαθέτει στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του, όπως οι ενδεικτικά αναφερόμενες στη διάταξη πράξεις

μίσθωσης, παραχώρησης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας και β) οι διεκδικούντες την

έκταση διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, οι ίδιοι ή οι δικαιοπάροχοί τους, οι οποίοι έχουν συνταχθεί μέχρι την

1η.7.2001 το αργότερο, έστω και εάν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα.»

Χαρακτηριστική είναι και η συναφής με το θέμα εγκύκλιος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας

ΥΠΕΝ/115255/6217/2-12-2021, σύμφωνα με την οποία: «Διευκρινίζεται, ότι στις περιπτώσεις που σε μια

περιοχή δεν έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες της κτηματογράφησης ή έχουν ξεκινήσει, αλλά δεν έχουν

ολοκληρωθεί οι πρώτες εγγραφές, οι υπηρεσίες του Δημοσίου οφείλουν να υποβάλλουν δήλωση για όλες τις

εκτάσεις που φέρουν δασικό ή χορτολιβαδικό χαρακτήρα, καθόσον, ακόμη και εάν δεν διαθέτουν επαρκή

στοιχεία απόδειξης της κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, δεν είναι δυνατό να γνωρίζουν εκ των προτέρων

εάν οι πολίτες διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας συνταχθέντες μέχρι την 1η.7.2001 το αργότερο».

Με την ως άνω διάταξη στην ουσία αδυνάτησαν τα δικαιώματα των ιδιωτών στα Ιόνια νησιά (όπου δεν

ίσχυε το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου) και ισχυροποιήθηκαν τα δικαιώματα του Δημοσίου. Ενώ

λοιπόν στα Ιόνια νησιά, το δημόσιο, πριν τουλάχιστον την θέση σε εφαρμογή της παραπάνω διάταξης,

έπρεπε να αποδεικνύει την κυριότητά του, με τη διάταξη αυτή θα πρέπει πλέον ο ιδιώτης να αποδείξει ότι

έχει τίτλους μέχρι την 1/7/2001, διαφορετικά η κυριότητα περνάει στο δημόσιο, παράλληλα, συνάγεται ότι

δεν περιλαμβάνεται η περίπτωση της χρησικτησίας ως τεκμήριο ιδιοκτησίας των ιδιωτών, διότι η διάταξη

αναφέρεται σε τίτλους που «συντάσσονται» και «μεταγράφονται». Και μάλιστα, όπως περαιτέρω

διευκρινίζεται στη σχετική εγκύκλιο, οι εν λόγω περιοχές, για τις οποίες αποδεδειγμένα δεν υπάρχει τίτλος

ιδιοκτησίας υπέρ του Δημοσίου, εντούτοις περιέρχονται στην κυριότητά του, χωρίς να εξετάζεται

προηγουμένως αν τεκμηριώνεται η κυριότητα από άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, αφενός παραβιάζοντας

τη συνταγματική πρόβλεψη περί προστασίας της ιδιοκτησίας και αφετέρου επιφέροντας μεγάλη ταλαιπωρία

στους ιδιοκτήτες καθώς και υψηλό διοικητικό κόστος για την εκ των υστέρων διεκδίκηση των νομίμων

δικαιωμάτων τους.

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΙΑΓΚΗΣ

Βουλευτής Ν. Κερκύρας – ΠΑ.ΣΟ.Κ. - ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ

2

Ως εκ των ανωτέρω, προκύπτει η ανάγκη άμεσης διόρθωσης της εν λόγω άδικης, δυσανάλογης και

ενδεχομένως και αντισυνταγματικής ρύθμισης με λήψη νομοθετικής πρωτοβουλίας για την τροποποίηση

της σχετικής διάταξης του εδαφίου Α της περίπτωσης 4 του άρθρου 10 του νόμου 3208/2003 η οποία

προστέθηκε με το Άρθρο 152 του νόμου 4819/2021, ώστε να αποσαφηνιστεί πλήρως ότι το Ελληνικό

δημόσιο στις περιοχές του Β εδαφίου του άρθρου 62 του νόμου 998/1979 δύναται να προβάλει δικαιώματα

μόνο στην περίπτωση που επικαλείται νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας. Η παραπάνω διαπίστωση και πρόταση

έχει άλλωστε ήδη συμπεριληφθεί στο από 3 Φεβρουαρίου 2023 (ΑΔΑ: 99Ρ2ΩΛΙ-ΝΩ8) ψήφισμα του

Δήμου Λευκάδας που έχει ήδη αποσταλεί, μεταξύ άλλων, τόσο στο αρμόδιο Υπουργείο όσο και στο

γραφείο του Πρωθυπουργού.

Δεδομένου ότι, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, όπως διαμορφώθηκε μετά την έκδοση του ν.

4819/2021, αδυνάτησαν τα δικαιώματα της ιδιωτικής και δημοτικής ιδιοκτησίας σε δασικές περιοχές στα

Ιόνια νησιά υπέρ των δικαιωμάτων του ελληνικού Δημοσίου, με τρόπο μη ορθολογικό και αναλογικό της

προσδοκώμενης ρύθμισης, παραβιάζοντας ενδεχομένως και τη συνταγματικά κατοχυρωμένη προστασία της

ιδιοκτησίας,

Δεδομένου ότι, ήδη έχει ενεργοποιηθεί η εφαρμογή της παραπάνω ρύθμισης στην περίπτωση της

Περιφερειακής Ενότητας Λευκάδας, με δήλωση ιδιοκτησίας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου για όλες τις

δασικές υπό κτηματογράφηση περιοχές από το αρμόδιο Δασαρχείο, προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση και

εύλογη ανησυχία στην τοπική κοινωνία, όπως αντικατοπτρίζεται και σε σχετικό ψήφισμα του Δήμου

Λευκάδας που έχει κοινοποιηθεί στο αρμόδιο Υπουργείο και στο γραφείο του Πρωθυπουργού,

ΕΡΩΤΑΤΑΙ Ο ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ

1) Είναι στις προθέσεις σας η λήψη κατάλληλων ενεργειών για τον εξορθολογισμό της διαδικασίας

αξίωσης της κυριότητας από το Ελληνικό Δημόσιο των δασικών περιοχών των Ιονίων Νήσων που

αναφέρονται στη διάταξη του άρθρου 152 του ν. 4819/2021, μέσω της τροποποίησής της,

λαμβάνοντας υπόψη την αναφερόμενη στο σχετικό ψήφισμα πρόταση του Δήμου Λευκάδας,

προστατεύοντας έτσι τα νόμιμα και συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα της ιδιωτικής

ιδιοκτησίας;

2) Είναι στις προθέσεις σας η αναστολή κάθε ενέργειας διεκδίκησης από το ελληνικό δημόσιο

δασικών εκτάσεων στα Ιόνια νησιά για τις οποίες δεν έχει την κυριότητα, όπως η υποβολή δήλωσης

ιδιοκτησίας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου από το Δασαρχείο Λευκάδας για όλες τις δασικές υπό

κτηματογράφηση περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Λευκάδας, μέχρι τουλάχιστον την εκ νέου

ρύθμιση του θέματος;

Oι Ερωτώντες Βουλευτές

Δημήτρης Μπιάγκης Γιώργος Αρβανιτίδης

Βουλευτής Κέρκυρας Βουλευτής Β ́ Θεσσαλονίκης

ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής