Ο ΓΡΑΙΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ.

Αριστοτέλης: περί την Ελλάδα την Αρχαίαν. Αύτη δ’ εστίν ή περί Δωδώνην και τον Αχελώον ούτος γαρ πολλαχού το ρεύμα μεταβέβληκεν, φκούν γαρ οι Σελλοί ενταύθα και οι καλούμενοι τότε μεν Γραικοί (=Ελλοί > Έλληνες)

Αυτοπροσδιοριζόμαστε από το 500 π.χ. σαν Έλληνες και ΟΛΟΙ μας λένε Greece!!!(εκτός από τους Κινέζους που μας λένε Χελάπ και τους Τούρκους Γιουνάν από το Ίωνες)
Οι Σκοπιανοί Σλαυομακεδόνες αυτοπροσδιορίζονται εδώ και πενήντα χρόνια ως «Μακεδόνες»… τι πρέπει να γίνει… τα σχόλια δικά σας…
Τι έχουν να πουν έπ’ αυτού οι προοδευτικοί…. της Χώρας μας;

Με το όνομα αυτό είναι γνωστοί οι Έλληνες στη λατινική γραμματεία (Graeci στους ποιητές και Grai) και έτσι τους ονομάζουν ως τώρα όλοι οι ευρωπαϊκοί λαοί (Greco, Grec, Greek, Grieche κλπ.). Όπως και το όνομα Έλλην, έτσι κι αυτό προέρχεται από την πρώτη κοιτίδα των Ελλήνων στην Ήπειρο, την Ελ­λοπία, κοντά στη Δωδώνη. Για πρώτη φορά αναφέρει τον όρο Γραικοί ό Αριστοτέλης: προσ­παθώντας να προσδιορίσει που έγινε ο κατα­κλυσμός του Δευκαλίωνος βρίσκει πως πρέπει νά έγινε «περί την Ελλάδα την Αρχαίαν. Αύτη δ’ εστίν ή περί Δωδώνην και τον Αχελώον ούτος γαρ πολλαχού το ρεύμα μεταβέβληκεν, φκούν γαρ οι Σελλοί ενταύθα και οι καλούμενοι τότε μεν Γραικοί». Αργότερα (2°ζ π.Χ. αι.) ό Απολλόδωρος λέγει «αυτός (΄Ελλην) μεν ουν απ’ αυτού τους καλου­μένους Γραικούς προσηγόρευσεν ΄Ελληνας». Το ίδιο βεβαιώνει και το Πάριο Χρονικό: και «΄Ελληνες ωνομάσθησαν το πρότερον Γραικοί καλούμενοι».
Πρόκειται λοιπόν κυρίως για… μια στενή περι­οχή κοντά στη Δωδώνη, που οι κάτοικοί της Σελλοί (=Ελλοί > Έλληνες) γνωστοί ως υποφήτες (=ιερείς του μαντείου) του Δωδωναίου Διός ελέγοντο και Γραικοί. Παραμένει όμως δυσερμήνευτο πως το όνομα ενός μικρού λαού μιας περιοχής της Ηπείρου το παρέλαβαν οι Λατίνοι και το έκαμαν εθνολογικό όλων των Ελ­λήνων και της Ελλάδος. ΄Αλλη άποψη, που διευ­κολύνει σ’ αυτήν τη λύση περισσότερο, είναι ότι το Grai καi Graeci – Γραικοί προήλθε «από μικράς τίνος ομάδος Ελλήνων Γραίων και Γραι­κών καλουμένων, οίτινες από της έν Βοιωτία Τανάγρας απώκησαν πάλαι είς τήν Ίταλίαν (ένν. την Κύμην) και εγνωρίσθησαν πρώτοι εκ των Ελλήνων εις τους Ιταλούς» (Γ. Χατζιδάκη, Ελλάς και ΄Ελληνες κλπ., Ημερολόγιον Μεγάλης Ελλάδος 1925, σ. 97 κ.έξ.).

Οπωσδήποτε ό όρος «Γραικοί» μόνο στους βυζαντινούς χρόνους γενικεύθηκε εν μέρει, δί­χως όμως να εκτοπίσει το όνομα «Ρωμαίοι» που επικράτησε και εκάλυψε εντελώς το «Έλληνες». Φαίνεται ότι, επειδή το «Ρωμαίοι» εκάλυπτε το σύνολο των υπηκόων του Βυζαντίου, με το «Γραι­κοί» ξεχώριζαν ειδικότερα οι καθαυτό ΄Ελληνες, ο Προκόπιος το μεταχειρίζεται συχνά έτσι. Είναι αξιοσημείωτο ότι και ο Βούλγαρος τσάρος Συμεών (αρχές 10ου αι.) πήρε τον τίτλο «τσάρος των Βουλγάρων και των Γραικών». Μετά το Σχίσμα (1054 μ.Χ.) γίνεται συχνή χρήση του όρου Γραικός = Ορθόδοξος, σε αντίθεση με τον όρο Λατίνος = Καθολικός. Στους χρόνους της τουρκοκρατίας πολλοί λόγιοι, όπως π.χ. ό Κο­ραής, χρησιμοποιούν τον όρο Γραικοί. Φαίνεται ότι από τη δογματική διάκριση προς τους κα­θολικούς, ο όρος προσέλαβε με τον καιρό εθνο­λογικό περιεχόμενο. Από το 1821 επικράτησε το όνομα Έλληνες κι εγκατελείφθει τελείως το Γραικοί.

Τέλος να θυμίσω ότι και ο Αθανάσιος Διάκος είπε με υπερηφάνεια: «Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω»

Ο Αριστοτέλης, το Πάριο χρονικό, ο Απολλόδωρος κ.α. αναφέρουν ότι οι Έλληνες πριν λέγονταν Γραικοί, πρβ: «πρώτον μεν Γραικοί νυν δε Έλληνες» (Πάριο Χρονικό). Ειδικότερα, ο Απολλόδωρος λέει ότι οι πέτρες που πετούσαν πίσω τους ο Δευκαλίωνας και η γυναίκα του Πύρρα και γίνονταν άνθρωποι λέγονταν Γραικοί και μετά μετονομάστηκαν σε Έλληνες από τον βασιλιά Έλληνα, γιο του βασιλιά Δευκαλίωνα, πρβ «ὁ δὲ αἱρεῖται ἀνθρώπους αὐτῷ γενέσθαι. καὶ Διὸς εἰπόντος ὑπὲρ κεφαλῆς ἔβαλλεν αἴρων λίθους, καὶ οὓς μὲν ἔβαλε Δευκαλίων, ἄνδρες ἐγένοντο, οὓς δὲ Πύρρα, γυναῖκες. ὅθεν καὶ λαοὶ μεταφορικῶς ὠνομάσθησαν ἀπὸ τοῦ λᾶας ὁ λίθος. γίνονται δὲ ἐκ Πύρρας Δευκαλίωνι παῖδες Ἕλλην μὲν πρῶτος, ὃν ἐκ Διὸς γεγεννῆσθαι <ἔνιοι> λέγουσι, <δεύτερος δὲ> Ἀμφικτύων ὁ μετὰ Κραναὸν βασιλεύσας τῆς Ἀττικῆς, θυγάτηρ δὲ Πρωτογένεια, ἐξ ἧς καὶ Διὸς Ἀέθλιος. Ἕλληνος δὲ καὶ νύμφης Ὀρσηίδος Δῶρος Ξοῦθος Αἴολος. αὐτὸς μὲν οὖν ἀφ᾽ αὑτοῦ τοὺς καλουμένους Γραικοὺς προσηγόρευσεν Ἕλληνας, τοῖς δὲ παισὶν ἐμέρισε τὴν χώραν»(Απολλόδωρος, Α, 7, 1 – 3)

Ο Όμηρος απαριθμώντας στον Κατάλογο των «νηών» τις μεγάλες πόλεις που έλαβαν μέρος στον πόλεμο της Τροίας περιλαμβάνει και την πόλη Γραία (Ιλ. Β 498 και ο Θουκυδίδης (Β 23,3) αναφέρει: παριόντες δε (οι Πελοπονήσιοι) Ωρωπόν την γην την Γραικήν καλουμένην, ην νέμονται Ωρώπιοι Αθηναίων, υπήκοοι, εδήωσαν).

Ο Παυσανίας (Βοιωτικά, 20 - 24) από τη μια αναφέρει ότι το όνομα της πόλης «η Γραία» προέκυψε από σύντμηση της αρχικής ονομασίας «Τανα-γραία» (που αρχικά η ονομασία αυτή ήταν όνομα γυναίκας, της κόρη του Ασωπού, και μετά της πόλης) και από την άλλη ότι η Γραία ήταν πολύ μεγάλη σε έκταση, περιλάμβανε την Αυλίδα, τη Μυκαλησσό, το Άρμα κ.α.. Λέει επίσης ότι ο Όμηρος γι αυτήν αναφέρει « Την Θέσπεια, την Γραία και την ευρύχωρη Μυκαλησσό», καθώς και ότι ο Αριστοτέλης λέει ότι ο Ωρωπός ονομαζόταν «Γραία» και η περιοχή του Ωρωπού «Γραϊκή».
Ο ιστορικός Πρίσκος (5ος αι. μΧ) αναφέρει την συνάντησή του στα βόρεια Βαλκάνια με ελληνόφωνο έμπορο που αυτοχαρακτηριζόταν "Γραικός το γένος".^[3]
Ο Στέφανος Βυζάντιος, στο λήμμα Γραικοί, αναφέρει ότι ο Αλκμάν ονόμαζε Γραίκες τις μητέρες των Ελλήνων (Γραίκες δε παρά Αλκμάνι αι των Ελλήνων μητέρες και παρά Σοφοκλεί εν Ποιμέσιν).

Σύμφωνα με την επικρατούσα σήμερα εκδοχή, η ονομασία Γραικοί αρχικά χρησιμοποιούνταν από τους Ιλλυριούς για τους γείτονές τους Έλληνες της Δωδώνης, μέχρι που τελικά επικράτησε ο όρος Έλληνες. Η εκδοχή αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τον Αριστοτέλη (Μετεωρολογικά Ι, 352α) και το Πάριο Χρονικό.^[1]

Ο όρος εχρησιμοποιείτο και στους μεσαίους χρόνους ως συνώνυμο του "Έλλην". Για παράδειγμα, ο Θεοδόσιος Ζυγομαλάς τον 16ο αιώνα σε κείμενό του γραμμένο σε δημώδη γλώσσα αναφέρεται σε "γένος των Γραικών" και στο ίδιο κείμενο γραμμένο σε αρχαΐζουσα γλώσσα αναφέρεται στην Ελλάδα και το "ημέτερον γένος".^[4]

Χρήση σε ξένες γλώσσες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχει επικρατήσει στις ευρωπαϊκές γλώσσες οι Έλληνες να αποκαλούνται "Γραικοί" με κατάλληλη προσαρμογή της λέξης ( Graeci, Greeks, Griegos κλπ).

Από τη λέξη Γραικός προέρχεται και η μειωτική λατινική λέξη Γραικύλος (Graeculus), που χαρακτήριζε τον ξεπεσμένο, παρηκμασμένο και δουλοπρεπή Έλληνα.^[5] Κατά τον Κωνσταντίνο Σάθα οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν έτσι τους Έλληνες διότι οι δεύτεροι στον πόλεμο απέφευγαν την κατά μέτωπο σύγκρουση και προτιμούσαν τακτικές όπως η ενέδρα, ο νυκτοπόλεμος κτλ, το οποίο δεν κατανοούσαν οι πρώτοι και το εκλάμβαναν ως δειλία.^[6]