ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ "ΟΧΙ" ΗΤΑΝ ΜΟΝΟ ΤΟ 1940

Λ. Κωνσταντινίδης: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ 28ην ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Ἀπό τινων ἐτῶν ἒχω προσέξει ὃτι εἰς πολλάς ὁμιλίας διά τόν ἑορτασμόν τῆς 28ης Ὀκτωβρίου, 1940, ἐπιχειρεῖται ὑπό ὡρισμένων ὁμιλητῶν καί δημοσιογράφων μία προσπάθεια ἀμφισβητήσεως τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητος ὡς πρός τήν ἀπορριπτικήν ἀπάντησιν, γνωστήν ὡς τό ἱστορικόν ΟΧΙ, τοῦ τότε Πρωθυπουργοῦ τῆς Ἑλλάδος ἀειμνήστου Ἰωάννου Μεταξᾶ. Ἡ ἐπιχειρουμένη ἀλλοίωσις τῆς ἀπαντήσεώς του δυστυχῶς ἐκφεύγει τῆς ὀφειλομένης ἱστορικῆς ἀντικειμενικότης, ἀφήνει δέ νά ὑπονοῆται ὃτι δῆθεν ὁ Ἓλλην Πρωθυπουργός Ἰωάννης Μεταξᾶς καί ἡ λοιπή ἡγεσία τῆς Ἑλλάδος, οὐδέν ἒπραξαν, ἀλλ’ ὃτι ἒσωσε τήν τιμήν τῆς χώρας ὁ Ἑλληνικός λαός, ὁ ὁποῖος ἒλαβεν αὐτός μόνος τήν πρωτοβουλίαν εἰς τάς χεῖρας του!

Ὁ γράφων πιστεύει, ὃτι ἐπειδή δέν πρέπει, μᾶλλον δέν ἐπιτρέπεται, νά ἐπιχειρῆται, ἲσως καί ἀθελήτως ὑπό τινων, ἡ ἀλλοίωσις τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητος ὑποβοηθουμένης τῆς τοιαύτης ἐνεργείας ὑπό τῆς ὁμιχλώδους ἀσαφείας, τήν ὁποίαν δυνατόν νά δημιουργῇ εἰς κάποιους νεωτέρους καί ἡ παρέλευσις τῶν δεκάδων ἐτῶν, θά ἢθελον νά μοῦ ἐπιτραπῇ ὃπως ἀναφερθῶ ἐν συντομίᾳ εἰς τά πραγματικά δραματικά γεγονότα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καί εἰδικῶς τῆς ἱστορικῆς αὐτῆς ἡμέρας, ὡς ταῦτα πραγματικῶς ἐξελίχθησαν, πρός ὑπενθύμισιν καί ἀποκατάστασιν τῶν ἱστορικῶν γεγονότων τῆς 28ης Ὀκτωβρίου, 1940.
α) Πρῶτον, πρέπει νά σημειωθῇ ὃτι ἡ νυκτερινή ἐπίσκεψις τοῦ Ἰταλοῦ Πρέσβεως Γκράτσι εἰς τόν Ἰωάννην Μεταξᾶν δέν ἒγινεν εἰς τό Ὑπουργεῖον Ἐξωτερικῶν ἢ τό Πρωθυπουργικόν Γραφεῖον, δηλ. ἐπί παρουσίᾳ καί ἂλλων ὑπηρεσιακῶν παραγόντων, πού θά ἠδύνατο κάποιος νά ἰσχυρισθῇ ὃτι κάτι ἢκουσεν ἢ «ἐπῆρε τό αὐτί του». Οἱ παρόντες ἦσαν μόνον τρεῖς: Ὁ Μεταξᾶς, ὁ Γκράτσι καί ὁ Θεός!
Ἡ ἐπίσκεψις τοῦ Γκράτσι ἒγινεν εἰς τήν Πρωθυπουργικήν κατοικίαν εἰς Κηφισίαν, ἡ ὣρα 3:00 π.μ., δηλ. τάς πρωϊνάς ὣρας τῆς 28ης Ὀκτωβρίου, 1940. Ὁ Μεταξᾶς μετέβη εἰς τήν κατοικίαν του περί τήν 11.30 μ.μ. τῆς 27ης Ὀκτωβρίου καταπεπονημένος ἀπό τήν ὁλοήμερον ἒντασιν λόγῳ τῶν ἀλλεπαλλήλων πληροφοριῶν, πού ἒφθανον διαδεχόμεναι ἡ μία τήν ἂλλην καθ’ ὃλην τήν ἡμέραν τοῦ Σαββάτου εἰς τόν Πρωθυπουργόν, τόν Βασιλέα Γεώργιον Β΄ καί τόν ἀρχηγόν τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ στρατάρχην Ἀλέξανδρον Παπάγον καί τούς λοιπούς ἐπιτελεῖς του, διά τάς ἀπροκαλύπτους πλέον πολεμικάς κινήσεις τοῦ Ἰταλικοῦ Στρατοῦ εἰς τά Ἑλληνο-Ἀλβανικά σύνορα, πού ἦσαν εἰς τήν στρατιωτικήν ὁρολογίαν προάγγελοι τῆς Ἰταλικῆς ἐπιθέσεως.
Εἰς τά ἐπίμονα τηλεφωνήματα τῶν ἒξωθι τῆς Πρωθυπουργικῆς κατοικίας φρουρῶν, τελικῶς ξυπνήσας ὁ καταπεπονημένος Προωθυπουργός ἐπληροφορήθη, ὃτι εἰς τήν εἲσοδον τῆς κατοικίας του ἦτο ὁ Πρέσβυς τῆς Ἰταλίας καί ἀπῂτει ἐπιμόνως νά τόν ἰδῇ. Ἀγουροξυπνημένος καί ἀνήσυχος ὁ Μεταξᾶς διά τό τί τόν ἢθελεν ὁ Πρέσβυς τοιαύτην ἀκατάλληλον ὣραν, ἐφόρεσε τήν ῥόμπαν του καί κατῆλθε διά νά ἀνοίξῃ τήν θύραν εἰς τόν νυκτερινόν ἐπισκέπτην. Τόν ἐκαλησπέρισε καί τόν ὡδήγησεν εἰς τό ἐσωτερικόν, ὃπου τόν ἠρώτησε τόν σκοπόν τῆς ἐπισκέψεώς του. Ὁ Γκράτσι τοῦ ἐνεχείρησε τόν φάκελλον μέ τό Ἰταλικόν τελεσίγραφον καί ὁ Μεταξᾶς ἢρχισε νά τό ἀναγιγνώσκῃ κάμνων κατά διαστήματα ἀρνητικάς παρατηρήσεις καί ἀρνητικά νεύματα εἰς τά διάφορα σημεῖα τοῦ τελεσιγράφου, ὡς ἀναφέρει τοῦτο καί ὁ Ἰταλός Στρατιωτικός Ἀκόλουθος Luigi Mondini εἰς τό βιβλίον του «Prologo del Conflito Italo-Greco», ὃπως ἀκριβῶς τοῦ ἀφηγήθη ὁ Γκράτσι τά καθέκαστα τῆς συναντήσεώς του μέ τόν Μεταξᾶν.
Ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς ἀναγνώσας τό ἰταμόν τελεσίγραφον τό ἐπανετοποθέτησεν εἰς τόν φάκελλον καί τό ἐπέστρεψεν εἰς τόν Γκράτσι, μή ἀποδεχόμενος καί ἀπορρίπτων οὓτω τό περιεχόμενον τοῦ ἰταμοῦ ἐκείνου ἐγγράφου. Φεύγοντος τοῦ Γκράτσι ὁ Πρωθυπουργός τοῦ εἶπεν, ὡς τό βεβαιώνει καί ὁ Luigi Mondini, « Alors, c’est la guerre ». Μόλις ἒφυγεν ὁ Γκράτσι, ὁ Πρωθυπουργός ἂνευ οὐδεμιᾶς χρονοτριβῆς προέβη εἰς τάς κάτωθι ἐνεργείας: Ἐνημέρωσε τηλεφωνικῶς α) τόν Βασιλέα Γεώργιον Β΄, β) τόν Ἀρχηγόν τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ Στρατάρχην Ἀλέξανδρον Παπάγον καί γ) τούς Ὑπουργούς Στρατιωτικῶν, Ναυτικῶν καί Ἀεροπορίας. Διέταξεν ἐπίσης νά ἑτοιμασθῇ πάραυτα τό Διάταγμα Ἐπιστρατεύσεως καί ἡ δημοσίευσις τούτου εἰς τάς πρωϊνάς ἐφημερίδας.
Ὡς γνωστόν ἡ Γενική Ἐπιστράτευσις ὑπῆρξε ταχυτάτη καί πολύ ἐπιτυχής. Ἡ ἀνταπόκρισις τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ ἦτο ἂμεσος. Ἐδῶ ὀφείλει τις νά ἀναφέρῃ ὃτι ὁ Ἑλληνικός λαός ἦτο ἢδη πρό καιροῦ ψυχολογικῶς προητοιμασμένος ὑπό τῆς ἡγεσίας του διά τήν ἂσχημον κατάστασιν καί τάς ἐχθρικάς διαθέσεις καί ἀπειλάς τῶν γειτόνων Ἰταλῶν. Τό δημόσιον αἲσθημα ἦτο ἢδη ἐξημμένον εἰς πολύ μεγάλον βαθμόν ἀπό τῆς ἐποχῆς τῆς βυθίσεως τῆς ΕΛΛΗΣ ἒξωθι τοῦ λιμένος τῆς Τήνου, τήν 15ην Αὐγούστου, 1940, ὑπό τῶν τορπιλλῶν Ἰταλικοῦ ὑποβρυχίου, ἀποδειχθέντος τούτου πέραν πάσης ἀμφιβολίας ἐκ τῆς ἐπισταμένης ἐξετάσεως τούτων. Ἐπίσης ὁ λαός ἦτο πλήρως ἐνήμερος ὂχι μόνον ἀπό τά διαρρεόμενα μετά προσοχῆς νέα ὑπό τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως ἀλλά καί ἀπό τά καθημερινῶς δημοσιευόμενα εἰς τάς ἐφημερίδας νέα, πού ἒφθανον ἀπό τά σύνορα διά τάς συνεχεῖς ἐνισχύσεις καί προκλήσεις τῶν ἰταλικῶν δυνάμεων εἰς τήν μεθόριον, ὃπου οἱ Ἰταλοί στρατιῶται ἐτραγουδοῦσαν προκλητικῶς διάφορα ἐχθρικά καί ἀπαράδεκτα ᾂσματα διά τήν Ἑλλάδα, πρᾶγμα διά τό ὁποῖον ὁ Στρατάρχης Παπάγος διεμαρτυρήθη αὐστηρότατα εἰς τόν Ἰταλόν Στρατιωτικόν Ἀκόλουθον. Ἓν τῶν ᾀσμάτων τῶν Ἰταλῶν στρατιωτῶν εἰς τά σύνορα ἒλεγε: « Anderemo nell’ Egeo/ Prenderemo pure il Pireo / E se tutto va bene / Prenderemo anche Atene ».
Ἐξ ἂλλου, εἶχε γίνει γνωστόν μεταξύ τοῦ πληθυσμοῦ, ὃτι τό Γενικόν Ἐπιτελεῖον προέβη ἢδη ἀπό τινός χρόνου εἰς μερικήν μυστικήν ἐπιστράτευσιν πρός ἐνίσχυσιν τῆς ἀμύνης τῶν συνόρων κατόπιν τῶν συνεχῶν καί ἐντεινομένων προκλήσεων τῶν Ἰταλῶν. Ἦτο λοιπόν αὐτονόητον ὃτι ὁ λαός ἦτο καλῶς ἐνημερωμένος διά τήν κατάστασιν καί ἡ ὑποβόσκουσα ἀγανάκτησίς του ηὑρίσκετο εἰς τό ἒπακρον. Ὡς ἐκ τούτου, σύσσωμον τό Ἒθνος τῶν Ἑλλήνων, ἢτοι ὁ Πρωθυπουργός καί ἡ Κυβέρνησις, ὁ Βασιλεύς, τό Ἐπιτελεῖον Στρατοῦ καί ὁ Στρατός, ἡ Ἐκκλησία καί ὁ Λαός προῃσθάνοντο καλῶς τά ἐπερχόμενα.
β) Πῶς μᾶς εἶναι ἐπί λέξει γνωστά τά διαμειφθέντα ἐκείνην τήν πρωϊνήν ὣραν τῆς 28ης Ὀκτωβρίου, 1940, μεταξύ τοῦ Ἓλληνος Πρωθυπουργοῦ καί τοῦ Ἰταλοῦ Πρέσβεως Γκράτσι εἰς τήν Πρωθυπουργικήν κατοικίαν; Κατά πρῶτον γνωρίζομεν ταῦτα ἀπό τό ἡμερολόγιον τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ ὃπου τά πάντα εἶναι καταγεγραμμένα. Ἐπίσης ὃμως καί ἀπό τήν μεγίστης ἱστορικῆς σημασίας καί ἀξίας συνέντευξιν πού ἒδωσεν ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς εἰς τόν Γ.Α. Βλάχον, ἐκδότην τῆς σοβαρᾶς Ἐφημερίδος ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ἡ συνέντευξις αὓτη ἐδημοσιεύθη εἰς τήν «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΝ» δέκα ἡμέρας μετά τήν 28ην Ὀκτωβρίου, 1940, ἢτοι τήν 8ην Νοεμβρίου, 1940. Ἰδού κάποια βασικά ἀποσπάσματα τῆς συνεντεύξεως, ἡ ὁποία φέρει τήν ὑπογραφήν τοῦ Γ.Α. Βλάχου:
Εἰς τό κρίσιμον θέμα τοῦ τί διημείφθη μετά τήν ἀπόρριψιν τοῦ τελεσιγράφου τοῦ Γκράτσι καί τήν ἂρνησιν τοῦ Μεταξᾶ νά δώσῃ διαταγήν εἰς τά Ἑλληνικά στρατεύματα ν’ ἀφήσωσιν ἐλευθέραν τήν δίοδον εἰς τά Ἰταλικά στρατεύματα, ἡ ἀπάντησις τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ ἦτο ἡ κάτωθι: «ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΔΩΣΩ ΚΑΜΜΙΑΝ ΔΙΑΤΑΓΗΝ ΕΙΣ ΤΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΜΑΣ ΝΑ ΑΦΗΣΩΣΙΝ ΕΙΣ ΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑΝ ΤΗΝ ΔΙΟΔΟΝ…» 
Καί κατωτέρω: «… ΓΝΩΡΙΖΩ ΟΤΙ Η ΙΤΑΛΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΣΑ ΟΥΔΕΜΙΑΝ ΕΚΛΟΓΗΝ ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΡΡΑΞΕΩΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΣ, ΚΗΡΥΣΣΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ».
Εἰς ἂλλην ἐρώτησιν: «Καί, ἐκείνην τήν ὣραν, κ. Πρόεδρε, μόνος, νύκτα, μόλις ἐξυπνήσατε ἀπό ἓνα ὓπνον, ὁ ὁποῖος μετά τόν μόχθον τῆς ἡμέρας ἲσως ἦτο βαρύς, ἐλάβατε τήν ἀπόφασίν σας ἀμέσως, δέν ἐσταματήσατε, δέν ἐδιστάσατε οὒτε στιγμήν;»
Ἀπάντησις Ἰωάννου Μεταξᾶ: « ΟΥΔ’ ΕΠΙ ΜΙΑΝ ΣΤΙΓΜΗΝ. Ἀπό τήν πρώτην λέξιν μέχρι τῆς τελευταίας τοῦ τελεσιγράφου, καθώς ἐδιάβαζα, εἶχα ἀρκετόν καιρόν νά ἐννοήσω, ΟΤΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΚΑΛΟΥΜΕΘΑ ΝΑ ΖΗΣΩΜΕΝ ἢ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ἢ ΔΟΥΛΟΙ. Δέν ἦτο λοιπόν ἀνάγκη νά σκεφθῶ πολύ διά ν’ ἀποφασίσω ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΖΗΣΩΜΕΝ».
Ἐάν αὐταί αἱ ἀπαντήσεις τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ δέν ἐσήμαινον καί δέν συμποσοῦνται εἰς τό ἱστορικόν ΟΧΙ, τότε θά πρέπῃ αἱ λέξεις νά ἒχωσι χάσῃ πλήρως τήν σημασίαν των καί ὁ καθείς ἀντιλαμβάνεται, ὃ,τι τοῦ ἒλθει!
γ) Κάποιαι ἐπί πλέον παρατηρήσεις: Μετά τάς ἀνωτέρω πολύ εὐγλώττους ἐξηγήσεις καί πληροφορίας διά τό ΟΧΙ τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ, ὁ γράφων θά ἢθελε νά ἀναφερθῇ καί εἰς τά ἐξ ἲσου πολύ εὒγλωττα ἐπίσημα διαγγέλματα τῆς ἱστορικῆς ἡμέρας τῆς 28ης Ὀκτωβρίου, 1940, εἰς τά ὁποῖα δυστυχῶς οὐδεμία δημοσιότης δίδεται σήμερον. Τά Ἑλληνοπρεπέστατα Διαγγέλματα τοῦ Πρωθυπουργοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ, τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Β΄, τοῦ Ἀρχιεπισκόπου καί τοῦ Στρατάρχου Ἀλεξάνδρου Παπάγου ἒχουσιν ὡς ἑξῆς:
Διάγγελμα Πρωθυπουργοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ: «… Ἓλληνες τώρα θά ἀποδείξωμεν ἐάν πράγματι εἲμεθα ἂξιοι τῶν προγόνων μας καί τῆς ἐλευθερίας τήν ὁποίαν μᾶς ἐξησφάλισαν οἱ προπάτορές μας. Ὃλον τό Ἒθνος ἂς ἐγερθῆ σύσσωμον. Ἀγωνισθῆτε διά τήν Πατρίδα, τάς γυναῖκας, τά παιδιά σας καί τάς ἱεράς μας παραδόσεις. Νῦν ὑπέρ πάντων ὁ ἀγών.»
Διάγγελμα Βασιλέως Γεωργίου Β΄: «… Κατά τήν μεγάλην αὐτήν στιγμήν εἶμαι βέβαιος ὃτι κάθε Ἓλλην καί κάθε Ἑλληνίς θά ἐκτελέσουν τό καθῆκον των μέχρι τέλους καί θά φανοῦν ἀντάξιοι τῆς ἐνδόξου ἡμῶν ἱστορίας. Μέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί τά πεπρωμένα τῆς Φυλῆς, τό Ἒθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἂνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ Βωμῶν καί Ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς Νίκης».
Διάγγελμα τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Χρυσάνθου, Προέδρου Ἱερᾶς Συνόδου: «… Ἡ Ἐκκλησία εὐλογεῖ τά ὃπλα τά ἱερά καί πέποιθεν ὃτι τά τέκνα τῆς Πατρίδος, εὐπειθῆ εἰς τό κέλευσμα αὐτῆς καί τοῦ Θεοῦ θά σπεύσουν, ἐν μιᾷ ψυχῇ καί μιᾷ καρδίᾳ, νά ἀγωνισθοῦν ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν καί τῆς ἐλευθερίας καί τιμῆς καί θά συνεχίσουν οὓτω τήν ἀπ’ αἰώνων πολλῶν ἀδιάκοπον σειράν τῶν τιμίων καί ἐνδόξων ἀγώνων … Ἐπιρρίψωμεν ἐπί Κύριον τήν μέριμναν ἡμῶν καί Αὐτός θά εἶναι βοηθός καί ἀντιλήπτωρ ἐν τῇ ἀμύνῃ κατά τῆς ἀδίκου ἐπιθέσεως τῶν ἐχθρῶν. Οὗτοι ἐν ἃρμασι καί οὗτοι ἐν ἳπποις, ἡμεῖς δέ ἐν ὀνόματι Κυρίου καί Θεοῦ καί ἐν τῇ γενναιότητι καί ἀνδρείᾳ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα.
Ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός ἡμῶν εἲη μετά πάντων ἡμῶν».
Διάγγελμα Ἀρχιστρατήγου Ἀλ. Παπάγου, Ἀρχηγοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου: «Θά πολεμήσωμεν μέ πεῖσμα, μέ ἀδάμαστον ἐγκαρτέρησιν, μέ ἀμείωτον μέχρι τελευταίας πνοῆς ἐνεργητικότητα. Ἒχω ἀκράδαντον τήν πεποίθησιν ὃτι ὁ Ἑλληνικός Στρατός θά γράψη νέας λαμπράς σελίδας εἰς τήν ἒνδοξον ἱστορίαν τοῦ Ἒθνους. Μήν ἀμφιβάλλετε ὃτι τελικῶς θά ἐπικρατήσωμεν. Μέ τήν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ καί τάς εὐχάς τοῦ Ἒθνους Ἓλληνες ἀξιωματικοί καί ὁπλῖται φανῆτε ἣρωες».
Διάγγελμα Ὑφυπουργοῦ Ναυτικῶν Παπαβασιλείου: «… Ἀκολουθοῦντες πιστῶς τάς παραδόσεις τοῦ ἐνδόξου Ναυτικοῦ μας, τό ὁποῖον δέν ἡττήθη ποτέ, ἒμβλημά μας ἒστω ἡ περιφρόνησις τοῦ θανάτου. Νικᾷ μόνον ἐκεῖνος πού δέν φοβεῖται τόν θάνατον. Ὁ Θεός μαζί μας».
Ἐπίσης ὁ Πρωθυπουργός Ἰωάννης Μεταξᾶς ἀπηύθυνεν ἀπό Ῥαδιοφώνου καί δεύτερον Διάγγελμα, αὐτό πρός τόν κατά Ξηράν, Θάλασσαν καί Ἀέρα Ἑλληνικόν Στρατόν. Μεταξύ ἂλλων τούς εἶπεν: «… Ἐμπρός στρατιῶται τῆς Ἑλλάδος, μέ τό ἲδιον πάντοτε θάρρος, μέ τήν ἰδίαν καί ἀδάμαστον θέλησιν. Συντρίψατε τόν ἐχθρόν, ὁ ὁποῖος ἐτόλμησε νά θίξῃ τήν τιμήν τῆς χώρας. Ἡ νίκη εἶναι μαζί σας, ἡ δόξα σᾶς περιμένει».
Ἐκ πάντων τῶν ἀνωτέρω συνάγεται ὃτι ὃλοι ὀφείλουσι νά ἒχωσι πλήρη καί ἀπόλυτον σεβασμόν πρός τήν τότε ἡγεσίαν τῆς Ἑλλάδος, ἢτοι τόν Πρωθυπουργόν Ἰωάννην Μεταξᾶν καί τήν Κυβέρνησιν, τόν Βασιλέα Γεώργιον Β΄, τόν Ἀρχιστράτηγον Παπάγον καί τό Ἐπιτελεῖόν του, καί βεβαίως εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί τήν Ἱεράν Σύνοδον, οἱ ὁποῖοι ἃπαντες τήν δεδομένην ἱστορικήν στιγμήν καθωδήγησαν ὀρθῶς τόν Ἑλληνικόν Στρατόν καί τόν Ἑλληνικόν λαόν, ὣστε τό Ἒθνος σύσσωμον νά μεγαλουργήσῃ καί νά δημιουργήσῃ τό ἐκθαμβωτικόν Ἒπος τῆς Πίνδου καί τοῦ 1940.
Λάμπης Γ. Κωνσταντινίδης
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 26.10.2015