Υποβρύχιες αρχαιολογικές έρευνες στην Κεφαλονιά και Ιθάκη, μέρος 1ο

‎Παναγής Δ. Κουτουφάς‎ προς ΛΗΞΟΥΡΙ Μικρές Ιστορίες

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ 2016

Την ιστορία των έξι αρχαίων αγαλμάτων που βρέθηκαν πριν από τριάντα πέντε (35) χρόνια στον βυθό της θάλασσας, 300 μέτρα από την πανέμορφη παραλία Ξι, στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, και των οποίων την τύχη μετά την ανάσυρση κάλυπτε ένα πέπλο μυστηρίου, αναδεικνύει «Το Ποντίκι», φέρνοντας στην επιφάνεια την περιπέτεια αυτών των αγαλμάτων που, αφού έγιναν λεία λαθρανασκαφέων και αρχαιοκαπήλων, γλίτωσαν και παρελήφθησαν από κρατικές υπηρεσίες, οι οποίες και τα εξαφάνισαν για περισσότερο από 30 χρόνια…Πως τα αγάλματα αυτά αντί να επιστρέψουν στην πατρίδα του μεγάλου Αρχαιολόγου ΣΠΥΡΟΥ ΜΑΡΙΝΑΤΟΥ μετά από σιωπή των 35 χρόνων, βρίσκονται στην εκλογική περιφέρεια του Αντώνη Σαμαρά και μάλιστα στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Τι ακριβώς έχει γίνει, που ήταν τα αγάλματα 35 χρόνια, ποιοί και γιατί οδήγησαν στην λύση αυτή, ποιός ήταν ο ρόλος του Σαμαρά οταν ήταν υπουργός Πολιτισμού και αργότερα αρχηγός κόμματος και πρωθυπουργός... ποιός αντέδρασε στην μεταφορά τους και τι πρέπει να γίνει τώρα. Ενα άρθρο μου στο ΠΟΝΤΙΚΙ που κυκλοφορεί Πέμπτη πρωϊ 21/1/2016 με αρκετές αποκαλύψεις και πολλά στοιχεία για αυτή την υπόθεση.

KAI   ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ  ΤΟ  ΚΕΦΑΛΟΝΗΤΗΣ

http://kefalonitis.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=38342%3Anavagio-agalmaton-sto-akrotirio-ksi-liksoyri&Itemid=228

Ναυάγιο Αγαλμάτων στο Ακρωτήριο Ξι – 

Ληξούρι Κεφαλονιάς, 1980

Λίγο προτού γίνουν λεία λαθρανασκαφέων, τα γλυπτά εντοπίστηκαν το καλοκαίρι του 1980 από παραθεριστές, σε απόσταση περίπου 300 μέτρων από την ακτή και κατόπιν ανελκύστηκαν από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Το συνολικό αρχαιολογικό εύρημα αποτελείται από έξι μαρμάρινα αγάλματα, τρεις μαρμάρινες βάσεις κιόνων και δύο μαρμάρινα κιονόκρανα. Τα εντυπωσιακά αυτά ευρήματα χρονολογούνται στους ελληνιστικούς χρόνους, αποτελούσαν κατά πάσα πιθανότητα αντικείμενο λεηλασίας από ελληνικό ναό και φορτώθηκαν σε πλοίο που κατευθυνόταν προς την Ιταλία αλλά ναυάγησε. Ενδεικτικά αναφέρονται μόνο τα αγάλματα:

1. Ακέφαλο άγαλμα όρθιου γυμνού νέου στον τύπο του «Σατύρου», που συνοδεύεται από μικρό ζώο. Πιθανώς το άγαλμα της Κεφαλονιάς αντιγράφει κάποιο διάσημο πρωτότυπο της ελληνιστικής περιόδου, όπου ο νέος γέρνει έντονα προς τα αριστερά, σταυρώνοντας τα πόδια του και στηρίζεται σε ψηλό κορμό δέντρου. Από τον αριστερό ώμο του κρέμεται δορά που τυλίγεται στο χέρι και στον κορμό του δένδρου. Η χαλαρή κάμψη της μορφής απαντάται ήδη στις δημιουργίες του Πραξιτέλη κατά τον 4ο αι. π.Χ. και είναι ιδιαίτερα αγαπητή στους γλύπτες των ελληνιστικών χρόνων.

2. Άγαλμα καθιστής ανδρικής μορφής, στον τύπο του θεού Σάραπη ή Σέραπη. Η θεότητα αυτή δημιουργήθηκε στα χρόνια των ελληνιστικών βασιλείων με πρότυπο το διάσημο λατρευτικό άγαλμα στο ιερό της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο, του 3ου αι. π.Χ. Το άγαλμα της Κεφαλονιάς, παρά την ελλιπή του διατήρηση, παρουσιάζει τα βασικά χαρακτηριστικά: ο θεός, καθιστός σε θρόνο, φορά χιτώνα με κοντές χειρίδες (μανίκια) και ιμάτιο που τυλίγεται στους μηρούς. Ο τύπος αυτός συνοδευόταν από τον φοβερό σκύλο Κέρβερο, από τον οποίο στην προκειμένη περίπτωση δεν σώζεται παρά μόνο η προεξοχή στη βάση όπου θα στεκόταν.

3. Μια άλλη εκδοχή Σάτυρου είναι και αυτή που απεικονίζει όρθιο γυμνό νέο που φορά κοντή χλαμύδα ή δορά ζώου. Η ψηλόλιγνη ακέφαλη μορφή συστρέφει το σώμα σε μια σχεδόν χορευτική κίνηση. Οι Σάτυροι, οι Μαινάδες, οι Νύμφες και άλλες μορφές από τον διονυσιακό θίασο σε χαριτωμένα συμπλέγματα αποτελούσαν αγαπημένο θέμα της ελληνιστικής γλυπτικής και αργότερα, συχνή επιλογή για την διακόσμηση των κήπων στις πλούσιες ρωμαϊκές επαύλεις, γεγονός που θα δικαιολογούσε τόσο την προέλευση όσο και τον προορισμό των συγκεκριμένων έργων που βρέθηκαν στο Ξι.

4. Το άγαλμα απεικονίζει ακέφαλο όρθιο γυμνό νέο που φέρει χλαμύδα στους ώμους, στον τύπο του Ερμή ή του Γανυμήδη. Η χλαμύδα πορπώνεται στον δεξιό ώμο, καλύπτει την πλάτη και τυλίγεται γύρω από το αριστερό χέρι. Η μορφή στηριζόταν στο δεξί πόδι με το αριστερό χαλαρό. Στην πλήρη του μορφή, το άγαλμα στηριζόταν στην αριστερή πλευρά σε κορμό δένδρου, πάνω στον οποίο έπεφτε η χλαμύδα και ο οποίος εξασφάλιζε τη στήριξη του αγάλματος.

5. Το άγαλμα απεικονίζει μια ενδεδυμένη θνητή γυναίκα ή θεά με μακρύ χιτώνα ζωσμένο κάτω από το στήθος και ιμάτιο που καλύπτει την πλάτη και τον αριστερό ώμο, δημιουργώντας πλούσιες πτυχώσεις – αυτός ο τύπος χρησιμοποιείται ήδη από τα κλασικά χρόνια για να απεικονίσει θεότητες όπως η Θέμις, η Υγεία, η Τύχη, ή προσωποποιήσεις πόλεων και εννοιών, π.χ. Δημοκρατία.

6. Aκέφαλο άγαλμα όρθιου γυμνού νέου, του οποίου λείπει το δεξί χέρι και τα πόδια από τη μέση της κνήμης και κάτω. Στον αριστερό ώμο πέφτει ιμάτιο που συστρέφεται γύρω από το ίδιο χέρι.

Τα αγάλματα και αρχιτεκτονικά μέλη από το ναυάγιο κοσμούν την έκθεση Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Κτίριο Πασά στο Φρούριο Πύλου.

Πρόκειται για αυτούσια αναδημοσίευση.
Copyright: ΥΠ.ΠΟ.Α. / Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ)
Πηγή: http://www.yppo.gr/5/g5111.jsp?obj_id=55652

Η έρευνα ανακοινώθηκε επίσημα από τους συντελεστές της για πρώτη φορά σε τοπικό επίπεδο, στο 13ο Επιστημονικό Συμπόσιο του Ιδρύματος Κεφαλονιάς και Ιθάκης (Ι.Κ.Ι.) με θέμα «Ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική – Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός», το οποίο έλαβε χώρα στις 27 και 28 Σεπτεμβρίου 2014 στο Αργοστόλι.

Τηλέμαχος Μπεριάτος, 18-1-2016