τι παει να πει τελικα ΕΠΙΣΤΗΜΗ

 Όσοι καταλαβαίνουν, καταλαβαίνουν.

Οι υπόλοιποι, ας προσπεράσουν.

Ο μέσος ενήλικας χωρίς εκπαίδευση στο σκάκι, θα νικήσει το μέσο πεντάχρονο, επίσης χωρίς εκπαίδευση στο σκάκι, 100 φορές στα 100 παιχνίδια κάτω από κανονικές συνθήκες.

Ο μέσος σκακιστής κατηγορίας 1600 Elo, ο οποίος πιθανότατα παίζει σκάκι αρκετά χρόνια, θα νικήσει τον μέσο ενήλικα 100 φορές στα 100 παιχνίδια.

Ένας super grandmaster στο σκάκι θα νικήσει τον σκακιστή επιπέδου 1600 Elo 100 φορές στα 100 παιχνίδια.

Αυτή η διαφορά ικανοτήτων είναι περίπου ίδια σε πολλά πεδία που απαιτούν καθαρά διανοητικές, και όχι σωματικές, ικανότητες. Στο σκάκι είναι εύκολο να μετρηθεί η διαφορά επειδή υπάρχει αυτό το ακριβές σύστημα μέτρησης της απόδοσης, καθώς και εκατομμύρια παιχνίδια σκακιού που αποτελούν μια εξαίρετη βάση συγκριτικών δεδομένων.

Οι κορυφαίοι σε ένα διανοητικό αντικείμενο ξεπερνούν ακόμα και έναν ερασιτέχνη με μεγάλη εμπειρία, με την διαφορά που έχει ο μέσος ενήλικας σε σχέση με το πεντάχρονο. Ο έμπειρος ερασιτέχνης μπορεί να κάνει μια-δυο κινήσεις που θα βάλουν σε λίγη σκέψη τον grandmaster, αλλά οι πιθανότητες να τον νικήσει είναι πρακτικά μηδενικές.

Το μέσο άτομο, χωρίς εκπαίδευση ή εμπειρία, δεν θα αποτελούσε την παραμικρή πρόκληση. Για έναν grandmaster, δεν θα υπήρχε πρακτικά διαφορά μεταξύ του ανεκπαίδευτου και άπειρου μέσου ατόμου και του αντίστοιχου πεντάχρονου. Οι πιθανότητές τους να νικήσουν είναι ίδιες, πρακτικά μηδενικές.

Αυτό που μετρά η κλίμακα Elo είναι η ικανότητα του παίκτη να αντιλαμβάνεται τις θέσεις των πεσσών και να επιλέγει κινήσεις που βελτιώνουν την θέση του. Όταν το καταφέρνει κάποιος καλύτερα από κάποιον άλλο σε τακτική βάση, τότε έχει υψηλότερο δείκτη Elo.

Έτσι, η ικανότητα των μεγάλων σκακιστών να αντιλαμβάνονται και να επεξεργάζονται τις θέσεις των πεσσών ξεπερνά την ικανότητα του μέσου ενήλικα, σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι η ικανότητα του μέσου ενήλικα ξεπερνά εκείνη του μέσου πεντάχρονου.

Συνεπώς, είναι πιθανό ότι οι κορυφαίοι σε ένα διανοητικό αντικείμενο ξεπερνούν σε απόδοση τον μέσο ενήλικα με παρόμοια διαφορά. Η απόδοση των κορυφαίων στο αντικείμενό τους είναι τόσο πέρα από τις δυνατότητες ακόμα και ενός έμπειρου ερασιτέχνη, ώστε η σκέψη τους να φαίνεται απόλυτα ακατανόητη σε έναν αρχάριο.

(μεγαλύτερη προσοχή από εδώ και κάτω)

Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια των ανθρώπων να ακολουθήσουν την "κοινή λογική", μη - έχοντας δηλαδή ειδική εκπαίδευση πάνω σε ένα αντικείμενο, για να ασκήσουν κριτική σε μια επιστημονική έρευνα, ένα στατιστικό ή μαθηματικό υπόδειγμα ή σε μια οικονομική πολιτική, είναι σαν να εμφανίζεται το πεντάχρονο στην δουλειά των γονιών του και να επιμένει ότι ξέρει να την κάνει καλύτερα.

Όχι μόνο θα έκανε λάθος, αλλά μάλλον δεν θα ήταν καν σε θέση να καταλάβει την εξήγηση για το γιατί έκανε λάθος. Πιθανώς θα έβαζε τις φωνές, αδυνατώντας να καταλάβει και εξακολουθώντας να πιστεύει ότι έχει δίκιο.

Κάτι σαν τους "ερευνητές του Facebook", δηλαδή.

Εκεί καταλήγει κανείς όταν χρησιμοποιεί την "κοινή λογική", χωρίς να την βασίζει σε εκπαίδευση και εμπειρία. Στα μάτια ενός πραγματικού εμπειρογνώμονα μοιάζει με παιδάκι σε παράκρουση, επειδή ο κόσμος είναι υπερβολικά περίπλοκος για να τον καταλάβει.

Και αυτό φίλοι μου, λέγεται Επιστήμη.

(από τον Tom Denton)